Байгузин, Юрий Владимирович: версий-влак коклаште ойыртем

Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Kudsebs (каҥашымаш | надыр)
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
1 корно:
{{Палыме еҥ
'''Юрий Байгуза (Байгузин Юрий Владимирович)''' (1959 идым 7, Пошкырт кундем, Мишкан район, Тӧргымтӱр ял – 28 вӱдшор 2004, Йошкар-Ола) – марий серызе, почеламутчо, драматург да кусарыше.
|лӱм = Юрий Владимирович Байгузин
|оригинал лӱм = Юрий Байгуза
|сӱрет =
|сӱретын лопкытшо =
|возымаш =
|шочмаш дене лӱм =
|тыршымаш алан = [[серызе]], [[почеламутчо]], [[кусарыше]]
|шочын = 7.09.1959
|шочмо вер = [[Башкир АССР]], [[Мишкан кундем]], [[Тӧргымтӱр]] ял
|гражданство = {{Флагификаций|Совет Ушем}}<br /> {{Флагификаций|Россий}}
|подданство =
|колен = 28.04.2004
|колымо вер = [[Марий Эл]], [[Маскасола кундем]], [[Сенькан]] ял
|ача =
|ава =
|пелаш =
|йоча-влак =
|чап пӧлек да премий =
|сайт =
|Commons =
}}
 
'''Юрий Байгуза''' (Юрий Владимирович Байгузин) ({{Шочын|1959|09|7}}, [[Башкир АССР]], [[Мишкан кундем]], [[Тӧргымтӱр]] ял — {{колен|28|04|2004}}, [[Марий Эл]], [[Маскасола кундем]], [[Сенькан]] ял) — [[марий]] [[серызе]], [[почеламутчо]], [[кусарыше]], [[драматург]], [[Россий Серызе-влак ушем]]ын йыжъенже (1998).
== '''Илыш корныжо''' ==
 
Юрий Байгуза 1977 ийыште Марий кугыжаныш университетыш тунемаш пурен, тунамак марий калык йомак-влакым руш йылмыш кусарен.
== Илыш корныжо ==
Юрий Байгуза 1977 ийыште [[Марий кугыжаныш университет]]ыш тунемаш пурен, тунамак марий калык йомак-влакым руш йылмыш кусарен.
 
1978 ийыште Москосо М. Горький лӱмеш Литинститутыш кусарыше-влакым ямдылыме группыш куснен, Россий Писатель ушемын стипендиатше лийын.
12 ⟶ 35 корно:
1991 ий гыч «Кугарня» газет редакцийын ответственный секретарьже.
 
1992 ийыште тудо шке пӱрымашыжым [[М. Шкетан лӱмеш марийМарий кугыжаныш драме театр]] дене кылда, режиссерын  полышкалышыже лиеш.
 
1998 ий гыч [[Россий писательСерызе-влак ушем]]ын членйыжъенже.
 
Юрий Байгузан ӱмыржӧ моткоч эр кӱрылтын. Тудым Медведево[[Маскасола районысокундем]]ысе [[Сенькан]] ял шӱгареш тойымо.
 
== '''Сылнымут корныжо''' ==
Возаш школышто тунеммыж годым тӱҥалын. Икымше почеламутшо да статьяже-влак «Ямде лий» да «Ленинец» газетлаште савыкталтыныт. Тыгак 1986 ийыште «Ончыко» журналыште кок почеламутшо савыкталтын:
 
117 ⟶ 140 корно:
Тыгак Ю. Байгуза марий йылмыш ятыр пьесым кусарен. Тудын произведенийже-влак келге философий шӱлышан, калык ойпого негызеш чоҥымо улыт.
 
== Тӱҥ произведений-влак ==
== '''Сылнымутшо''' ==
·      * Эр. Кас: почеламут-влак // Ончыко. 1986. № 3. С. 58.
* Тый от тол тетла мемнан кундемыш... Почеламут // Ончыко. 1987. № 2. С. 72.
* Чинче падыраш: ойлымаш // Эрвий. Шочмо кече. Йошкар-Ола, 1988. С. 42-45.
* Эмукан памаш: повесть // Саман. 1990. № 3. С. 22–55.
* Порсын лÿҥталтыш: драме // Ончыко. 1993. № 6. С. 91–129.
* Порсын лÿҥталтыш: драме // Кызытсе марий литератур: 11 кл. хрестоматий / Р.А. Кудрявцева ямдылен. Йошкар-Ола, 1995. С. 180–213.
* Поргем ÿмбалне ÿжара: пьесе // Ончыко. 1999. № 6. С. 90–124.
* Кресÿдыр: шулыкан койдарчык // Ончыко. 2001. № 1. С. 116—154.
* Шöртньö лудо: койдарчык / Ю. Байгуза, В. Пектеев // Ончыко. 2002. № 5. С. 90–145; Марий Эл. 2001. 22-25, 27 нояб.
* Таче – шочмо кече: психологический драме // Ончыко. 2002. № 10. С. 150-172.
* Шнуй пызле: пьесе // Ончыко. 2003. № 11. С. 78—90.
* Таче – шочмо кече. Поргем ÿмбалне ÿжара. Порсын лÿҥгалтыш. Шнуй пызле // Марий драматургий: 1950–2010: хрестоматий / сост. Т.Н. Беляева. 2-шо ужаш. Йошкар-Ола, 2014. С. 113–211.
* Шöртньö лудо (В. Пектеев дене пырля) // Марий драматургий: 1950–2010: хрестоматий / сост. Т.Н. Беляева. 2-шо ужаш. Йошкар-Ола, 2014. С. 212–260.
 
== Театрыште шындыме пьесе-влак ==
·      Тый от тол тетла мемнан кундемыш... Почеламут // Ончыко. 1987. № 2. С. 72.
* Порсын лӱҥгалтыш: драме (Марий театр) 1992, 1999.
* Окса тул: калык комедий (С. Чавайнын произведенийже почеш) / автор-влак: Ю. Байгуза, В. Пектеев (Марий театр) 1994, 1999.
* Поргем ӱмбалне ӱжара (Марий театр) 1998.
* Кресӱдыр: шӱлыкан комедий (Марий театр) 2000, 2017
* Шӧртньӧ лудо: комедий / автор-влак: Ю. Юайгуза, В. Пектеев (Марий театр) 2002.
 
== Илышыже да сылнымутшо нерген ==
·      Чинче падыраш: ойлымаш // Эрвий. Шочмо кече. Йошкар-Ола, 1988. С. 42-45.
 
=== Библиографий ===
·      Эмукан памаш: повесть // Саман. 1990. № 3. С. 22–55.
 
=== Шарнымаш ===
·      Порсын лÿҥталтыш: драме // Ончыко. 1993. № 6. С. 91–129.
Юрий Байгуза нерген тукым акаже Галина Кучукаевна Сайпашева:
 
·      Порсын лÿҥталтыш: драме // Кызытсе марий литератур: 11 кл. хрестоматий / Р.А. Кудрявцева ямдылен. Йошкар-Ола, 1995. С. 180–213.
 
·      Поргем ÿмбалне ÿжара: пьесе // Ончыко. 1999. № 6. С. 90–124.
 
·      Кресÿдыр: шулыкан койдарчык // Ончыко. 2001. № 1. С. 116—154.
 
·      Шöртньö лудо: койдарчык / Ю. Байгуза, В. Пектеев // Ончыко. 2002. № 5. С. 90–145; Марий Эл. 2001. 22-25, 27 нояб.
 
·      Таче – шочмо кече: психологический драме // Ончыко. 2002. № 10. С. 150-172.
 
·      Шнуй пызле: пьесе // Ончыко. 2003. № 11. С. 78—90.
 
·      Таче – шочмо кече. Поргем ÿмбалне ÿжара. Порсын лÿҥгалтыш. Шнуй пызле // Марий драматургий: 1950–2010: хрестоматий / сост. Т.Н. Беляева. 2-шо ужаш. Йошкар-Ола, 2014. С. 113–211.
 
·      Шöртньö лудо (В. Пектеев дене пырля) // Марий драматургий: 1950–2010: хрестоматий / сост. Т.Н. Беляева. 2-шо ужаш. Йошкар-Ола, 2014. С. 212–260.
 
== '''Театрыште шындыме пьесе-влак''' ==
Порсын лӱҥгалтыш: драме (Марий театр) 1992, 1999.
 
Окса тул: калык комедий (С. Чавайнын произведенийже почеш) / автор-влак: Ю. Байгуза, В. Пектеев (Марий театр) 1994, 1999.
 
Поргем ӱмбалне ӱжара (Марий театр) 1998.
 
Кресӱдыр: шӱлыкан комедий (Марий театр) 2000, 2017
 
Шӧртньӧ лудо: комедий / автор-влак: Ю. Юайгуза, В. Пектеев (Марий театр) 2002.
 
== '''Илышыже да сылнымутшо нерген''' ==
 
=== '''Библиографий''' ===
 
=== '''Шарнымаш''' ===
'''Юрий Байгуза нерген тукым акаже Галина Кучукаевна Сайпашева:'''
 
''' '''Ешыште кум икшыве лйиыныт: Юра, Юля, Эдик. Лариса кызыт Йошкар-Ола воктене Сеньканыште ешыж дене ила, шочмо аважымат пеленже налын Эдик М. Шкетан лӱмеш театрыште декораторлан тырша.
170 ⟶ 177 корно:
''(Источник указать)''
 
=== '''Г. Бояринова. Марий сылнымутышто у форман, у содержаниян драме''' ===
Юрий Байгуза  «Порсын лӱҥгалтыш» драмым 1993 ийыште возен. Лекмекыже, тудо вигак шкенжын оҥай формыжо да келге шонымашыш дене шукыштым ӧрыктарен, вет марий драматургийыште тымарте тыгай сынан пьесе лийын огыл. Чынжымак, автор пьесыште тыглай огыл эпизодла, марий калыкын духовный илышыж дене кылдалтше символ сынан образ ден, сӱретлагоч илышын тӱрлӧ шӧрынжым почын пуа, тудын нерген вискален шонкалаш тарата.
 
193 ⟶ 200 корно:
''(Ончыко. 2008. С. 179–187)''
 
== '''Кылвер-влак''' ==
* [http://aboutmari.com/wiki/Юрий_Байгуза Юрий Байгуза.]{{ref-ru}}
В краеведческой библиотеке прошел урок памяти, посвященный 55-летию со дня рождения марийского писателя и драматурга Юрия Байгузы https://mishred.ru/society/1946-v-kraevedcheskoy-biblioteke-proshel-urok-pamyati-posvyaschennyy-55-letiyu-so-dnya-rozhdeniya-mariyskogo-pisatelya-i-dramaturga-yuriya-bayguzy.html
* [http://www.marihistory.ru/2011-01-01-19-53-52/606-2011-04-24-09-51-05.html Байгузин (Байгуза) Юрий Владимирович.]{{ref-ru}}
 
* [http://csfu.mrsu.ru/arh/2013/1/28-32.pdf {Художественное оформление драматургии Ю. Байгузы.]{{ref-ru}}
Бояринова Г.Н. Художественное оформление драматургии Ю. Байгузы http://csfu.mrsu.ru/arh/2013/1/28-32.pdf
* [https://mishred.ru/society/1946-v-kraevedcheskoy-biblioteke-proshel-urok-pamyati-posvyaschennyy-55-letiyu-so-dnya-rozhdeniya-mariyskogo-pisatelya-i-dramaturga-yuriya-bayguzy.html В краеведческой библиотеке прошел урок памяти, посвященный 55-летию со дня рождения марийского писателя и драматурга Юрия Байгузы.]{{ref-ru}}
 
* [http://libmap.bashnl.ru/node/833 Юрий Байгуза.]{{ref-ru}}
Афанасьева С. М. Ю. Байгузан «Порсын лӱҥгалтыш» драмыже https://marsu.ru/events/fino_ygr_forum/files/sbornik2.pdf
 
Юрий Байгуза. Литературная карта Республики Башкортостан http://libmap.bashnl.ru/node/833
 
== '''Негыз''' ==
# Юрий Байгуза // Писатели Марий Эл: биобиблиогр. справочник. Йошкар-Ола, 2008. С. 83–85.
 
[[Категорий: Марий серызе-влак]]
[[Категорий:Марий почеламутчо-влак]]