Дудина, Зоя Михайловна: версий-влак коклаште ойыртем

 

Ачаж ден аваже «Марисолинский» совхозышто пашам ыштеныт, куд икшымым ончен куштеныт йол ӱмбак шогалтеныт.

Зоя Дудина поэзийыштыже содержаний да сылнылык шотышто моткоч кумда мастарлыкым ужына. Тидын поэзийже вияҥ – палдыме каваште кӱдырчым кӱдыртыкта, ложгышо йӱран игечыште чевер кечым ужыкта, кулеш гын, илышым тоен пышта, а колышым шӱгар гыч кынелта. А чыла тидым шке шӱм-чон вошт колтыде сераш огеш ок лий. Чын, курымашлык тема: илыш – колымаш, йӧратымаш – ужмошудымаш, поро – осал, ошо – шеме – эрелан айдемым терген-терга да тергаш туҥалеш. Тидым кажне айдеме чон вошт колта, но чыла поэзийым тыге ыштен моштышо поэтшат шагал.

Зоя Дудина почеламут корнылажым сылнештараш шуко турло танастарымашым, метафорым, метонимийым, эпитетым, да тулеч молымат кучылтеш. Тышеч тудын лывырге йылмыже, сынже шижалтеш. Поэтесса муро олыкыштыжо кандывуй ден висвисым, мӱйшудо ден мамымшудым ойырен мошта.

 

==Кусарыме пашаже-влак==

 

# Йохана Йокипалтио. Теве тыгай ӧрыктарыше йошкар шӱртӧ: йомак / финн йылме гыч З. Дудина ден С. Элембаева кус. // Ончыко. 2004. 12№.

# Саликалан малтыме муро: руш ойпого гыч кус. // Марий Эл. 2004. 22 май.

# Мыйым куштыш пӱртӱс шыде йушто… Н. Заболцкийлан – 100 ий // Марий Эл. 2003. 6 май.

 

 

#Маргарита Медикова. Поэзий аршаш: Авий ден пырля. – Марий телевидений, - 1998.

#Зоя Дудина. Поэзий аршаш: Ида тылане мыланем йоратымашым. – Марий телевидений, - 1999.

#Надежда Никитина. Поэзий аршаш: Зоя Дудина, - 2003.

 

Кажне айдемылан шке шочмо ялже, кундемже, элже моткоч шергакан. Поэтлан гын тиде чоным лыпландарыше, творческий вийым пуэн шогышо, юзо шӱлышан вер. Зоя Дудинан лирикыштыжат тиде теме рӱдӧ семын пал-дырна. Поэтессылан марий Эл тиде «муро чон», «пӱнчеран куэр», «канде Какшан», «сывын гай пасу», «мӱй таман памаш», «тыныс мланде». А Марий Элын эн шерге лукшо, мутат уке, – Шернур – «шере нур». Тыште ончыкы-лык поэт шулдырым налын, поэзий каваш чоҥешташ вийым поген.

Лирический геройлан тыште, Шернурышто, чылажат лишыл: в¢дшат тудлан мӱй таман, пасу ден олыкшат мӱй шудо дене поян, шочмо калык, пошкудо ден родыжат «мӱкш тӱня» гыч лекше улыт. Каласыман, поэтын лирикышты-же мӱкшын образше чӱчкыдын палдырна. Тидат, очыни, арам огыл. Вет мӱкшым марий калык саклен, тудым юмын кайык семын ужын. З. Дудинан поэзийыштыже тиде «кайык» Юмо шӱлышым шыҥдарыше образыш савыр-нен. Арам огыл поэт канде кавам «торасе ава» манеш. пӧрдшӧ мланде тудлан – «торасе кова», Оно вӱд – «поро ача», пушеҥге, пеледыш – «иза ден еҥга». Шернур лирический геройлан – «кугезе нур», «мӧр олыкан», «шӧр шудан».

Нур ден пасун образыштат З. Дудинан поэзийыштыже кумдыкым ик-тешлыше семын палдырнат, нуно лирикыштыже йошкар шӱртӧ семын шуй-налтыт: «ӱмыр аҥа», «кугезе нур», «шере нур» да т.м.