Шопке: версий-влак коклаште ойыртем

Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Tsikma (каҥашымаш | надыр)
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
Amdf (каҥашымаш | надыр)
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
1 корно:
'''Шопке''' (лат. Pópulus trémula) шапки дон топольвлäн йыхышкы пырышы ӹлӹштäшäн пушäнгӹ, тӹдӹ пӹсӹн кушкеш дä изи мардежешäт вäк, ӹлӹштäшвлäжӹ цӹтӹрäт. Ш. Мaры Элышты цилä вäреoк кушкеш, тӹдӹм [[Евразий|Евразин]] юалгы дä ӱштӹрäк вäрвлäштӹжӹ вäшлиäш лиэш.
 
== Биологи картин ==
 
Ш. 35 м кӱкшӹцäн дä диаметржӹ доно 1 м кӹжгӹцäн лин кердеш. 80-90 и, кынамжы 150 и якте ӹлä. Пӹсӹн кушкеш гӹнят, шӹренок церлäнä. Шонгы Ш. пушäнгӹвлä шоэн веле вäшлиäлтӹт. Важержӹ (алык марла: вожара) келгӹ рокышты, пиш шукы важ анавлäм (а.марла вож одар) колта.
 
Шопке (лат. Pópulus trémula) шапки дон топольвлäн йыхышкы пырышы ӹлӹштäшäн пушäнгӹ, тӹдӹ пӹсӹн кушкеш дä изи мардежешäт вäк, ӹлӹштäшвлäжӹ цӹтӹрäт. Ш. Мaры Элышты цилä вäреoк кушкеш, тӹдӹм Евразин юалгы дä ӱштӹрäк вäрвлäштӹжӹ вäшлиäш лиэш.
Биологи картин
Ш. 35 м кӱкшӹцäн дä диаметржӹ доно 1 м кӹжгӹцäн лин кердеш. 80-90 и, кынамжы 150 и якте ӹлä. Пӹсӹн кушкеш гӹнят, шӹренок церлäнä. Шонгы Ш. пушäнгӹвлä шоэн веле вäшлиäлтӹт. Важержӹ (алык марла: вожара) келгӹ рокышты, пиш шукы важ анавлäм (а.марла вож одар) колта.
Нöргӹ Ш.-влäн каргыжышты яклака, сотикä-ыжаргы äль ыжарикä-лудикä. Кушмыжы семӹнь шимемеш дä лудыри лиэш. Пужы ыжарикä цӹреäн.
Ылӹштäшвлäжӹ церот доно вäрлäнäт, йӹргешкӹ äль ромб форманвлä, кытышты 3-7 см якте шоэш, мычашышты шӹренжок кашаргы, тӹрвлäштӹ тыгыдын пӹчкеден шӹндӹмӹ гань, ӹлӹштäш шäржы пын форман. Ш. ӹлӹштäшвлä шӹжӹм сары дон якшар цӹреäн лит.
Пеледӹшвлӹ изивлä, яргатавлä агылеп дä кечӹшӹ ялавашкы погымывлä. Пуэргӹ ялававлäжӹ якшарикä ылыт, кытышты доно 15 см якте шот, ӹдӹрäмäш ялaвавлäжӹ ыжарикäвлä, вӹцкӹжрäквлä. Ш. ӹлӹштäшвлäн печкäлтмешкӹ пеледеш.
Кӹцкӹжӹ — пиш изи вуян, нӱшмӱвлäжӹ пышкыды пынанвлä.
== Кушмы вäрвлäжӹ ==
Евразин юалгы дä ӱштӹрäк вäрвлäштӹжӹ цилä вäреок вäшлиäлтеш. Ти вäрвлäжӹ шӹргӹ дон тундрын вäшлиäлтмӹ дä шӹргӹ-степь зонышты ылыт. Ш. лӹмӹнок лывыргырак рокым ярата, вӹд тӹрӹштӹ, шӹргӹ лошты, кынамжы ошмаан вäрвлäштäт, ромы шӹргӹштӹ, каремвлäштӹ, купан дä кырыкан вäрвлäштӹ кушкеш.