Столяров, Василий Степанович: версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
иТӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
||
5 корно:
1979 ийыште [[С. Г. Чавайн лӱмеш кугыжаныш премийын лауреатше]] лийын.
''Василий Юксернын илышыже да творчествыже''
Василий Юксерн (Столяров Василий Степанович) 13 январь 1918 ий Кугусола ялеш кресаньык ешеш шочын. Изирак классым тунем пытармек, Йошкар-Оласе школеш тунемын (2-шо ступень). 1932-шо ийыште, ачажын колмыж деч вара школым кудалтен, колхозыш пашам ышташ пура. 1933-шо ийыште педагогический рабфакыш тунемаш пурен. 1935-ше ий гыч 1940-ше ий марте МГПИ-н студентше лиеш. Пытартыш курсышто тудлан инженер паша ден секретарь Марийского обкома комсомола пашам темленыт.
1940-ше ийыште йошкар Армийыш налыт.
Мӧҥгӧ пӧртылмек, Марий книган издательствын директорже лийын. 1954-ше ий гыч «Ончыко» журналын тӱҥ редакторлан пашам ышта. Ик мыняр жап «Марий коммуна» газетым вуйлата. 1964-ше ий гыч марий телевиденийыште ышта. 1967-ше ийыште «Пачемыш» журналын тӱҥ редакторже лиеш.
Возкалаш 1930-шо ий гыч тӱҥалын. Ондак кусаркален. Н.Островскийын «Рожденные бурей» романжым, Н. Гогольын, А. Островскийын, А. Софроновын театорлан марлаш кусарен.
Пытартыш ийлаште В. Столяров критик да литературовед семын шоген. 1960-шо ийыште «Литература – илышын вӱршерже» литературно-критический статьям луктын. Тушто А. Конаковын, С. Николаеван да молынат творчествыжым анализироватлен.
Икымше эн кӱкшакан повестьлан «Атаманыч» шотлалтын. Тудо 1949 ийыште лектын. Умбакыжым тудым тӧрлалтен возымо. Повестьым шуко йылмыш кусарыме. Патриотизм шӱлыш моло повесть-влакышкыжат возын. Мутлан: «Волгалтшаш лишан», «Айдемат шулдыран», «Иленыт кок йолташ».
В. Юксернын документальный повестьшат лийын: «Вӱдшӧ йога – серже кодеш», «Кӱсле», «Чарла».
1940-1950 ийлаште Волжский, В. Степанов, С. Васильев псевдоним-влакым кучылтын.
1950-ше ий гыч Член Союзов писателей СССР-ше пурен. Тудлан «За боевые заслуги», «Знак почета», «Дружба народов» медальым кучыктеныт. 1978-ше ийыште народный писатель МАССР, 1979-ше ийыште лауреат Государственной премии МАССР лийын.
В. Юксернын «Чоя рывыж» кум кыдежан да куд сӱретан пьесе. Пьесыште улшо герой-влак: мераҥ, ур, рывыж, пире, маска, автор. «Кандра кеч-мыняр шуйныжо, мучашыже садак лиеш». Арам огыл книга тыгай калык мут гыч тӱҥалеш. Вет чынжымак, нимо тиде илышыште курымлык огыл. Чылажынат мучашыже уло: сайжынат, осалжынат. Тиде пьесыште рывыжын чояжым ончыктымо. Кузе тудо вес янлык-влакым окмакеш ужын, шкенжым саеш коден, илышыжым куштылемдынеже ыле. Но тиде шонымаш илышыш ыш кусно. Кузе калыкыште маныт: «Кеч-могай ӱнаран тый лий, садакат тиде ӱнарлан вес ӱнар лектеш». Тыште тыгакак лекте. Осал шонымаш чын ден тӧр шоген ыш керт. Поро поро дене кая, а осал шке корно дене. Нуно нигунамат пырля шоген огыт керт. Вет чын эре кӱшнӧ улеш. Тудым нимогай осаллык, чояллык сеҥен ок керт.
[[Категорий:Марий серызе-влак]]
[[Категорий:Марий Эл Республикын Калык серызыже-влак]]
| |||