Сеул: версий-влак коклаште ойыртем

Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Addbot (каҥашымаш | надыр)
и Bot: Migrating 2 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8684 (translate me)
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
47 корно:
 
== Лӱм ==
Корейыште илыше-влак рӱдолаштын лӱмжым [соуль] семын маныт. Соуль мут тоштокорейысе йылме гыч толын, ''соболь'' але ''сораболь'' мут дене рӱдӧ олам лӱмденыт. Тудо жапыште тиде мут дене Кёндж олам лӱмденыт. Латин транскрипцийыште тиде мутым йоҥылыш {{comment|[[мутлончо]]|слог}}-влаклан шеледеныт, сандене европысо, руш йылмылаште "сеул" мутым йоҥылыш лудыт. Seoul — Seo-ul семын лудманлудаш кӱлеш ыле, а лудыныт [[Француз йылме|французла]] - Se-oul.
 
== Эртымгорно ==
53 корно:
[[Файл:Traditional House.jpg|thumb|250px|Корейысе архитектуро]]
 
Олан икымше лӱмжӧ Виресон, тудо Пэкче кугыжанышын рӱдолаж лийын (мемнан курым деч ончыч 18 ий гыч тӱҥалын). Корӧ жапыште "Хасон" лӱм дене палыме ыле. Чосон династийын курымыштыжо (1394 ий гыч) кугыжанышын рӱдолаже лийын, "Ханян"( 漢陽) лӱмдалтын. Вара [[Японий]] Корейым шке колонийышкыж савырен, тудо жапыште ола "Кӧнсон" лӱмым налын. [[1945]] ийыште Корей эрыкан лийын, да рӱдолалан "Сеул" лӱмым пуенытпуэныт.
Тӱҥалтышште ола йыр кугу, 7 метр марте кӱкшытан {{comment|орым|крепостная стена}} шогалтеныт. Ир янлык, тушман, да {{comment|толышо|разбойники}}-влак деч аралалташлан. Вара ола шарлен, пӧрт-влак орын вес велыштыже чоҥалташ тӱҥальычтӱҥалыныт, тачысе кечылан оржат кодын огыл (олан йӱдвел ужашыштыже изиш аралалтын). Но тидо орын капкакапкаже-влакшевлак тачат шогат, нунын кокла гыч эн палымыже - Намдэмун ден Тондэмун. Чосон тукым жапыште кажне кечын кугу оҥгыр йӱк почеш капкам петыреныт да почыныт.
 
[[2008]] ийшыте, [[11 Пургыж|Пургыж тылзын 11 кечынже]] Намдемун капка (а тудым 1398 ийыште чоҥеныт) йӱлен пытен. Олаште илыше шоҥго кочалан олаште илымвержым шуко жап тӧрлатен огытыл, тудо, сырымекыже, капкам ылыжтен. Вара тудым полиций муын, да тудо сулыкыш пурымыжым умылымеке, калык деч тудым касараш йодын. Тиддеч ончыч тиде айдемак сеулысо Чхангӧнгун полатым ылыжташ тыршен.
Капкам нигӧ оролен шоген огыл, молан манаш гын, Корейыште 1-ше номеран калыкле поянлыкым иктаж -кӧн шалаташ кумылжо лиеш, манын, нигӧ шоненат огыл.
 
Корейысе сар жапыште Сеулым кок гана [[Йӱдвел Корей]]ысе да [[Китай]]ысе салтак-влак налыныт(в[[1950]] ийыште [[Пеледыш]]--[[Идым]] тылызылаште да [[19501951]] даийыште [[Шорыкйол]]--[[Ӱярня]] тылзылаште [[1951]] ийыште). 191 000 чоҥымаш, 55 000 пӧрт, 1000 {{comment|ыштыквер|предприятие}} наре сар шалатен. Олашке ялла, да вес олала гыч калык толын (2,5 амион наре) толын, илымвер деч посна олаште иленыт.
 
Сар деч вара Сеулым моткоч писын тӧрлатеныт, тудо угыч кугыжанышын политик да экономик рӱдерыш савырнен. Тачысе кечылан тиде олаште илыше-влакын чотышт Кечывалвел Корей калыкын ик {{comment|чырыкше|четверть}} лиеш.