Марк Твен: версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
||
2 корно:
[[File:Mark Twain at Stormfield (1909).webm|thumb|Марк Твен (1909)]]
== Йоча пагыт ден самырык жап==
Сэмуэль Клеменс шочын 30 ноябрь [[1835]] ийыште изи Флорида олаште; варарак тудо воштылын, шочмек кугемден калыкым ик процентлан. Тудо кумымшо йоча нылыт гыч илен кодшо Джонын и Дженан Кленсовын йочашт. Кунам Сем эше йоча лийын еш сай илышым кычалын Ганнибал олашке илаш каеныт (туштак Миссуриште). Тиде олаяк и илыше-шамыч варарак возалтыныт «Приключения Тома Сойера» произведенийыште возен (1876). Клемансын ачаже 1847 ийыште колен, шуко пушашым коден. Эн кугу йочаже, Орайон, вашке кагазым лукташ тӱҥалеш, тушкат Сэм тӱҥалеш шке возгалмыжым
==Псевдонимже==
Клеменс каласен «Марк Твен» налалтын самырык годым эҥер мут гыч. Тунам тудо лоцманлан полшен, а кычкыралтыш «марк твейн» ончыктен что изи келгытыш миен шумо. Но уло литература гыч: 1861 ийыште кагазыште ''Vanity Fair'' лектын оҥай ойлымаш Артемус Уордан «Северная звезда» кум моряк-влак нерген, иктыжым Марк Твейн маныныт. А Семюэл пеш чот йоратен ик ужашым тиде кагаз гыч, тыгак и лудын шке ик ончыктымашыштыже.
Тиндеч моло «Марк Твеным» Клеменс ик гана 1896 ийыште возалтын «сьер Луи де Конт гай - тиде лӱм денак луктын шке романжым «шке шарналтымаш Жанна Д’арк сьерра Луи де конта».
13 корно:
==Запыдыште==
Сем Клеменс поян лияш шонен шахтер лиеш и тӱҥалеш шийым пога. Тудо сай погышо лийын кертен огыл тидлан верчын каяш логалын пашам ышташ «''Teritorial Entronic''» редакцийыш Вирджинний олашке. Тиде газетыште тудо икымше гана «Марк Твен псевдонимжым кучылтын. 1864 ийыште Сан-Франциско Калифорний штатыш кок газетлан пашам ышташ кая. 1865 ийыште Твен дек икымше гана пиал толеш. Шошым 1866 ийыште Твен Гавайыш каен. Коштмыж годым возышаш иле серышым шкенжын приключенийжым. Пӧртылмекше тиде книгам вучен кугу пиал. «Калифорниа» Твенлан тыланеныт турнеш штат ден каяш, лекцийым лудаш. Лекцийже вигак пеш палыме лийыныт и Твен чыла штатым кудалышт лектын веселитлен калыкым и ик доллар ден чыла деч поген.
== Икымше книга==
Икымше пиалым возышо семын тудо путешествийыште
Серыш, Твенын возымыжо путешествий годым Европышто и Азийышто
1870 ийыште Твен Оливий Лэнгдоным марлан налын и илаш Баффало олаш каен. Тушечын Хартфорд олаш каен. Тиде жапыште тудо чӱчкыдын США-те и Английыште лекцийым лудын. Вара возаш тӱҥалын пӱсӧ сатирам, вик критиковатлен америкын калыкшым и политикыштым, тиде пеш сай коеш «Жизнь на Миссисипи» сборникыште 1883 ийыште возымыжо.
==Марк Твенын карьерыже==
Икымше шӱмаҥдыше Марк Твеным Джон Росса Броунан стильже келшен. Эн кугу пыштымаш Твенын американский и тӱнясе литературылан шотлалтеш
Шуко уремысе ончыктымаши лекций шамыч возалт кодын огытыл. Твен наукам шымлен азапым умылен. Тудо Николай Тесла дене келшен, нуныт шуко жапым пырля эртареныт Теслан лабораторийыште. Шке произведенийыште «Янки из Коннектикута при дворе короля Артура». Твен пуртен жапыште коштмым тидынлан верчын шуко кызытсе технологий ончыкталтыныт Английыште Король Артур жапыште.
34 ⟶ 36 корно:
Шке колмыж марте 1910 ийыште тудо илен лектын кум йочам нылыт гыч йомдарымым, колен йӧратыме Оливия ватыжым. Шке эртыше жапыште Твен деппресийыште лийын, но эше мыскарам ышташ толашен. Твенын кӱсен оксалыкшат изиш иземын: тудын компанийыштыже петыралтын; тудо шуко оксам пыштен налаш у возымостанок-шамычым налаш, кудышт нигунам чӱктымо огыл; плагиатор-шамыч шолыштыныт ала мыняр тудын книгажым.
1893 ийыште Твен палыме лиеш нефтяной магнат ден Генри Роджерс ден. Роджерс Твенлан чыла финансовый йодыш дене полшен нуныт сай йолташ шамыч лийыт. Твен чӱчкыдын Роджерс дек унала коштын нуныт йӱыныт покер ден модыныт. Каласаш лиеш Твен Роджерслан ешыже. 1909 ийыште Роджерс кола Твенлан тыде пеш кугу ойго лиеш.
Ганнибал олаште, Миссури штатыште, аралалтын пӧрт, кушто эше изиж годым Сэм Клеменс модын, и пещер, кудым тудо шымленизиж годым и кудым возымо «Приключений Тома Сойера» тушко кызыт турист-влак толыт. Марк Твенын Хартфодышто пӧртшӧ алмашталтын тудын шкенжын музейышкыжеи США-те вуйлалалтын национальный гай.
49 ⟶ 51 корно:
== Политикым ончалмашыже==
Марк Твейнын ончалмашыжыч идеальный вуйлатымаш формо и политический режимжым палыме лияш лиеш, лудын лектын тудын кутырмыжым «Паша рыцарь»
Марк Твен кучалтын позициыш, власть лийшаш калыклан гына и только калыклан. Тудо шотлен, что власть ик енын весе дене угнетенийым ончыкта – алмаштыдыме и эре угнетений; пусть эре шонымо огыл, шиждымын, шоныдымын, эре сырен огыл, или неле, или жестокий, или огульный,
Автор подразделятлен еҥ-шамычым кок категорийлан: угнетатель-шамыч и угнетенный – шамыч. Укымшыже шагалрак – король, горстко вес надмотрщиков и кид йымалне кучылтшо-шамыч, а кокымшо пеш шуко
== Вера деке кылже==
Твеннын ватыже
Колымо возымо материал шамыч гыч умылымо, Марк Твейн лийын мучашдыме тора любой лийше религиозный конфессий дечын. Шке ончымашыжым тудо подытожитлен 1906 ийыште «Шонымаш религий нергеныште»: Ынде кызыт кутыралтена юмын истиныжым, чын юмо нерген, вычошайше и верховный юмо, чын творец реальный вселенный… – вселенный, ыштыме огыл кид дене йоча астраномический, но лекше границе деч посна шуйнышо пространствыште кузыт гына ончыктыше чын юмым, юмым невообразимо великий и величайший, кудо ден сравненийыште чыла вес юмо дене, йомшо мучашдыме яндар каваште…
Кунам мый шотлыдымо шымлена чудесам, великолепие, йылгыжше и совершенствотиде мучаштдыме вселенныйи убеждатлена, что чыла тудын дене, шудын стебелекше гыч кожла великан – шамыч марте, неведомый курык вуд мучаштдыме океаным, коштмоприливыми отливым кугу тарванылме планетын, беспрекословно подчинятляшстрогий системым точныйым,палыдыме закон дечын исключенийым, кудо единый мысль дене ыштен тиде неле туням, а вес мысль дене ыштен закон дене управляющий шамычым, – тиде юмо наделятлен мучаштдыме унар дене.
64 ⟶ 66 корно:
Палыме мемнанлан,что тудо справедливый, благостен, поро, милосерден, сострадателен? Уке мемнан уке нимогай доказательств тудын, что тудо обладатля хоть ик тиде качествым- и тыде жапыштак толшо кече конда мемнан шудо тужем свидетельствылан-уке, свидетельстве огыл, неопревержимый доказательств, – что тудын уке иктыжат тидын кокла гыч.
Тичмаш дене тудын укелыкше иктаж могай качествыжым
==Марк Твейнын паша образше-влак==
Марк Твейнын литератур герой семын (шке чын лумже Сэмоэль Клеменс) лектын кокымшо и кумымшо ужашыште научно – фантастический пенталогийыште «вудын мирже» возышо Филипп Фармер». Кокымшо книгаште, «сказке корабль» луман, Марк Твейн, шочыктымо тайинственный Вуд туняште турло жапыште айдеме дене туняште, лийеш исследовательи кычалше приключенийым. Тудо чонашлан шона кугу колесам вуд параходым, чтобы ийын лекташ вуд гыч эн туналтыш марте.жап гыч тудлан лиеш, но чонымо деч вара писательын шолыштеш тудын партнержо,король Иоанн Безземельный. Кумымшо книгаштыже
Тидын деч моло, романыште «ийын кая закатышке»Роберт Хайлайна тун героиняже иктаж мыняр гана шарналта шке вашлиймыжым Сэмюль Клемсон дене, туштак шындалтеш тудын мутшо Галлея комете нерген.
74 ⟶ 76 корно:
*Ад – икымше чын ончыктышо христианын общиныже уло Вселенныйын.
*Банкир – тиде еҥ, кӧ пуа темдалан зонтикым кечан погодышто и поген налеш тудым тудо именно жапыште, кунам йӱр тӱҥалеш.
*Битлс Стайер вуда конгрессыште кулуарный компанийым икте олмешсенаторыш. Жаловатлен изи моральный уровень законодательствылан:
[[Категорий:Серызе-влак|Твен]]
|