Кече (жап): версий-влак коклаште ойыртем

[[Файл:Daylight.png|thumb|357px400px|[[Кече (астрономий)|Кече]] [[Мланде|Мландымбалне]] (2-шо [[Вӱдшор]] [[тылзе]] 13:00 [[UTC]]). Кече ден [[йӱд]]ым ойырымо кундем-влак, йӱдвел полярный зона воктенсе вер эре волгыдо ([[полярный кече]]), кечывалвел полярный зона воктенсе вер эре пычкемыш ([[полярный йӱд]]).]]

<div class="tright" style="clear:none">[[Файл:Kechyshogymash Kechytӧr.PNG|thumb|400px380px|[[Мланде|Мландын]] [[Кече (астрономий)|Кече]] йыр пӧртын савырнымыже. [[Кеҥежымсе кечешогымаш|Кеҥежымсе]] да [[телымсе кечешогымаш]], [[Шошымсо кечытӧр|шошымсо]] да [[шыжымсе кечытӧр]].]]</div>

Кечын кужытшо шекланыме верын [[географический широта]]же да [[ий]]ын пагытше деч зависитла. [[Ийын пагытше]] мучко кечын кужытшо вашталтмаш [[Мланде]] [[Мландын экваторжо|экватор]]ын плоскостьшо [[Эклиптика|эклиптикын]] плоскостьшо деке тайналтмыжын следствийже, кудыжо примерно 23[[Градус, минут, секунд|°]]2644[[Градус, минут, секунд|′]] лиеш: ий пагыт мучко [[Мланде|Мландын]] Кече йыр пӧртын савырнымыже годым Кечын коймо положенийже [[кава]] сферын [[кечывалвел полушарий]]же гыч [[йӱдвел полушарий]]ышкыже вончалтеш, сандене кечывал жапын Кече кӱкшытшӧ вашталтеш. [[Йӱдвел]] полушарийыште эн кӱчык кечылан [[телымсе кечышогымаш]] шотлалтеш, а эн кужу кечылан — [[кеҥежымсе кечышогымаш]], [[Шошымсо кечытӧр|шошымсо]] да [[Шыжымсе кечытӧр|шыжымсе]] [[кечытӧр]] годым Кече лач [[эрвел]]не летеш да [[касвел]]не шинчеш, кечын да [[йӱд]]ын кужытшо иктӧр лийыт.

[[Полярный круг]]ын кӧргыштыжӧ [[кеҥеж]]ым кечын кужытшо сутка деч утла лиеш, тидым [[полярный кече]] манын лӱмдат. [[Географический полюс|Мландын полюс-влакыштыже]] полярный кечын кужытшо эн кужу, куд тылзе утла лиеш. [[Йӱдвел полюсыштополюс]]ышто — примерно 18-ше Ӱярняӱярня тылзе гыч 26-шо Шыжашыжа тылзе марте.