Столяров, Василий Степанович: версий-влак коклаште ойыртем

Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
иТӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
1 корно:
{{Палыме еҥ
'''Столяров, Василий Степанович''' (Василий Юксерн, [[13 Шорыкйол]] [[1918]] — ?) — [[марий]] [[серызе]]. [[Кугусола]] [[ял]]ыште, [[Маскасола кундем]]ыште шонын.
|лӱм = Василий Степанович Столяров
|оригинал лӱм = Василий Юксерн
|сӱрет =
|сӱретын лопкытшо =
|возымаш =
|шочмаш дене лӱм =
|тыршымаш алан = [[серызе]], мер пашаеҥ
|шочын = 13.01.1918
|шочмо вер = [[Россий империй]], [[Озаҥ губерний]], [[Царевококшайск уезд]], Кугусола ял (кызыт [[Йошкар-Ола]])
|гражданство = {{Флагификаций|Россий империй}}<br /> {{Флагификаций|Совет Ушем}}<br /> {{Флагификаций|Россий}}
|подданство =
|колен = 28.08.1998
|колымо вер = [[Йошкар-Ола]]
|ача =
|ава =
|пелаш =
|йоча-влак =
|чап пӧлек да премий = [[Калык-влакын Келшымашышт орден]] (1978), [[Ачамланде сар орден|I степенян Ачамланде сар]] (1985), [[«Почёт Тамга» орден]] (1971), [[«Бойысо суаплан» медаль]]<ref>[http://podvignaroda.ru/?#id=27487141&tab=navDetailManAward Электронный банк документов «Подвиг народа в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.»].</ref>, [[Марий Эл Республикын Калык серызыже|Марий АССР-ын Калык серызыже]] (1978), [[Марий Эл Республикысе С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премий|Марий АССР-ысе Кугыжаныш премий]] (1979), Марий АССР Президиум Верховный Советын Чапкагазше (1968)
|сайт =
|Commons =
}}
 
'''Василий Юксерн''' (Волжский, В. Степанов, С. Васильев) (Василий Степанович Столяров) ({{Шочын|1918|01|13}}, [[Россий империй]], [[Озаҥ губерний]], [[Царевококшайск уезд]], Кугусола ял (кызыт [[Йошкар-Ола]]) — ({{Колен|28|08|1998}}, [[Йошкар-Ола]]) — [[марий]] [[серызе]], мер пашаеҥ, [[СССР Серызе-влак ушем]]ын йыжъеҥже (1950), [[Марий Эл Республикын Калык серызыже|Марий АССР-ын Калык серызыже]] (1978), [[Марий Эл Республикысе С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премий|Марий АССР-ысе Кугыжаныш премий]] (1979), [[1941]]–[[1945]] ийласе [[Кугу Ачамланде сар]]ын участникше.
1978 ий гыч [[Марий Элын Калык серызыже]].
 
== Илыш корно ==
1979 ийыште [[С. Г. Чавайн лӱмеш кугыжаныш премийын лауреатше]] лийын.
Василий1818 Юксерний (Столяровшорыкйол Василий Степанович)тылзын 13-шо январькечынже 1918[[Россий ийимперий]], [[Озаҥ губерний]], [[Царевококшайск уезд]], Кугусола (кызыт [[Йошкар-Ола]]) ялеш кресаньык ешеш шочын. Изирак классым тунем пытармек, Йошкар-Оласе школеш тунемын (2-шо ступень). 1932-шо ийыште, ачажын колмыж деч вара школым кудалтен, колхозыш пашам ышташ пура. 1933-шо ийыште педагогический рабфакыш тунемаш пурен. 1935-ше ий гыч 1940-ше ий марте МГПИ-н студентше лиеш. Пытартыш курсышто тудлан инженер паша ден секретарь Марийского обкома комсомола пашам темленыт.
 
''Василий Юксернын илышыже да творчествыже''
 
Василий Юксерн (Столяров Василий Степанович) 13 январь 1918 ий Кугусола ялеш кресаньык ешеш шочын. Изирак классым тунем пытармек, Йошкар-Оласе школеш тунемын (2-шо ступень). 1932-шо ийыште, ачажын колмыж деч вара школым кудалтен, колхозыш пашам ышташ пура. 1933-шо ийыште педагогический рабфакыш тунемаш пурен. 1935-ше ий гыч 1940-ше ий марте МГПИ-н студентше лиеш. Пытартыш курсышто тудлан инженер паша ден секретарь Марийского обкома комсомола пашам темленыт.
 
1940-ше ийыште йошкар Армийыш налыт.
26 ⟶ 44 корно:
 
В. Юксернын «Чоя рывыж» кум кыдежан да куд сӱретан пьесе. Пьесыште улшо герой-влак: мераҥ, ур, рывыж, пире, маска, автор. «Кандра кеч-мыняр шуйныжо, мучашыже садак лиеш». Арам огыл книга тыгай калык мут гыч тӱҥалеш. Вет чынжымак, нимо тиде илышыште курымлык огыл. Чылажынат мучашыже уло: сайжынат, осалжынат. Тиде пьесыште рывыжын чояжым ончыктымо. Кузе тудо вес янлык-влакым окмакеш ужын, шкенжым саеш коден, илышыжым куштылемдынеже ыле. Но тиде шонымаш илышыш ыш кусно. Кузе калыкыште маныт: «Кеч-могай ӱнаран тый лий, садакат тиде ӱнарлан вес ӱнар лектеш». Тыште тыгакак лекте. Осал шонымаш чын ден тӧр шоген ыш керт. Поро поро дене кая, а осал шке корно дене. Нуно нигунамат пырля шоген огыт керт. Вет чын эре кӱшнӧ улеш. Тудым нимогай осаллык, чояллык сеҥен ок керт. 
 
== Тӱҥ произведенийже-влак ==
* Атаманыч : повесть. Йошкар-Ола, 1963. 208 с.
* Волгалтшаш лишан : ойлымаш-влак. [Перед рассветом : рассказы]. Йошкар-Ола, 1964.64 с.
* Чоя рывыж: пьеса [Хитрая лиса]. Йошкар-Ола, 1965. 72 с.
* Илыш йыжынан: повесть [Лабиринты жизни]. Йошкар-Ола, 1967. 156 с.
* Онар: марий легенда-влак. [Онар: мар. легенды]. Йошкар-Ола, 1968.28 с.
* Кÿрылтшö повесть : повесть ден ойлымаш-влак. [Прерванная повесть : повести и рассказы]. Йошкар-Ола, 1970. 192 с.
* Вÿдшö йога — серже кодеш : повесть [Воды текут — берега остаются]. Йошкар-Ола, 1975.320 с.
* Кÿсле: роман [Гусли]. Йошкар-Ола, 1978. 224 с.
* Кас ÿжара : легенда, повесть, роман [Поздняя заря]. Йошкар-Ола, 1983. 364 с.
* Ойпого: ойырен налме произведений-влак. [Избранное]. Йошкар-Ола, 1989.496 с.
* Атаманыч: повесть. Йошкар-Ола, 1990. 200 с.
* Чарла : роман-хроника [Царевококшайск]. Йошкар-Ола, 1992— 1993.1-ше кн.: Шем пыл шула [Тучи рассеиваются]. 1992. 240 с.; 2-шо кн.:
* Кече лектеш [Восход солнца]. 1993. 348 с.
* Ниго ок мондалт, нимо ок мондалт : шарнымаш, очерк, публицистика. [Никто не забыт, ничто не забыто : воспоминания, очерк, публицистика]. Йошкар-Ола, 1994. 368 с.
 
== Руш йылмыш кусарыме прозведенийже-влак ==
* О злом Канае и бледной луне : мар. легенда. Йошкар-Ола, 1949. 8 с.
* Онар : мар. легенды. Йошкар-Ола, 1949. 8 с. ; 1968. 24 с.
* Чоткар : мар. легенды. Йошкар-Ола, 1949. 32 с. ; 1974. 32 с.
* Атаманыч : повесть / пер. М.Шамбадала. Йошкар-Ола, 1953. 224 с. ; Йошкар-Ола, 1954. 228 с. ; / пер. В.Муравьева. М., 1966. 168 с. ; Йошкар-Ола, * 1969. 140 с. ; Йошкар-Ола, 1976. 144 с.
* Перед рассветом : рассказы /пер. В.Муравьева. Йошкар-Ола, 1966. 80 с.
* Крылатая песня : легенда и рассказы / пер. В.Муравьева. М., 1968. 48 с.
* Прерванная повесть : рассказы и повесть / пер. В.Муравьева, Н.Попова и авт. Йошкар-Ола, 1972. 248 с.
* Воды текут, берега остаются : повесть и роман / пер. В.Муравьева. М., 1979. 212 с. ; М., 1983. 334 с.
* Гусли : роман / пер. В.Муравьева. М., 1980. 240 с.
* Лис и хозяин леса : поэма-сказка / пер. И.Законова. Йошкар-Ола, 1981. 48 с.
* Поздняя заря : роман, рассказы / пер. авт., В.Муравьева, А.Спиридонова. Йошкар-Ола, 1987. 240 с.
 
== Илышыже да творчествыже нерген ==
* Изюмский Б. Безудержные выдумки // Лит. газета. 1954. 18 фев.
* Бушин В. В.Юксерн. Атаманыч // Дет. лит-ра. 1970. № 5. С. 65-66.
* Гладышева О. Литературная жизнь Поволжья // Волга. 1973. № 6. С. 155-168.
* Казаков М. Эн тӱҥжӧ - айдемын пӱрымаш // Шонымо ой : статья, рецензий, шарнымаш-вл. Йошкар-Ола, 1973. С. 60-66.
* Столяров В. «Герои всегда были рядом» // Лит. Россия. 1978. 20 янв.
* Павлов В. Что посеешь... // Лит. Россия. 1979. 28 сент. С. 10.
* Соломко Н. «Мой долг учителя...» // Лит. обозрение. 1981. № 8. С. 53-55.
* Васин К. Человек - крылатая песня // Восхождение. Йошкар-Ола, 1984. С. 120-135.
* Якимов М. Илыш кугорнышто // Арслан тукым. Йошкар-Ола, 1985. С. 62-69.
* Писатели Марийской АССР : биобиблиогр. справочник. Йошкар-Ола, 1988. С. 353–359.
* Василий Юксерн : буклет / сост. : Г. Зайниев, Г. Пирогов. Йошкар-Ола, 1988.
* Юксерн В. Мӱндыр эрвелне // Нигӧ ок мондалт, нимо ок мондалт. Йошкар-Ола, 1994. С. 196-223.
* Алексеев Г. Вӱдшӧ йога - серже кодеш // Ончыко. 1996. № 1. С. 14-22.
* Иванов И. Поро шарнымаш // Ончыко. 1997. № 12. С. 101-108.
* Ояр Г. Чыла шотыштат аксакал ыле // Марий Эл. 2003. 10 янв.
* МБЭ. Йошкар-Ола, 2007. С. 348.
* Галютин Ю. Кум йӱштэрге // Ончыко. 2008. № 1. С. 62-65.
 
== Кылвер-влак ==
* [http://www.nbrkomi.ru/page/3388 Юксерн Василий Степанович (13.01.1918 – 28.08.1998).]{{ref-ru}}
* [http://www.rulit.me/authors/yuksern-vasilij-stepanovich Юксерн Василий Степанович.]{{ref-ru}}
* [http://aboutmari.com/wiki/Василий_Юксерн Василий Юксерн.]{{ref-ru}}
 
== Негыз ==
# Энциклопедия Республики Марий Эл — Йошкар-Ола, 2009. — 872 с.: ил. (ISBN 978-5-94950-049-1) C. 737.
 
== Важ-влак ==
<references />
 
[[Категорий:Марий серызе-влак]]
[[Категорий:Марий Эл РеспубликынАССР-ын Калык серызыже-влак]]
1979 ийыште [[Категорий:С. Г. Чавайн лӱмеш кугыжанышКугыжаныш премийын лауреатше-влак]] лийын.