Менделеев, Дмитрий Иванович: версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
и Bot: Migrating 2 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9106 (translate me) |
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
||
28 корно:
== Илыш да паша корно ==
Руш химик Димитрий Иванович Менделеев [[Тобольск]]ышто шочын, гимназий директоржын ешыште. Гимназийыште тунемме годым тудын сай отметкыже лийын, поснак сай [[латин йылме]] ден. [[1850]] ийыште тудо естественный шанче пӧлкашке физикоматематике факультетыш Петербургышто тӱҥ пединститутыш тунемаш пурыш. Тушто профессоржо физик Э.Х. Ленц, химик А.А. Воскресенский, математик М. В. Остроградский лийыныт. [[1855]] ийыште институтым шӧртньӧ медаль ден пытарен, да вуйлатыше туныктышо
[[1856]] ийыште [[Петербургысо университет]]ыште [[магистр]] кугытшым налын. [[1857]] ийыште Менделеев шанче командировкыште [[Немыч Эл]]ыште лийын. Тушто Р.Бунзен, да Г. Кирхгоф [[Гейдельбергысе университет]]ын лабораторийышто пашам ыштен.
Тиде жапыште тудо шке тӱҥ {{comment|тӧртыкшым|законжым}} «Вишкыдылыкым шолен шындашлан температуро» почын. Таче тиде критический температуро маналтеш. [[1860]] ийыште вес рушла химик дене тӱнямбалсе конгрессын пашашке ушнен. Туштак С.Канницаро молекуляр теорийлан шке интерпретацийжым каласен лектын.
[[1861]] ийыште Мендеелеев Российыш толын да вара [[Петербургысо
[[1864]] ийыште Менделеевым петербургысо технологий университетыш сайленыт. [[1865]] ийыште доктор диссертаций «О соединении спирта с водой» арален (тиде диссертаций верчын Менделеев 40-градусан аракам почын манын каласат).
Тиде ийыштак Менделеевым технический химий профессорлан пеҥгыдемденыт. Кок ий деч вара тудо органик огыл химий капедрым вуйлалтен.
Кунам органик огыл химий лекцийым лудаш тӱҥален, тиде нерген нимогай полшыкым муын огыл. Тунам тудо тӱҥалеш шке пашажым «Основы химии» возаш. [[1869]] ийыште ончылмут тунемме
Тиде четлык тунемме кнагам ышташлан тӱҥ полшык лийын. Менделеев илыме годым «Основы химии» 8 гана лектын, адакат 5 луктыш [[Англичан йылме|англичан]], [[Немыч йылме|немыч]] да [[
Вара адак кок ий тиде четлыкыш Менделеев тӧрлатымашым да рашемдымашым ыштен. [[1871]] ийыште кок статьям возын «Естесственная система элементов и применение ее к указанию свойств некоторых элементов» (рушла) да «периодическая законность химических элементов» (немычла).
| |||