Столяров, Василий Степанович: версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
иТӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
||
1 корно:
{{Палыме еҥ
|лӱм = Василий Степанович Столяров
|оригинал лӱм = Василий Юксерн
|сӱрет =
|сӱретын лопкытшо =
|возымаш =
|шочмаш дене лӱм =
|тыршымаш алан = [[серызе]], мер пашаеҥ
|шочын = 13.01.1918
|шочмо вер = [[Россий империй]], [[Озаҥ губерний]], [[Царевококшайск уезд]], Кугусола ял (кызыт [[Йошкар-Ола]])
|гражданство = {{Флагификаций|Россий империй}}<br /> {{Флагификаций|Совет Ушем}}<br /> {{Флагификаций|Россий}}
|подданство =
|колен = 28.08.1998
|колымо вер = [[Йошкар-Ола]]
|ача =
|ава =
|пелаш =
|йоча-влак =
|чап пӧлек да премий = [[Калык-влакын Келшымашышт орден]] (1978), [[Ачамланде сар орден|I степенян Ачамланде сар]] (1985), [[«Почёт Тамга» орден]] (1971), [[«Бойысо суаплан» медаль]]<ref>[http://podvignaroda.ru/?#id=27487141&tab=navDetailManAward Электронный банк документов «Подвиг народа в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.»].</ref>, [[Марий Эл Республикын Калык серызыже|Марий АССР-ын Калык серызыже]] (1978), [[Марий Эл Республикысе С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премий|Марий АССР-ысе Кугыжаныш премий]] (1979), Марий АССР Президиум Верховный Советын Чапкагазше (1968)
|сайт =
|Commons =
}}
'''Василий Юксерн''' (Волжский, В. Степанов, С. Васильев) (Василий Степанович Столяров) ({{Шочын|1918|01|13}}, [[Россий империй]], [[Озаҥ губерний]], [[Царевококшайск уезд]], Кугусола ял (кызыт [[Йошкар-Ола]]) — ({{Колен|28|08|1998}}, [[Йошкар-Ола]]) — [[марий]] [[серызе]], мер пашаеҥ, [[СССР Серызе-влак ушем]]ын йыжъеҥже (1950), [[Марий Эл Республикын Калык серызыже|Марий АССР-ын Калык серызыже]] (1978), [[Марий Эл Республикысе С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премий|Марий АССР-ысе Кугыжаныш премий]] (1979), [[1941]]–[[1945]] ийласе [[Кугу Ачамланде сар]]ын участникше.
== Илыш корно ==
1979 ийыште [[С. Г. Чавайн лӱмеш кугыжаныш премийын лауреатше]] лийын.▼
▲Василий Юксерн (Столяров Василий Степанович) 13 январь 1918 ий Кугусола ялеш кресаньык ешеш шочын. Изирак классым тунем пытармек, Йошкар-Оласе школеш тунемын (2-шо ступень). 1932-шо ийыште, ачажын колмыж деч вара школым кудалтен, колхозыш пашам ышташ пура. 1933-шо ийыште педагогический рабфакыш тунемаш пурен. 1935-ше ий гыч 1940-ше ий марте МГПИ-н студентше лиеш. Пытартыш курсышто тудлан инженер паша ден секретарь Марийского обкома комсомола пашам темленыт.
1940-ше ийыште йошкар Армийыш налыт.
26 ⟶ 44 корно:
В. Юксернын «Чоя рывыж» кум кыдежан да куд сӱретан пьесе. Пьесыште улшо герой-влак: мераҥ, ур, рывыж, пире, маска, автор. «Кандра кеч-мыняр шуйныжо, мучашыже садак лиеш». Арам огыл книга тыгай калык мут гыч тӱҥалеш. Вет чынжымак, нимо тиде илышыште курымлык огыл. Чылажынат мучашыже уло: сайжынат, осалжынат. Тиде пьесыште рывыжын чояжым ончыктымо. Кузе тудо вес янлык-влакым окмакеш ужын, шкенжым саеш коден, илышыжым куштылемдынеже ыле. Но тиде шонымаш илышыш ыш кусно. Кузе калыкыште маныт: «Кеч-могай ӱнаран тый лий, садакат тиде ӱнарлан вес ӱнар лектеш». Тыште тыгакак лекте. Осал шонымаш чын ден тӧр шоген ыш керт. Поро поро дене кая, а осал шке корно дене. Нуно нигунамат пырля шоген огыт керт. Вет чын эре кӱшнӧ улеш. Тудым нимогай осаллык, чояллык сеҥен ок керт.
== Тӱҥ произведенийже-влак ==
* Атаманыч : повесть. Йошкар-Ола, 1963. 208 с.
* Волгалтшаш лишан : ойлымаш-влак. [Перед рассветом : рассказы]. Йошкар-Ола, 1964.64 с.
* Чоя рывыж: пьеса [Хитрая лиса]. Йошкар-Ола, 1965. 72 с.
* Илыш йыжынан: повесть [Лабиринты жизни]. Йошкар-Ола, 1967. 156 с.
* Онар: марий легенда-влак. [Онар: мар. легенды]. Йошкар-Ола, 1968.28 с.
* Кÿрылтшö повесть : повесть ден ойлымаш-влак. [Прерванная повесть : повести и рассказы]. Йошкар-Ола, 1970. 192 с.
* Вÿдшö йога — серже кодеш : повесть [Воды текут — берега остаются]. Йошкар-Ола, 1975.320 с.
* Кÿсле: роман [Гусли]. Йошкар-Ола, 1978. 224 с.
* Кас ÿжара : легенда, повесть, роман [Поздняя заря]. Йошкар-Ола, 1983. 364 с.
* Ойпого: ойырен налме произведений-влак. [Избранное]. Йошкар-Ола, 1989.496 с.
* Атаманыч: повесть. Йошкар-Ола, 1990. 200 с.
* Чарла : роман-хроника [Царевококшайск]. Йошкар-Ола, 1992— 1993.1-ше кн.: Шем пыл шула [Тучи рассеиваются]. 1992. 240 с.; 2-шо кн.:
* Кече лектеш [Восход солнца]. 1993. 348 с.
* Ниго ок мондалт, нимо ок мондалт : шарнымаш, очерк, публицистика. [Никто не забыт, ничто не забыто : воспоминания, очерк, публицистика]. Йошкар-Ола, 1994. 368 с.
== Руш йылмыш кусарыме прозведенийже-влак ==
* О злом Канае и бледной луне : мар. легенда. Йошкар-Ола, 1949. 8 с.
* Онар : мар. легенды. Йошкар-Ола, 1949. 8 с. ; 1968. 24 с.
* Чоткар : мар. легенды. Йошкар-Ола, 1949. 32 с. ; 1974. 32 с.
* Атаманыч : повесть / пер. М.Шамбадала. Йошкар-Ола, 1953. 224 с. ; Йошкар-Ола, 1954. 228 с. ; / пер. В.Муравьева. М., 1966. 168 с. ; Йошкар-Ола, * 1969. 140 с. ; Йошкар-Ола, 1976. 144 с.
* Перед рассветом : рассказы /пер. В.Муравьева. Йошкар-Ола, 1966. 80 с.
* Крылатая песня : легенда и рассказы / пер. В.Муравьева. М., 1968. 48 с.
* Прерванная повесть : рассказы и повесть / пер. В.Муравьева, Н.Попова и авт. Йошкар-Ола, 1972. 248 с.
* Воды текут, берега остаются : повесть и роман / пер. В.Муравьева. М., 1979. 212 с. ; М., 1983. 334 с.
* Гусли : роман / пер. В.Муравьева. М., 1980. 240 с.
* Лис и хозяин леса : поэма-сказка / пер. И.Законова. Йошкар-Ола, 1981. 48 с.
* Поздняя заря : роман, рассказы / пер. авт., В.Муравьева, А.Спиридонова. Йошкар-Ола, 1987. 240 с.
== Илышыже да творчествыже нерген ==
* Изюмский Б. Безудержные выдумки // Лит. газета. 1954. 18 фев.
* Бушин В. В.Юксерн. Атаманыч // Дет. лит-ра. 1970. № 5. С. 65-66.
* Гладышева О. Литературная жизнь Поволжья // Волга. 1973. № 6. С. 155-168.
* Казаков М. Эн тӱҥжӧ - айдемын пӱрымаш // Шонымо ой : статья, рецензий, шарнымаш-вл. Йошкар-Ола, 1973. С. 60-66.
* Столяров В. «Герои всегда были рядом» // Лит. Россия. 1978. 20 янв.
* Павлов В. Что посеешь... // Лит. Россия. 1979. 28 сент. С. 10.
* Соломко Н. «Мой долг учителя...» // Лит. обозрение. 1981. № 8. С. 53-55.
* Васин К. Человек - крылатая песня // Восхождение. Йошкар-Ола, 1984. С. 120-135.
* Якимов М. Илыш кугорнышто // Арслан тукым. Йошкар-Ола, 1985. С. 62-69.
* Писатели Марийской АССР : биобиблиогр. справочник. Йошкар-Ола, 1988. С. 353–359.
* Василий Юксерн : буклет / сост. : Г. Зайниев, Г. Пирогов. Йошкар-Ола, 1988.
* Юксерн В. Мӱндыр эрвелне // Нигӧ ок мондалт, нимо ок мондалт. Йошкар-Ола, 1994. С. 196-223.
* Алексеев Г. Вӱдшӧ йога - серже кодеш // Ончыко. 1996. № 1. С. 14-22.
* Иванов И. Поро шарнымаш // Ончыко. 1997. № 12. С. 101-108.
* Ояр Г. Чыла шотыштат аксакал ыле // Марий Эл. 2003. 10 янв.
* МБЭ. Йошкар-Ола, 2007. С. 348.
* Галютин Ю. Кум йӱштэрге // Ончыко. 2008. № 1. С. 62-65.
== Кылвер-влак ==
* [http://www.nbrkomi.ru/page/3388 Юксерн Василий Степанович (13.01.1918 – 28.08.1998).]{{ref-ru}}
* [http://www.rulit.me/authors/yuksern-vasilij-stepanovich Юксерн Василий Степанович.]{{ref-ru}}
* [http://aboutmari.com/wiki/Василий_Юксерн Василий Юксерн.]{{ref-ru}}
== Негыз ==
# Энциклопедия Республики Марий Эл — Йошкар-Ола, 2009. — 872 с.: ил. (ISBN 978-5-94950-049-1) C. 737.
== Важ-влак ==
<references />
[[Категорий:Марий серызе-влак]]
[[Категорий:Марий
|