Марк Твен: версий-влак коклаште ойыртем

Клеменс каласен «Марк Твен» налалтын самырык годым эҥер мут гыч. Тунам тудо лоцманлан полшен , а кычкыралтыш «марк твейн» ончыктен что изи келгытыш миен шумо. Но уло литература гыч: 1861 ийыште кагазыште Vani Fair лектын оҥай ойлымаш Артемус Уордан»Северная звезда» кум моряк –влак нерген, иктыжым Марк Твейн маныныт. А Семюэл пеш чот йоратен ик ужашым тиде кагаз гыч, тыгак и лудын шке ик ончыктымашыштыже.

Тиндеч моло « Марк Твеным» Клеменс ик гана 1896 ийыште возалтын «сьер Луи де Конт гай- тиде лӱм денак луктын шке романжым «шке шарналтымаш Жанна Д’арк сьерра Луи де конта»

Сэмуэль Клеменс шочын 30 ноябрь 1835 ийыште изи Флорида олаште; вара рак тудо воштылын,шочмек кугемден калыкым ик процентлан. Тудо кумымшо йоча нылыт гыч илен кодшо Джонын и Дженан Кленсовын йочашт . Кунам Сем эше йоча лийын еш сай илышым кычалын Ганнибал олашке илаш каеныт(туштак Миссуриште). Тиде олаяк и илыше шамыч варарак возалтыныт «Приключения Тома Сойера» произведенийыште возен. (1876)

Клемансын ачаже 1847 ийыште колен шуко пушашым коден. Эн кугу йочажеОрайон,вашке кагазым лукташ тӱҥалеш ,тушкат Сэм тӱҥалеш шке возгалмыжым пуа.

Шуко жап палме лимеке калык погынымаш ден Кленс июльышто 1861 ийыште сар деч западыш кая. Тунамак Орай изажлан темленут губернаторын секретарьжылан темленытю

==Запыдыште==

Сем Клеменс поян лияш шонен шахтер лиеш и тӱҥалеш шийым пога. Тудо сай погышо лийын кертен огыл тидлан верчын каяш логалын пашам ышташ»Teritorial Entronic»редакцийыш Вирджинний олашке. Тиде газетыште тудо икымше гана «Марк Твен псевдонимжым кучылтын. 1864 ийыште Сан-Франциско Калифорний штатыш кок газетлан пашам ышташ кая. 1865 ийыштеТвен дек икымше гана пиал толеш. Шошым 1866 ийыште Твен Гавайыш каен. Коштмыж годым возышаш иле серышым шкенжын приключенийжым. Портылмекше тиде книгам вучен кугу пиал.» Калифорниа»Твенлан тыланеныт турнеш штат ден каяш, лекцийым лудаш. Лекцийже вигак пеш палыме лийыныт и Твен чыла штатым кудалышт лектын веселитлен калыкым и ик доллар ден чыла деч поген.

== Икымше книга==

Икымше пиалым возышо семын тудо путешествийыште налын. Твен Европыш « Квакер- Сити» параход дене каен. Делегаций ден пырля пуреныт руш императорын резидентсийышкыже.

Серыш, Твенын возымыжо путешествий годым Европышто и Азийышто , каеныт редакцийышке и газетыш возалтыныт, а вара же книга тӱҥыш возыныт» Простаки за границей». Книга 1869 ийыште лектын, книгам возалтме дене веле налаш лийын кертме. Книгам возашлан писательлан Европышто,Азийыште,Африкыште,и Австралийыште лияш логалын.

1870 ийыште Твен Оливий Лэнгдоным марлан налын и илаш Баффало олаш каен. Тушечын Хартфорд олаш каен. Тиде жапыште тудо чӱчкыдын США-те и Английыште лекцийым лудын. Вара возаш тӱҥалын пӱсӧ сатирам, вик критиковатлен америкын калыкшым и политикыштым, тиде пеш сай коеш «Жизнь на Миссисипи»сборникыште 1883 ийыште возымыжо.

==Марк Твенын карьерже==

Икымше шӱмаҥдыше Марк Твеным Джон Росса Броунан стильже келшен. Эн кугу пыштымаш Твенын американский и тӱнясе литературылан шотлалтеш»Приключений Гельберри Финна». Тыгак пеш палме «Приключений Томн Сойера»,»Прин и нищий»,Янки из Коннектикута при дворе короля Артура», и погымо ойлымаш «Жизнь на Миссисипи». Марк Твейн тӱҥалын шке карьерыжым воштылмо куплет шамыч деч а пытарен тичмаш вичкиж очерк айдеме нрав дене.

Жап гыч жапын южо Твенын произведенийже американский цензуро петыреныт тӱрлӧ причин ден. Шке же тиде цензуро дек воштылын ончен. Кунам 1885 ийыште калык библиотекыге гыч Массачусетсе налнешт фонд гыч «Приключений Гельберри Финнам». Твен возен шке издательжылан.

2000 ийыште США угыч романным поген налаш толашеныт.2001 ийыште СШАте лектын икымше книгаже Маркын «Приключение Гельберри Финна»и «Приключение Тома Сойера» кушто южо мут шамычым кораҥденыт.

Шке колмыж марте 1910 ийыште тудо илен лектын кум йочам нылыт гыч йомдарымым, колен йоратыме Оливия ватыжым. Шке эртыше жапыште Твен деппресийыште лийын, но эше мыскарам ышташ толашен. Твенын кӱсен оксалыкшат изиш иземын: тудын компанийыштыже петыралтын; тудо шуко оксам пыштен налаш у возымостанок шамычым налаш,кудышт нигунам чӱктымо огыл; плагиатор шамыч шолыштыныт ала мыняр тудын книгажым.

1893 ийыште Твен палме лиеш нефтяной магнат ден Генри Роджерс ден. Роджерс Твенлан чыла финансовый йодыш дене полшен нуныт сай йолташ шамыч лийыт. Твен чӱчкыдын Роджерс дек унала коштын нуныт йӱыныт покер ден модыныт. Каласаш лиеш Твен Роджерслан ешыже .1909 ийыште Роджерс кола Твенлан тыде пеш кугу ойго лиеш.21октябрьшт 1910 иййыште Сэм Твен оҥ жава деч кола. Ик ий колмыж деч ончыч тудо каласен:» Мый толнам 1835 ийыште Галлея комета ден, ик ий деч тудо угыч толеш,и мый шонем тудо мыйым пырля наҥая». Тыгак чыла лектын.