|
[[1985]]-ше ийыште Марий книга издательствыште пашам ышташ тӱҥалын. 2005-2014 ийлаште "Марий Эл" газет редакцийыште сылнымут йодышым вӱден. Кызыт Я.Эшпай лӱмеш Марий кугыжаныш филармонийыште сылнымут да драматургий йодышым виктара.
[[1995]]-ше ийыште лекше «Марисолан мут сылныже» сборникыште икымше гана школ да студент жапыште возымо почеламутшо-влакым савыктен. <br />
[[1998]]-ше ийыште декабрь тылзыште «Мый шкежат суксо омыл…» икымше книгаже савыкталтын. А [[2000]]-ше ийыште тиде книгалан [[Финн кундемысе Кастрен лӱмеш ушем]] Зоя Дудиналан сылнымут премийым кучыктымокучыктен. В. Абукаев-Эмгак тиде книга нерген тыгерак каласен: «Шӱлыкан, эсогыл ойган лирика, чон коржман, аван икшывым йӧратыме азап, тыгодым нимучашдымын илышым йӧратымаш – теве мо кышкарен калыплалтеш Зоян поэзийыштыже … Келгытым, образым, философийым Зоя Дудина книгаштыже ятыр муаш лиеш. Да тудын ик почеламутшо весыжым ешара, шуя, эше келгемда. Чумыр ончымаште пӱтынь сборник ик шӱлышан поэмыла лудалтеш, йоҥгалтеш…»<br />
[[2000]]-ше ийыште спонсор-влакын полшымышт дене Зоя Дудинан кокымшо книгаже «Колыштса шӱшпык чон шортмым» кокымшо книгаже лектын. Тиде почеламут аршаш кок ужаш гыч шога. Икымше ужашыже шочмо калыклан, яллан, вер-шӧрлан полеклатынпӧлеклалтын. А кокымшо ужаш - йӧратымаш лирика семын лектынлирике. Тиде муро аршашыштыже Зоя Дудина курымашлык темым таравата – илыш да колымаш, йӧратымаш да ужмышудымаш, айдеме кокласе тыглай огыл кыл нерген каласкала. Пӱсӧ шижмаш, велыжан-велыжан ойсавыртыш-влак лудшын чоным сымыстарат. <br />
Зоя Дудина кумшо книгаже [[2004]]-ше ийыште лектын. Тиде почеламут аршаш марла да рушла вариант дене савыкталтын. ПоэтессанПоэтын книгаже руш да моло родо-тукым йолташыже-влаклан пӧлек семын лийын. Почеламутым рушлаш Анатолий Спиридонов кусарен. <br />
Тыгак поэтын творчествыштыже кумда верым кусарыме дене кылдалтше паша налын шога. Тудо «История марийского народа», «Этнография марийского народа» книгам кусарен. [[Пушкин, Александр Сергеевич|А. С. Пушкинлан]] 200 ий темме лӱмеш «Сказка о рыбаке и рыбке» йомакшым марлаҥден. Тидланат Кастрен лӱмеш ушем премий дене палемден. [[2003]]-шо ийыште руш поэт Н. Заболотскийын шочмыжлан 100 ий темме лӱмеш витле наре почеламутшым кусарен.<br />
Зоя Дудина уым кычалмыжат поэзийыштыже раш коеш. «Саликалан малтыме муро» книгаже тидым раш ончыкта. Ончалаш гын, марий малтыме муро пеш шагал. А. Китиков латкум муро нерген гына ойла. Садлан тиде жанрым ятыр вияҥдыман. Ош Кугу Юмылан пӧлеклыме циклым шерын лекташ гын , тыштат уым кычалме шижалтеш. Ты марте тидым ниго шерын огыл. Н. С. Попов кумалтыш мутлан эҥертен кажне Юмылан почеламут-влакым возен. Нуно тыгак идалык мучко толын шогышо пайрем негызеш возалтыныт. <br />
Зоя Дудина поэзийыштыже содержаний да сылнылык шотышто моткоч кумда мастарлыкым ужына. ТидынТудын поэзийже вияҥвиян – палдымепылдыме каваште кӱдырчым кӱдыртыкта, ложгышо йӱран игечыште чевер кечым ужыкта, кулешкӱлеш гын, илышым тоен пышта, а колышым шӱгар гыч кынелта. А чыла тидым шке шӱм-чон вошт колтыде сераш огеш лий. Чын, курымашлык тема: илыш – колымаш, йӧратымаш – ужмошудымашужмышудымаш, поро – осал, ошо – шеме – эрелан айдемым терген-терга да тергаш туҥалештӱҥалеш. Тидым кажне айдеме чон вошт колта, но чыла поэзийым тыге ыштен моштышо поэтшатпоэт шагал. <br />
Зоя ДудинаДудинан поэзийыштыже Аван, Ӱдырамашын яндар, но вургыжшо, тыматле, но коржшо, кугешныше, но вийдыме, виян, но пӧръеҥ огыл шӱм-чонжо, мутат уке, ик тӱҥ верым налеш. Тидын деч посна вес темымат кумдан почеш. Ик тыгай шерге теме – шочмо кундем, ял, ача-аван суртшо. Йӧратымаш лирикат изи огыл верым налеш. Поэтесса пӱртусымпӱртӱсын ямжымат ужын мошта, тудым сӱретлаш сылне чиям муэш. <br />
Зоя Дудина почеламут корнылажым сылнештараш шуко тӱрлӧ таҥастарымашым, метафорым, метонимийым, эпитетым, да тулеч молымат кучылтеш. Тышеч тудын лывырге йылмыже, сынже шижалтеш. Поэтесса муро олыкыштыжо кандывуй ден висвисым, мӱйшудо ден мамымшудым ойырен мошта.
|
