Кече (жап): версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
||
10 корно:
[[Кече (жап)]] — [[Кече ((шӱдыр)|Кечын]] [[Кече лекмаш|лекмыже]] гыч [[Кече шичмаш|шичмыже]] марте [[жап]].
Кечын кужытшо шекланыме верын [[географический широта]]же да [[ий]]ын пагытше деч зависитла. [[Ийын пагытше]] мучко кечын кужытшо вашталтмаш [[Мланде (планет)|Мланде]] [[экватор]]ын плоскостьшо [[Эклиптика|эклиптикын]] плоскостьшо деке тайналтмыжын следствийже, кудыжо примерно 23[[Градус, минут, секунд|°]]26[[Градус, минут, секунд|′]] (23,44°) лиеш: ий пагыт мучко Мландын Кече йыр пӧртын савырнымыже годым Кечын коймо положенийже [[кава]] сферын [[кечывалвел полушарий]]же гыч [[йӱдвел полушарий]]ышкыже вончалтеш, сандене [[кечывал]] жапын Кече кӱкшытшӧ вашталтеш. [[Йӱдвел]] полушарийыште эн кӱчык кечылан [[телымсе кечышогымаш]] шотлалтеш, а эн кужу кечылан — [[кеҥежымсе кечышогымаш]], [[Шошымсо кечытӧр|шошымсо]] да [[Шыжымсе кечытӧр|шыжымсе]] [[кечытӧр]] годым Кече лач [[эрвел]]не летеш да [[касвел]]не шинчеш, кечын да [[йӱд]]ын кужытшо иктӧр лийыт.
[[Полярный круг]]ын кӧргыштыжӧ [[кеҥеж]]ым кечын кужытшо сутка деч утла лиеш, тидым [[полярный кече]] манын лӱмдат. [[Географический полюс|Мландын полюс-влакыштыже]] полярный кечын кужытшо эн кужу, куд тылзе утла лиеш. [[Йӱдвел полюс]]ышто — примерно 18-ше ӱярня тылзе гыч 26-шо шыжа тылзе марте.
| |||