Ефремов, Георгий Захарович: версий-влак коклаште ойыртем

Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Kudsebs (каҥашымаш | надыр)
Kudsebs (каҥашымаш | надыр)
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
3 корно:
== '''<big>Георгий Ефруш</big>''' ==
'''<big>Георгий Ефруш</big>''' (Георгий Захарович Ефремов) (10 Вÿдшор 1916-1941)- марий калыкын ик эн йöратыме эргыже. Тудо уэмше марий ялым моктен мурышо писатель лийын. Почеламутчо, кусарыше, очеркист, драматург семын шкенжым ончыктен. Г.Ефрушын творческий корныжо кÿчык лийын гынат, тудо моткоч кугу волгыдо кышам марий литературышто коден.
{| class="wikitable"
| '''Вуйлымаш'''
|-
| 1 Илыш да творческий корныжо
<br />
2 Георгий Ефрушым шарнымаш
<br />
2.1 Тамара Апатеева. Эре чоныштем
<br />
2.2 Илья Васильев. Макарсолан эргыже
<br />
3 Писательын сылнымутан произведенийже-влак
<br />
4 Литератур ден сымыктыш темылан статья-влак
<br />
5 Г. Ефрушын руш йылмыш кусарыме произведенийже-влак
<br />
6 Илышыже да творчествыже нерген литератур
|}
 
=== '''Илыш да творческий корныжо'''<big></big> ===
103 ⟶ 84 корно:
Но але ыштышаш паша шуко. Мутлан, Георгий Ефрушын газетлаш печатлыме статьяжым, заметкыжым погымо огыл.
Георгий Захаровичым Вуртем вел шемер-влак моткоч чот йöратат. Кажне ийын апрель тылзыште тудын шочмо кечыжым палемдат, ойлымаш гыч ужашым, почеламутшым калык коклаште лудыт.
Эрвелыште кава ала-могай чия дене чиялтымыла волгалтеш. Писын чоҥештен эртыше, куштылго да шыдын койшо пыл коклаште йошкар ÿжара йолген модеш. Тудо пÿтынь кава тÿрым йолван солыкшо дене леведеш.
Веней, кидем кучен, корем гоч кÿвареш шогале, ÿжара йÿлымö велыш вуйжо дене ончыкта:
- Георгий тыгай сылне эрым моткоч чот йöрата ыле. Мылам туге чучеш, пуйто тудо кызытат геройла верыштыже вурс меҥгыла тура шога, кидыштыже боевой йошкар знамя лойга.
Георгийын шÿгарже Кольский полуостров лишне, Куоярвий манме вер лишне, 526 номеран кÿкшакаште.
Писательын илышыже, поро чапше калык коклаш чот шыҥен.
 
=== '''Писательын сылнымутан произведенийже-влак'''<big></big> ===
• Тушманын кышаже: ныл кыдежан, 9 сÿретан пьеса. Йошкар-Ола, Маргосиздат, 1939. 52 с.
• Эҥыремышвот: кум актан, куд сÿретан пьеса. Йошкар-Ола, Маргосиздат, 1939. 36 с.
• Айдеме шкаланже акым муэш… : ойлымаш // Марий коммуна. 1939. 30 июнь.
• Айнымаш: ойлымаш // Ефруш Г. Ойлымаш-шамыч. Маргиз, 1940. С. 34-38.
• Айнымаш: ойлымаш // Тошто коса ваштареш. Йошкар-Ола, Кн.лукшо марий изд-во, 1954. С. 82-86.
• Бригадына ямде: почеламут // Морко мланде. 1990. 1 ноябрь.
• Эше мо кÿлеш?: ойлымаш // Ефруш Г. Ойлымаш-шамыч. Маргиз, 1940. С. 8-13.
• Эше мо кÿлеш?: ойлымаш // Айзенворт А.К. Лудшаш книга. Кумшо ужаш. Неполный средний да средний школын шымше класслан лукмо учебник.- педгиз, 1939. С. 149-152.
• Иван Иваныч Бибков: ойлымаш // Марий коммуна. 1975. 12 июнь.
• Иван Иваныч Бибков: ойлымаш // Рвезе коммуна. 1940. 21 май.
• Илыш шошо гае: ойлымаш // Пиалан илыш. 1939. № 3. С. 67-70.
• Калыкын кугу мурызыжо: почеламут // Марий коммуна. 1938. 20 май.
• Кокымшо илыш: ойлымаш // Марий коммуна. 1938. 28 июнь.
• Кугу поэтым шарнымаш: писательын дневникше гыч // Ончыко. 1986. № 2. С.82.
• Кукшо,ночко- шамыч: мыскара йöршан ойлымаш // Пиалан илыш. Альманах 2. Йошкар-Ола, Маргиз, 1939. С. 53-55.
• Пытартыш единоличник: ойлымаш // Сылнымут пого: марий литература антологий. Йошкар-Ола, 1960. С. 253-256.
• Пытартыш единоличник: ойлымаш // Пеледме корно: марий литература антологий. Йошкар-Ола, Маргосиздат, 1951. С. 234-238.
• Пытартыш единоличник: ойлымаш // Марий коммуна. 1938. 23 март.
• Сапан Епиш: ойлымаш // Эстрадный сборник. Маргиз, 1943. С. 99- 143.
• Тайра: пьеса // У вий. 1936. № 2. С. 36-52.
• Тойбатыр кугызан ешыже: новелла // Марий коммуна. 1938. 26 ноябрь.
• Тошто муро: ойлымаш // Николаев С. Муралтена: эстрадный сборник. Йошкар-Ола, Маргиз, 1944. С. 23-25; Тудак // Марий коммуна. 1939. 22 ноябрь.
• Чавайн памаш: почеламут // У вий. 1935. № 11-12. С.12.
• Чондымо айдеме // В помощь культпросветработнику. Йошкар-Ола, 1956. № 3(11). С. 37-38.
• Шовашыже ден комдыжо: ойлымаш // Пиалан илыш. Альманах 1. Йошкар-Ола, Маргиз, 1940. С. 109-113.
• Шошо нерген вич муро // Марий коммуна. 1935. 23 апрель.
• Ыштет – кочкат, уке – от коч: очерк // Марий коммуна. 1933. 26 май.
• Ониса ден Оляна: очерк // Рвезе коммунист. 1934. 25 январь.
• Тупай: очерк // Рвезе коммунист. 1935. 21 январь.
• Чын илыш корно: очерк // Рвезе коммунист. 1935. 21 январь.
• Эҥыремыш: ойлымаш // Марий коммуна. 1935. 12-14 август.
• Шелше вол: ойлымаш // Марий коммуна. 1936. 28 март.
• У ял: очерк // Рвезе коммунист. 1936. 21 июнь.
• Платон кугыза: тошто илыш гыч ойлымаш // Марий коммуна. 1936. 15 июль.
• Шÿм: ойлымаш // Марий коммуна. 1936. 17 июль.
• Куд орван сÿан: мыскара ойлымаш // Рвезе коммунист. 1936. 12 октябрь.
• Кукшо-ночко-шамыч: мыскара йöршан ойлымаш // Марий коммуна. 1937. 28 июль.
• Эше мо кÿлеш?: ойлымаш // Марий коммуна. 1938. 2 февраль.
• Пытартыш единоличник: ойлымаш // Марий коммуна. 1938. 23 март.
• Кокымшо илыш: ойлымаш // Марий коммуна. 1938. 28 июль.
• Тойбатыр кугызан ешыже: новелла // Марий коммуна. 1938. 26 ноябрь.
• Иван Иванович Бикбов: ойлымаш // Рвезе коммунист. 1939. 27 май.
• Айдеме шкаланже акым муэш: ойлымаш // Марий коммуна. 1939. 30 июнь.
• Илыш шошо гае: ойлымаш // Пиалан илыш. 1939. № 3.
• Айнымаш: ойлымаш // Марий коммуна. 1939. 12 август.
• Ача-ава: ойлымаш // Рвезе коммунист. 1939. 12 август.
• Тошто муро: ойлымаш // Марий коммуна. 1939. 22 ноябрь.
• Шовашыже ден комдышыжо: ойлымаш // Марий коммуна. 1940. 1 март; Пиалан илыш. 1940. № 1.
• Тайра: кум кыдежан, вич сÿретан пьеса // У вий. 1936. № 2.
• Большевик колхоз, ударле бригада: почеламут // Колхоз вий. 1933. 30 декабрь.
• Таче май: почеламут // Колхоз вий. 1934. 1 май.
• Ечем дене: почеламут // Пионер йÿк. 1934. № 1.
• Мотор корно верчын: почеламут // Рвезе коммунист. 1934. 4 июль.
• Шурно погымаште: почеламут // Рвезе коммунист. 1934. 1 август.
• У кинде: почеламут // Рвезе коммунист. 1934. 15 август.
• Шакиров Гарол: почеламут // Рвезе коммунист.1934. 15 сентябрь.
• Тарас - кодын яраш: почеламут // Рвезе коммунист. 1934. 15 октябрь.
• Октябрьын пöлекше: почеламут // Рвезе коммунист. 1934. 7 ноябрь.
• Ойган кече: почеламут // Рвезе коммунист. 1934. 9 декабрь.
• Йöратыме йолташем: почеламут // Рвезе коммунист. 1934. 12 декабрь.
• Чодыра пашазын мурыжо: почеламут // Рвезе коммунист. 1934. 15 декабрь.
• Теле корно: почеламут (А.С. Пушкин гыч) // Рвезе коммунист. 1935. 27 январь.
• Совет чекист: почеламут // Рвезе коммунист. 1935. 23 февраль.
• У муро-влак: почеламут // Ленин ой. 1935. 12 апрель.
• Шошо нерген вич муро: почеламут // Марий коммуна. 1935. 23 апрель.
• Чеверын кызытеш: почеламут //Рвезе коммунист. 1935. 12 сентябрь.
• Чавайн памаш: почеламут // У вий. 1935. № 11-12.
• Мыйын салам: почеламут // Рвезе коммунист. 1935. 12 октябрь.
• Май – пиал: почеламут // Рвезе коммунист. 1936. 1 май.
• Шулдыретым шаре: почеламут // Рвезе коммунист. 1936. 21 июнь.
• Тылзе: почеламут // Рвезе коммунист. 1936. 12 август.
• Мом ышташ?: почеламут // Рвезе коммунист. 1936. 8 октябрь.
• Долой мланде ÿмбач: почеламут // Рвезе коммунист. 1938. 10 март.
==== '''Литератур ден сымыктыш темылан статья-влак''' ====
• Марий драматургий // Рвезе коммунист. 1934. 15 август.
• Молан курык марий литература вараш кодеш? // Марий коммуна. 1935. 23 апрель.
• Марий поэзийын йылмыже нерген // Марий коммуна. 1936. 3 март.
• Пролетар революцийын кугу поэтше // Марий коммуна. 1936. 15 апрель.
• Несколько замечаний о работе писательской орагнизации // Марийская правда. 1936. 4 май.
• Шÿрыдымö орава // Марий коммуна. 1936. 8 май.
• Первый опыт // Мар.правда. 1936. 10 май.
• О чем поет марийский народ // Молодой ленинец. 1936. 21 июнь.
• Лочо-влак // Марий коммуна. 1936. 9 июль.
• Йоча литература молан уке? // Марий коммуна. 1936. 1 август.
• «Чапын» чапше // Марий коммуна. 1936. 17 сентябрь.
• Литературысо чалдывай-влак // Рвезе коммунист. 1936. 8 октябрь.
• Возышылан изи ой // Марий коммуна. 1936. 12 декабрь.
• Писательын сеҥымыже // Рвезе коммунист. 1937. 15 февраль.
• Марий литература нерген // Марий коммуна. 1938. 6 май.
• Калыкын кугу мурызыжо // Марий коммуна. 1938. 20 май.
• Литературышто у сеҥымаш-шамыч верч // Марий коммуна. 1938. 20 декабрь.
• Кушмаш корнышто // Марий коммуна. 1939. 4 апрель.
• Молодая марийская поэзия // Мар.правда. 1939. 5 апрель.
• «Карш корно» повесть нерген // Марий коммуна. 1939. 8 май.
• Д. Ф. Орайын творчествыже // Пиалан илыш. 1939. № 2.
• Кугу поэтым шарнымаш // Марий коммуна. 1939. 21 май.
• Памяти великого Кобзаря (Заметки участника шевченковского пленума Союза советских писателей) // Марийская правда. 1939. 24 май.
• Героический илыш – героический тема! // Марий коммуна. 1939. 17 декабрь.
==== Г'''. Ефрушын руш йылмыш кусарыме произведенийже-влак''' ====
• Чего ещё надо: рассказ / пер. А. Айзенворта // Марийские писатели. Йошкар-Ола, 1941.
• Семья Тойбатыра: рассказ / пер. Н. Москвина // Мар.правда. 1951. 14 июля.
• Последний единоличник: рассказ / пер. Н. Москвина // Сосны шумят: антологий марийской прозы, Йошкар-Ола, 1956.
• Последний единоличник: рассказ / пер. Н. Москвина // Солнце над Волгой: антология марийской прозы, Йошкар-Ола, 1970.
=== Илышыже да творчествыже нерген литератур ===
• Иванов А. Сылнымутлан пелед шуын улмаш // Арслан тукым. Йошкар-Ола, 1985. С. 11-20.
• Коряков К.Т. Писатель да воин // Нигунамат огыт мондалт. Йошкар-Ола, 1986. С. 184-199.
• Бекешев Г. Он живёт в памяти у нас [Г. Ефрушу- 90 лет.] // Морко мланде. 2006. 14 апр.
• Ефремов З. Изам нерген шомак [Писатель Георгий Ефрушын шольыжо каласкала] // Кугарня. 1996. 5 апр.
• Максимов Е. Лÿмлö писательын шольыжо // Морко мланде. 2003. 7 фев.
• Апатеева Т. Макарсолан уста эргыже // Ончыко. 1996. № 4. С. 134-140.
• Бекешев Г. Георгию Ефрушу - 80 лет // Морко мланде. 1996. 12 апр.
• Чалай В. Тумо [Г. Ефруш лÿмеш] // Пöлек вашмут. Йошкар-Ола, 1995. С. 60.
• Коряков К.Т. Сай йолташ ок мондалт: Г.Ефрушлан -75 ий // Ямде лий. 1991. 11 май.
• Кириллов В. Ушан критик // Ончыко. 1986. № 2. С. 81-82.
• Апатеева Т. Уста веле, мастар ыле // Ямде лий. 1982. 15 май.
• Иванов А. У илышым моктен: Г.Ефрушын шочмыжлан - 65 ий // Марий коммуна. 1981. 10 апр.
• Букетов А. Георгий Ефруш // Ямде лий. 1979. 15 дек.
• Степанов С. Поро ешым вашлиеш [О постановке муз. комедии Г.Ефруша «Ешем»] //Марий коммуна. 1979. 5 июнь.
• Букетов А. Ефрушын дневникше // Марий коммуна. 1977. 10 авг.
• Половников А. Писатель Г.Ефруш - фронтышто // Марий коммуна. 1972. 20 июнь.
• Бекешев Г. Писатель-салтак. Г.Ефрушын пытартыш серышыже-влак // Ончыко. 1968. № 1. С. 111.
• Казаков М. Георгий Ефруш // Шонымо ой. Йошкар-Ола, 1973. С. 130-138.
• Васильев И. Макарсолан эргыже // Марий коммуна. 1973. 8 авг.
• Апатеева Т. Эре чоныштем // Ончыко. 1976. № 4. С. 77.
• Букетов А. Шÿмыш перныше поэзий. Сылнымут пого гыч [к 60 летию рождения Георгия Ефруша] // Марий коммуна. 1976. 29 июнь.
• Иванов А. Георгий Ефруш да тудын сылнымут корныжо // Ончыко. 1975. № 1. С. 92-95.
• Коряков К.Т. Йолташ ок мондалт // Марий коммуна. 1974. 20 окт.
• Половников А. Поро вашлиймаш [Совет армий радамыште писатель Г. Ефруш дене] // Марий коммуна. 1965. 11 авг.
• Букетов А. Макарсолаште // Марий коммуна. 1961. 15 июнь.
• Г. Ефруш [ Краткая биография] // Сосны шумят: Марийская проза. Йошкар-Ола, 1970. С. 263.
• Степанов М. Кокымшо илыш // Марий коммуна. 1949. 19 апр.
• Асылбаев А. Георгий Ефруш – ойлымашын мастарже // Асылбаев А. Марий литература нерген. Йошкар-Ола, 1957. С. 105-115.
• Асылбаев А. Г.Ефрушын драматургийже нерген // Марий коммуна. 1940. 21 апр.
• Асылбаев А. Георгий Ефруш [Колымашлан 10 ий] // Марий коммуна. 1951. 21 авг.
• Г. Ефруш. 1916-1941 [Краткая биография] // Пеледме корно: марий литератур антологий. Йошкар-Ола: Маргосиздат, 1951. С. 233.
• Г. Ефруш. 1916-1941 // Сылнымут пого: марий литератур антологий. Йошкар-Ола, 1960. С. 251.
• Г. Ефруш [Биографическая справка] // Асылбаев А., Николаев С. Литературный хрестоматий средний школын 8-10 классла-шамычлан. Йошкар-Ола, Маргиз, 1943. С. 533.