Википедий

Алексеев, Геннадий Валерианович: версий-влак коклаште ойыртем

Интерактивная навигация по истории
← Ончычсо тӧрлатымаш-влакВес тӧрлатымаш →
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
ВизуальныйВики-текст
Kudsebs (каҥашымаш | надыр)
430 тӧрлымаш
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
1 корно:
'''Геннадий Валерианович Алексеев''' (17Геннадий пургыжВалерианович Алексеев) ({{Шочын|1955|2|17}}, [[Эҥерсола]] ялеш,({{lang-ru|''Шереганово''}}) [[ял]] –— {{Колен|13 идым |9|2012}}, [[Йошкар-Ола]]) –— [[марий]] поэт[[почеламутчо]], прозаик. 1997 ий гыч [[Россий писатель ушемынушем]]ын членже лийын. 2004 ийыште [[Россий писатель ушемын Почётан грамотыжо|Россий писатель ушемын Почётан грамотыж]] дене, 2005 ийыште [[Марий Эл Республикын тÿвыра министерствын грамотыжыжграмотыжо|Марий Эл Республикын тÿвыра министерствын грамотыж]] дене палемдалтын. '''
 
== '''Илыш корныжо''' ==
Геннадий Алексеев 1955 ий 17 пургыж (февраль) тылзыште Морко район Эҥерсола ялеш, тыглай кресаньык ешеш шочын. Писательын 2005-ше ийысе шарнымашыже (возымыжо) гыч: «Мый шочынак кок пачаш пиалан улам – ош тÿняшке шкетын огыл, а коктын, йыгыр пелашем Нина дене, толынам. Моло семын шкетын лийын омыл – воктенем йолташ эре лийын. Тидланак ачам-авамлан да Юмылан таум ыштем».<br />▼
 
▲Геннадий Алексеев 1955 ий 17 пургыж (февраль) тылзыште [[Морко районкундем]] [[Эҥерсола]] ялеш, тыглай кресаньык ешеш шочын. Писательын 2005-ше ийысе шарнымашыже (возымыжо) гыч: «Мый шочынак кок пачаш пиалан улам – ош тÿняшке шкетын огыл, а коктын, йыгыр пелашем Нина дене, толынам. Моло семын шкетын лийын омыл – воктенем йолташ эре лийын. Тидланак ачам-авамлан да Юмылан таум ыштем».<br />
Эҥерсола ялысе тÿҥалтыш школышто 4 класс марте тунемын. Кыдалаш шинчымашым Морко районысо Октябрьский школышто налын. <br />
1965–1970 ийлаште [[Йошкар Оласе икымше номеран музыкально-художественный школ-интернатыштеинтернат]]ыште тунемын. Тиде тунемме жапыште икымше [[почеламут]] корнылаже возалтын:<br />
Миша шÿшкан огыл чиен<br />
Чодыра могырыш шикшалтын<br />
Кож вуйышто урым ужын<br />
Мумыж ден(е) камвозын.<br />
1972 ийыште тудо [[Марий кугыжанышКугыжаныш университетынУниверситет]]ын историко-филологический факультетышкыже экзаменым куча да марий отделенийын студентше лиеш. Тыште тудо 1972–1977 ийлаште тунемеш. Тиддеч вара ик ий [[«Ямде лий»]] газет редакцийыште паша усталыкым поген.<br />
1978–1979 ийлаште [[Мÿндыр ЭрвелнеЭрвел]]не [[Совет Армий]] радамыште служитлен. Пöртылмекыже, угыч йоча газетым ыштыме пашаш ушнен. Тыште тудо 1988 ий марте тыршен.<br />
1988 ийыште тудым Москошко[[Моско]]шко высший партийный школысо журналистике отделенийыш тунемаш колтат.<br />
1990 ий деч вара [[«Марий коммуна»]] (кызыт [[«Марий Эл»]]) газетын спецкоржылан, [[«Марий Эл учитель»]] журналын тÿҥ редакторжылан, Марий книга савыктышын директоржылан, Марий туныктыш институтын редакций- савыктыш пöлкажын вуйлатышыжлан, [[«Ончыко»]] журналысе проза пöлка редакторлан ыштен.<br />
2000 ий гыч шкенжым юмыйÿла пашалан пуенпуэн ( Йошкар-Оласе Шнуй ырес руш-марий лютеран черкын дьяконжо лийын).
[[«Сорта»]], «Вестник Уральского пробства церкви Ингрии», «Марий кумалтыш» (сборник), «Айста кумалына» (молитвослов), «Юмылан чапмуро» (духовный мураршаш), приходской школлан тунемме книга – тыгай савыктыш-влакын организаторжо лийын.
 
== '''Творчествыже''' ==
 
Сылнымут дек школ жап гычак шÿмаҥын. Школ-интернатыште сылнымут кружокыш эре коштын, тиде пашам марий йылме да литератур урокым туныктышо П.А. Апакаев вÿден. <br />
Г. Алексеевын литератур пашажым кум ужашлан шелаш лиеш: <br />
33 ⟶ 37 корно:
Марий автор формо шотышто у ошкылым ыштен. «Шочмо вер – чевер» книгаш пурышо произведений-влакын чылаже вич ужашлан шеледыме: «Идалыкын эрже – шошо», «Кеҥеж кечын тамже», «Шыже толмым шижам», «Теле туштым тушта», «Идалыкын оҥго – латкок тылзе».<br />
Г. Алесеевын произведенийлаштыже чылажымат шоналтен, вискален чоҥымо. Прозаикын шочмо йылмын сылнештарыме йонжо денат моштен пайдаланыме, кÿлеш шомакым лач шке верыштыже кучылтмо шижалтеш. Шке произведенийыштыже сюжет йогын-влакым нигунам утыжым огеш шуйдаркале, шомакым аныклен кучылтеш, шочмо йылмын тамжым, ямжым лудшо еҥлан тÿрыс почаш тырша.<br />
Йылме шижмаш – писательлан Юмын пурымо эн кугу пöлекше. Г. Алексеев шочмо марий йылмынан, шке манмыжла, чевержым, вержым, эржым сайын шижын моштен да творчествыштыже тÿрыс кучылтын, землякшын, [[Валентин КолумбынКолумб]]ын, пайдале традицийжым кÿлынак пенгыдемден шоген.<br />
 
== '''Произведенийже-влак''' ==
=== '''Посна книга дене савыктыме сылнымут''' ===▼
 
▲=== '''Посна книга дене савыктыме сылнымут''' ===
 
Погонан рвезылык: повесть ден ойлымаш-влак. Йошкар-Ола, 1989. 208 с. <br />
Ӱшаным ӱжара конда: повесть ден ойлымаш-влак. Йошкар-Ола, 1993. 252 с.<br />
Шочмо вер – чевер: лирический новелле-влак. Йошкар-Ола, 2001. 264 с.<br />
Куку муро ойган: повесть ден ойлымаш-влак. Йошкар-Ола: Мар. кн. савыктыш, 2010. 303 с.<br />
 
=== '''Моло вере савыкталтше сылнымут''' ===
 
Ава-кече гае: лирический сÿрет // Марий коммуна. 1988. 8 март.<br />
Анис: ойлымаш // Кугарня. 1996. 15 нояб.<br />
108 ⟶ 117 корно:
Эмган: ойлымаш // Марий Эл. 1996. 31 авг.<br />
Эреак пырля: ойлымаш // Ямде лий. 1984. 21 янв.<br />
 
=== ''Вес йылмылаш кусарыме произведенийже-влак'' ===
 
В дороге: рассказ / пер. на рус. А. Спиридонова // Дружба. Йошкар-Ола, 1986. С. 48–56.<br />
Пиявки: рассказ / пер. на рус. А. Спиридонова // Дружба. Йошкар-Ола, 1988. С. 147–155.<br />
Изатым намысыш ит пурто: рассказ / пер. на казах. З. Коныровой // Солнце над лесами. Алматы, 1989. С. 161–170.<br />
 
== '''Илышыже да творчествыже нерген''' ==
 
=== '''Литератур списке''' ===
 
Андреев И. Юмын «тарзыже» улам // Ончыко. 2004. № 4. С. 86–89.<br />
Васинкин А. Мутын чеверже, верже, эрже… // Ончыко. 2002. № 8. С. 181–191.<br />
125 ⟶ 138 корно:
Рябинина М.В. Портрет как средство психологической характеристики персонажа в повестях Г. Алексеева // Вестник Чувашского университета. 2012. № 4. С. 302–306.<br />
Чеверласыме мут // Марий Эл. 2012. 15 сент. С. 14.<br />
=== '''А. Васинкин. Мутын чеверже, верже, эрже… ''' ===▼
 
▲=== '''А. Васинкин. Мутын чеверже, верже, эрже… ''' ===
=== '''В. Егоров. Тетла возыдегече омат чыте… ''' ===▼
 
▲=== '''В. Егоров. Тетла возыдегече омат чыте… ''' ===
 
=== '''М. Илибаева. Ош тÿняшке толынат гын… ''' ===▼
 
== '''Негыз''' ==▼
▲=== '''М. Илибаева. Ош тÿняшке толынат гын… ''' ===
 
▲== '''Негыз''' ==
Писатели Марийской АССР: библиогр. справочник. Йошкар-Ола, 1988. С. 49–51.
"https://mhr.wikipedia.org/wiki/Алексеев,_Геннадий_Валерианович" гыч налме