Сабанцев, Геннадий Леонидович

марий серызе, почеламутчо, журналист

Геннадий Сабанцев-Ояр (Геннадий Ояр, Ояр) (Геннадий Леонидович Сабанцев) (1958 вӱдшор 8, РСФСР, Марий АССР, Кужэҥер кундем, Йырмарий ял) – марий серызе, почеламутчо, журналист, кусарыше, Россий Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1998), Марий Эл Республикын сулло журналистше (1999), Марий Эл Республикын Калык почеламутчыжо (2015), Марий Эл Республикысе С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премийын лауреатше (2019).

Геннадий Леонидович Сабанцев
Геннадий Сабанцев-Ояр, Геннадий Ояр, Ояр
Журналист Геннадий Сабанцев. 2017 ий.
Журналист Геннадий Сабанцев. 2017 ий.
Шочмаш дене лӱм Геннадий Леонидович Сабанцев
Шочын 1958 ий 8 вӱдшор(1958-04-08) (65 ий)
Шочмо вер РСФСР, Марий АССР, Кужэҥер кундем, Йырмарий ял
Тыршымаш алан серызе
Чап пӧлек да премий
Геннадий Ояр. Марий Эл Республикын Калык почеламутчыжо. 2017 ий.

Илыш корныжо тӧрлаташ

Геннадий Сабанцев-Ояр 1958 ийын вӱдшор тылзын 8-ше кечынже Марий АССР Кужэҥер кундем Йырмарий ялеш кресаньык ешеш шочын. Ужар жапше, школыш коштмо пагытше Аганур ялыште эртен.

Ондак Саламатнур кандашияш, а вара Руш Шой кыдалаш школлаште шинчымашым поген.

1975–1980 ийлаште Марий кугыжаныш университетысе историй-филологий факультетын шочмо йылме да литератур пӧлкаштыже тунемын.

Паша корныжым журналистике дене кылден. Кужэҥер районысо «Ӱжара» газет редакцийыште кусарыше да корреспондент семын тыршен, «Пачемыш», «Пионер йӱк», «Ончыко» журнал-влакын редакторжо, «Ямде лий» газетын тӱҥ редакторжо лийын, тыгак «Кугарня» газет редакцийыште да «Марий Эл» кугыжаныш теле да радио компанийыште тыршен.

2003–2008 ийлаште Мландытӱр йӱдвелыште Чукотка мландыште «Крайний Север» райгазетын корреспондентше лийын, «Беринговский вестник» газетын директор-тӱҥ редакторжо семын пашам ыштен.

Сылнымут корныжо тӧрлаташ

Геннадий Сабанцевын икымше почеламутшо «Ямде лий» газетеш 1973 ийын ӱярня тылзын 17-ше кечынже ош тӱням ужын. Почеламутшат тиде тылзылан пӧлеклалтын: «Март» лӱм дене савыкталтын.

Г. Ояр икмыняр поэзий книган авторжо. Икымшыже – «Кинде-шинчал» (1982) тӱшка почеламут сборник. Тылеч вара тудын икте почеш весе: «Чытамсыр курым» (1987), «Нумалтыш» (1993), рушла «Светом единым» (2003), «Шӱмсавыш» (2008), татар поэт Р. Минуллинын возымыжым шочмо йылмыш вончештарыме «Кумыл сабантуй» (2013) да руш йылме дене «Всполохи сердца» (2014) почеламут сборниклаже савыкталтыч.

1984 ийыште май кыдалне тудлан Москошто эртыше VIII Всесоюзный семинар-каҥашыште лияш пиал шыргыжалын. Тыште почеламутшо-влаклан кугу лӱман руш поэт-влак Н. Доризо, В. Берестов, В. Гордейчев сай акым пуэныт. Тиде семинар негызеш ий мучаштак Москосо «Молодая гвардия» издательствыште «Дни этого года» сборникым савыктыме, руш йылме дене тудын муторлаҥгыжым тушко пуртымо.

1987 ийыште рӱдолаштак «Современник» издательствыште савыкталтше «Середина земли родной» поэзий антологийыш тудынат почеламутшо-влак рушла пурталтыныт.

2017 ийыште Москошто «Современная литература народов России. Поэзия» манме кугу антологий ош тӱням ужо.

Г. Ояр марий йылмыш шагал огыл вес калык гыч лекше поэт-влакын шкаланже келшыше возымыштым кусарен: А. Твардовскийын «Василий Тёркин» поэмыжым, Э. Багрицкийын «Смерть пионерки» почеламутшым, Ф. Шиллерын «Любовь и коварство» пьесыжым, В. Гуркинын «Любовь и голуби» пьесыжым, Н. Колядан «Бабка Шанель» пьесыжым, татарстанын калык поэтше Р. Минуллинын «Кумыл сабантуй» поэзийжым, руш поэт-влак А. Пушкинын, М. Лермонтовын, С. Есенинын, Н. Сладковын почеламутлажым.  

Тӱҥ произведенийже-влак тӧрлаташ

  • Почеламут-влак // Ончыко. 1980. № 3. С. 80–82.
  • Адак мый мӧҥгӧ толынам...; У пӧрт: почеламут-вл. // Кинде-шинчал. Йошкар-Ола, 1982. С. 33–58.
  • Чытамсыр курым: почеламут-вл. [Беспокойный век: стихи]. Йошкар-Ола, 1987. 96 с.
  • Почеламут-влак // Саман. 1990. № 2. С. 77–78.
  • Нумалтыш: почеламут-вл., поэма [Нота: стихи, поэма]. Йошкар-Ола, 1993. 160 с.
  • Корно; Шӱмбел йылмем; Пеледыш: почеламут-вл. // Мурйогын. Йошкар-Ола, 2003. С. 52–54.
  • Почеламут-влак // Ончыко. 2004. № 8. С. 60–70.
  • Почеламут-влак // Ончыко. 2005. № 7. С. 59–64.
  • Шӱмсавыш: почеламут-вл., статья, кусарыме почеламут ден поэме [Отзвуки сердца: стихи, переводы, статьи]. Йошкар-Ола, 2008. 336 с.
  • Йӧратымаш идалык: почеламут аршаш // Ончыко. 2008. № 3. С. 22–33.
  • Всполохи сердца: стихи. – Йошкар-Ола: ГУКП РМЭ «Марий журнал», 2014. – 200 с.  

Руш йылмыш кусарыме произведенийже-влак тӧрлаташ

  • Стихи / пер. Л. Яковлева // Дни этого года. М., 1985.
  • Стихи / пер. Л. Олзоевой // Середина земли родной. М., 1987. С. 343–350.
  • Светом единым: стихи / пер. Г. Смирнова. Йошкар-Ола, 2003. 88 с.

Илышыже да творчествыже нерген литератур тӧрлаташ

  • Учаев 3. Поэзий – илыш муро // Марий коммуна. 1979. 8 февр.
  • Николаев С. А вет сай – пырля нумалтыш // Мутын нелыже да ямдыже. Йошкар-Ола, 1993. С. 204–220.
  • Егоров В. Нумалтышым нелытше // Кугарня. 1993. 21 май.
  • Сабанцев Г. «Чонна гыч айста почкена ме удам...» // Кугарня. 1997. 21 март.
  • Писатели Республики Марий Эл: автобиобиблиогр. сборник. Йошкар-Ола, 2004. С. 59–60.
  • Манаева-Чеснокова С. Ноша поэта Геннадия Ояра. // Художественный мир современной марийской поэзии: монография. Йошкар-Ола, 2004. С. 162–169.
  • Сабанцев-Ояр Г. Айдеме чылажымат чыта, а пушеҥге огеш // Ончыко. 2004. № 9. С. 116–118.
  • МБЭ. Йошкар-Ола, 2007. С. 312.
  • Кечыйол тошкалтыш дене сур турий семын нӧлталт сылнымут кавашке : поэт Геннадий Сабанцев-Оярлан – 50 ий // Ончыко. 2008. № 3. С. 20–21.
  • Иванов И.С. У сылнылыкым кычалме корнышто – Геннадий Оярын поэзийже // Ончыко. 2015. № 11. С. 58–63.
  • Михайлов В. «Уке шол, поэзий – пайрем оҥгыр огыл…» – Марий Элын Калык поэтше Г. Сабанцев-Оярлан 60 ий // Ончыко. 2018. № 4. С. 70–80.

Чап тӧрлаташ

Кылвер-влак тӧрлаташ

Литератур тӧрлаташ

  1. Марийская биографическая энциклопедия: 3849 имен в истории Марийского края и марийского народа / авт. и рук. проекта В. Мочаев. – Йошкар-Ола, 2007. С. 312.
  2. Писатели Марий Эл: биобиблиографический справочник / сост.: А.Васинкин, В.Абукаев и др. – Йошкар-Ола: Марийское книжное издательство, 2008. – 752 с. С. 539–541.

Важ-влак тӧрлаташ

  1. Указ Главы Республики Марий Эл «О присуждении Государственных премий Республики Марий Эл в области литературы, искусства, архитектуры, науки и техники за 2018-2019 годы».