Вӱд поло
Вӱд по́ло — команде дене таҥасыме спорт тӱрлык. Кок команде вӱдыштӧ иен мечым тавалышын капкашке пурташ тыршат. Модмаш бассейныште эрта.
Модмаш нерген тӧрлаташ
Ик команде деч иканаште модмашышке шым еҥ ушна. Куд модшо да ик капкаорол. Ийымаш упшын тӱсшым шеревам кудалтен ойырат. Капкаорол-влак 1 але 13, тыгак 15 номеран йошкар тӱсан упшым чийышаш улыт. Командылаште модмаш годым модшо-влак коклаште вашталтыш лийын кертеш.
Модмаш ныл ужаш гыч шога. Олимпийысе вӱд поло модмашыште ик ужаш 8 минут шуйна. Модмашым кӱчык жаплан шогалтат гын, жап шотлымашымат шогалтат. Ик командын кидыштыже мече 30 секунд деч шукырак лийышаш огыл. Кажне гана кунам ик команде мечым тавалышын капка велышкыж кудалтен голым пурташ тырша, секундомерын ончыктымыжым ӱштыт, да мече кучымо жапым ноль гыч шотлаш тӱҥалыт. Командылан мечым кучашлан угыч 30 секундо пуалтеш. Кажне команде тӱҥ жапыште минуто кужытан кок тайм-аутым да ешарыме жапыште ик тайм-аутым налын кертеш. Но лач мечым кучышо команде гына тайм-аутым налын кертеш.
Командын ик модшыжо капкаорол пашам шукта. Тудо гына мечым кок кид дене кучен кертеш. Моло модшо-влак дене таҥастарымашште капкаорол пасун шке пелыштыже эре лийышаш.
Модшо-влак пасым пуен шке йолташыштлан меым колтен кертыт, лиеш, мечым ончылнет шӱкен, ончыко ияш. Кӧ мечым ок кучо, тудым тӱкаш ок лий. Кунам орол модшо мечым кучышо еҥ валке кержалтеш, тудлан мечым вӱд йымалне кучаш ок лий. Кугу йоҥылышым ыштымылан модшым 20 секундлан але тавалышын атаке пытыме марте вӱд гыч луктыт. Штраф жап эртымеке спортсмен угыч бассейныш пӧртылеш. Йоҥылыш кугу огыл гын эрыкан кудалтымашлан йӧным пуат. Эрыкан кудалтымашым тавалышын капкашкыжат колтен кертыт, капка мӱндырнӧ гын пас-влак дене мечым модылтат. Вӱд поло модмашште уло вич метрын правилыже. штраф кудалтымаш-влак капка деч вич метр тораште эртат. Тыгай кудалтымаш жапым шуйкалыде эртышаш. Тыгак, 3 кораҥдымашым налше спортсмен ийымаш упшыжым кудашеш да анык модшо-влакын теҥгылыш модмаш пытыме марте шинчеш.
Эртымгорно тӧрлаташ
Вӱд поло модмашым XIX курым мучашште Великобританийыште илыше спортсмен Вильям Вилсон шонен луктын. Негызеш регби модмашым налын. Тӱҥалтышште модшо-влак мече верч кредалыныт, мечым поген налашлан тавалышым вӱд йымалне кученыт. Капкаорол пасушто (вӱдыштӧ) огыл лийын, вет мечым серыш пышташ тыршеныт, капкаорол серым арален шоген.Тачысе сыным модмаш XIX курымын 80-ше ийлаштыже налын.
Вӱд поло дене шуко эллаште модыт, но эн кугу пагалымашым модмаш Венгрийыште да ондаксе Югославийыште сулен.
Олимпиадын программышкыж вӱд поло ик эн ончыч пурен, 1900 ийыште. Ӱдырамаш-влак 2000 ий гыч таҥасаш тӱҥалыныт. Пӧръеҥ-влак кокласе вӱд поло дене тӱнямбал чемпионат 1973 ий гыч эрта, Ӱдырамаш-влак коклаште - 1986 ий гыч.