Гармонь

Кид гармонь (рушла - Ручная гармонь) — «гармоника» ешыш пурышо семӱзгар. Кок пелекорпус ӱмбалне клавиатур-влакым вераҥдыме, нунын коклаште — мех (В. Регеж-Гороховын произведенийыштыже — мек). Шоктымо годым изи гармонь-влакым кидыште кучен шогаш лиеш, кугуракым - ончыко шогалтен шинчышыла шоктат.

Марий гармоньчо Саша Иванов.
П.Васильевын фотожо

Эрвел марий мурызо Сергей Байназов музыканым шокта
П.Васильевын фотожо

Эртык

Икымше кид гармоньым 1822 ийыште Берлиныште Христиан Фридрих Людвиг Бушман (1805—1864) мастар ыштен.

Гармонь-влак Российыште

• 
  Ливенский гармонь
• 
  Белбородовын хроматический гармоньжо
• 
  Музыкан-тальянка-влак
• 
  Хромка гармонь
• 
  Баян
• 
  Челыбинскысе тоштерыште шогышо кленча да кем шотеш ыштыме гармонь
• 
  «Шке шоктышо» немыч гармоньын рекламыже. 1906 ий.
• 
  Пошкырт Элыште Янаул олаште шогышо гармоньлан памятник

Йот элласе гармоника-влак

• Концертина (англичан концертина) — семӱзгарым Английыште 1827 ийыште Чарльз Уитстон ыштен. Мекым шупшылмо-темдыме годым йӱкшӧ ик гай.
  • Немыч концертина — семӱзгарым 1832 ийыште немыч мастар Фридрих Улиг ыштен. Мекым шупшылмо-темдыме годым немыч концертина тӱлӧ йӱкым пуа.
• Бандонеон — немыч концертина негызеш 1840 ийыште немыч мастар Генрих Банд ыштен. Мекым шупшылмо-темдыме годым немыч концертина тӱлӧ йӱкым пуа.
• Аккордеон — хроматический кид гармонь, Европышто шочын да туштак кумдан шарлен. Российыште аккордеоным фортепиано шотан пурла клавиатуран семӱзгар-влакым лӱмдат.

• 
  Концертина
• 
  Бандонеон
• 
  Аккордеон

Марий гармоньчо-влак

Чыла марий гармоньчо-влакым ик статьяште тӱрыснек возен шукташ ок лий, сандене, тыште икмыняр кумдан палыме лӱм-влакым палемдыме:

• Анатолий Ермаков, Кельмаксола гыч (гармонь) — Марий Эл Республикын сулло артистше
• Ермаков, Анатолий Леонидович, Кельмаксола гыч (гармонь) — тӱвыра да сымыктыш колледжын преподавательже.
• Саша Иванов (гармонь)
• Пчёлкин, Сергей Александрович, Морко кундем, Себеусад ял гыч (баян) — «Памаш шинча» ансамбль вуйлатыше.
• Сергей Байназов (музыкан - тальянка)
• Арсений Яйцов (гармонь) — концертмейстер, Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже, Россий Федераций тӱвыран сулло пашаеҥже.
• Сергей Пакеев (гармонь)
• Анатолий Ванин (гармонь)
• Йорга Каче (Павел Филиппов)
• Веткин, Евгений Аркадьевич, Шернур кундем (баян, гармонь) — Кукнур школын туныктышыжо.
• Егошин, Владимир, Киров вел, Кукарка кундем, Родыгино ял (гармонь) — администраций пашаеҥ, гармоньчо-виртуоз.
• Станислав Шакиров (музыкан - тальянка) — мурызо, семлызе, композитор, «Мари» ансамбльым вуйлатыше, Марий Эл Республикын калык артистше.
• Якимов, Василий Иванович, Маскасола кундем, Юбилейный посёлко гыч (баянист) — руш фольклор ансамбль вуйлатыше.