Тиде мутын вес ыҥже-влак улыт. Герц (ыҥ-влак) ончал.

Герц (возымашыште: Гц, Hz) — угычтаралтше процесс-влакын (колебанийын, мутлан) чӱчкыдылыкыштым шотлымаш единице.

1 Гц тиде процессын 1 секундышто ыштен шукталтымжым ончыкта: 1 Гц = 1/с.

10 Гц — ик секундышто 10 гана тыгай процесс ышталтеш.


Эртымгорно тӧрлаташ

XIX курымышто электродинамикым кӱшкӧ нолтымашыште кугу надырым Германий гыч шанчызе-физик Генрих Герц пыштен. Пашажым аклен Калык-влак кокласе электротехник комиссий 1930-шо ийыште шанчыеҥын тукымлӱмжым шотлымаш радамыш пуртен.

Герц единицын шеледымашыже да шукемдымашыже тӧрлаташ

Кугурак але изирак кугытым стандарт почеш СИ префикс дене чоҥаш лиеш.

Кратный Дольный
кугыт лӱм возалтмаш кугыт лӱм возалтмаш
101 Гц декагерц даГц daHz 10-1 Гц децигерц дГц dHz
102 Гц гектогерц гГц hHz 10−2 Гц сантигерц сГц cHz
103 Гц килогерц кГц kHz 10−3 Гц миллигерц мГц mHz
106 Гц мегагерц МГц MHz 10−6 Гц микрогерц мкГц µHz
109 Гц гигагерц ГГц GHz 10−9 Гц наногерц нГц nHz
1012 Гц терагерц ТГц THz 10−12 Гц пикогерц пГц pHz
1015 Гц петагерц ПГц PHz 10−15 Гц фемтогерц фГц fHz
1018 Гц эксагерц ЭГц EHz 10−18 Гц аттогерц аГц aHz
1021 Гц зеттагерц ЗГц ZHz 10−21 Гц зептогерц з зГц zHz
1024 Гц йоттагерц ИГц YHz 10−24 Гц йоктогерц иГц yHz

Тидым палаш оҥай тӧрлаташ

  • Айдемын пылышыже 20 Гц гыч 20 кГц марте чӱчкыдылыкан йӱкым колын шукта.
  • Лыпланыше айдемын шӱмжӧ 1 Гц чӱчкыдылык дене кыра. Мо оҥайже, Герц тукымлӱм (немычла Herz) марий йылмыш «шӱм» семын кусаралтеш.