Модернизм: версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Тиде лаштыкым олык марла кусараш кӱлеш |
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
||
1 корно:
'''Модернизм''' ({{lang-fr|modernisme}}, {{lang-la|modernus}} ”кызытше жапыш”) [[XX курым|XX-шы курымын]] тӹнгалтӹшӹн [[тӱвыра]] аренышке толше йогымаш. Тиде жепӹм тӱвыран [[эртымгорно|эртымгорныштыже]] (”измвлäн”) жеп семӹнь палат: импрессионизм, экспрессионизм, дадаизм, футуризм, сӱрреализм да молат. ''Модернизм'' ӹлянäшӹжӹ, [[1860]]-шы ивлäнок ӹлянен, кынам француз поэт Шарль Бодлер (Charles Baudelaire, [[1821]]-[[1867]]) ”Модерн ӹлӹмäшӹн артньыкшы” (Le Peintre de la vie moderne) артикльжым сирен, кыды модерниствлäн манифeстӹшкӹштӹ сäрнäлтӹн. Но кымдан шäрлен кеäш манын, М.-лäн XX-шы курым тӹнгäлтӹш дä ”измвлäн” культуры нырышкы толмышты якте вычаш варештӹн.
''Модернизм'' вӹкӹ шукы семӹнь анжат. Техника монгырым анжаш гӹнь модернизм шӱлӹшäн кунст пашäвлä симультантан, тäнгäштäрӹмäшäн да маxань-шон монтажан ылыт, тӹ годымок модернизмäн пäшäвлäштӹ ӹлӹмäш вӹкӹ парадоксын тӹгӹржӹ вашт анжат, нӹнӹ проставлä агылеп, лачоклам анжыктымаш ӹмӹлеш кодеш, дегуманизаци шижäлтеш. Модернизм йöн доно сирӹмӹ cӹлнӹшаяшты традициштӹ ылшы шайыштмы структура пыжгаялтын, сирӹмӹ пäшäн тӹнг элементвлäжӹ махань-шон аллюзивлä, вес семьӹньжӹ йиждӹмашвлä, мифвлäн архетипвлä дä символвлä гӹц шалгат. Модерн сӹлнӹшая нарраторлан (шайыштмашым нäнгешӹлäн) хронологи дон фактвлäмäт лыгаш ирӹкӹм пуа.
| |||