Харламов, Валерий Борисович: версий-влак коклаште ойыртем

Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
21 корно:
== Илыш корно ==
=== Йоча пагыт ===
Ачаже - Борис Сергеевич Харламов - «Коммунар» заводышто слесарьлан ыштен. Аваже - [[баск]] калык гыч, [[Бильбао]] олаште шочын, чын лӱмжӧ - Арибе Аббад Хермане (Бегонита), [[1937]] ийыште изи ӱдыр улмо годымжо [[Совет Ушем]]ыш [[Испаний]] гыч сар деч утарашлан конденыт. [[1940]]-ше ий гыч Борис дене пырля ик заводышто тыршеныт.
 
Валерий Харламов [[Моско]]што [[Шорыкйол]] тылзын 13 гыч 14 кече кокласе йӱдым шочын. Эргылан [[Валерий Чкалов]] лӱмеш лӱмым пуэныт. Вара Харламовмыт ешыште Татьяна лӱман ӱдыр шочын.
91 корно:
 
Канадысе модмашын пытартыш модмашыштыже Харламов ик гол пас дене гына ойыртемалтын. Но командылан пайдам конден, вет модмаш 5:3 счет дене пытен.
 
Умбакыже суперсерийын [[Моско|москосо]] модмаш-влакше тӱҥалыныт. Харламов тыштат талын модын. икымшеИкымше модмаш 5:4 счет дене пытен.
 
2-шо модмаш кредалмаш дене ойыртемалтын. Канадысе спортсмен Бобби Кларк [[Клюшко|клюшкын]] ыргакаж дене Валерийын {{Comment|йолшаклякажым|лодыжка}} руалын. Канадысе спортсмен шкеже тыге ойла:
{{Cquote|Ме иктӧр каенна, Харламов мыйым клюшкыж дене шӱкалын, а шкеже савырнен да кораҥ каен. Мый, шоныде, тудым поктен шуынам да шелын пуэнам. Мый шкеже торжа модшо улам, вес торжа модшо-влакым пагалем. Но мыйым клюшко дене тӱкат гын, мыят тидымак ыштем.}}
Тыгодым Кларк штрафым гына налын, модмаш гыч тудым кораҥден огытыл. Тулыкеш кодшо командына 2:3 счет дене сеҥалтын.
 
3-шо модмаш Харламов деч посна эртен, совет команде адакат сеҥалтын - 3:4 счет. Эмлызе-влакын тыршымышт, да шке чытымыж дене Харламов пытартыш модмашыш лектын, но туге гынат Канаде 5:6 счет дене сеҥымашым налын.
 
=== Совет Ушем — Канаде Суперсерий (1974) ===
Харламовын илышыштыже Суперсерий-74 кугу кышам коден. 8 модмашыште тудо 2 шайбым гына пуртен, но когыньек голжо шедеврлан шотлалтеш.
 
[[17 Идым]]ын [[1974]] ийыште Квебек олаште Харламов чыланыштым ӧрыктарыше голым пуртен. Кумдан палыме канадысе орол Ж.-К. Трамбле варажым каласа:
{{Cquote|Кунам ме Степлтон дене пырля шеҥгеке чакнена, мы нигунам ом тургыжлане: мемнан коклашкына нимогай форвард ок пуро. Лӱдыт. Вожылде, но моктаныде мый каласен кертам: кок вакшкӱ коклашке айдеме логалеш гын тудлан куштылгырак лиеш. Но тиде руш форвард мемнан деке лишемын. Мо вара лийын? Мый ужын шуктышым - тудо мыйым шола вел гыч эртынеже. Стэплтон, мӧҥгешла, пурла вел гыч каймыжым ужын шуктен. Кунам ме кок велыш Харламовым кучаш тарванышна - тудо мемнан коклашке шыҥен пурен кертын. Кузе тудо мемнам окмакеш коден - тачат умылен ом керт. Но иктым чын палем: тетла тыгай модшо уке.}}
 
[[3 Шыжа|Шыжа тылзын 3-шо кечынже]] Москошо Харламов эше ик ӧрыктарыше шайбым пурта. Анатолий Тарасов тидын нерген тыге ойла:
{{Cquote|Вес велыш ончалмеке (тиде йӧратыме финтше ыле), икымше канадецым шоештын. Канадец Харламовым вес велыш покташ куржын. Кокымшо деке лишеммке, трук торашке каен колтен. Канадец тудым кап дене темдалнеже ыле, но логалын огыл. А кумшым Валерий эше оҥайракын модын сеҥен: шайбым клюшко деч колтен, а кунам куаныше канадец шайбыш кержалтнеже ыле - Валерий тудым вачыж дене шӱкалын, ий валке сӱмыртен, шайбым угыч налын да Чиверс капкаорол ваштареш шкетын шогалын.
Модмо семын Харламов капкаорол деке лишкырак толын, да клюшко дене пурла велыш лупшалын. Капкаорол пурла велыш тӧрштен, но шайбым Харламов але эше колтен огыл. Кунам капкан шола лукыжо почылтын - тушкак голым чыкалын.}}
 
Совет командын эмлызыже Олег Белаковский ойлымыж почеш, тиде модмашыште канадец-влак Харламов ваштареш пеш торжан, шот дене огыл модыныт:
113 ⟶ 117 корно:
== Ешым чумыра ==
[[1976]] ийыште [[14 Ага]]ште Харламов 19 ияш Ирина Смирнова дене сӱаным ышта. Самырык мужырын тиддеч ончыч эше Шорыкйол тылзынак Александр лӱман эрге шочын. Вара Бегонита лӱман ӱдырам ыштеныт.
 
Мужыраҥме деч ончыч Харламов шкетын Тушиношто илен. Вара самырык ешлан кум пӧлеман пачерым пуэныт.
== 1976 ийысе аварий ==
[[Файл:Харламов сусырген.jpg|200px|thumb|Сусыргышо Харламов]]
Ага тылзын 26 кечынже Харламовмыт уна гыч пӧртылмӧ годым аварийыш логалыныт. Руль воктене шинчыше Валерий эркын кайыше грузовикым ончылташ тӱҥалын. Ваштарешыже эше ик грузовик каен. Трук ваштареш толшо грузовик шеҥгечын такси лектын кудалын. Шола велыш рульым пӱтыралмеке, Валерий корно гыч кудал волен да меҥгыш тӱкналтын.
 
Хоккеист кок ӧрдыжлум пудыртен, пурла йолвургыжым шалатен, вуйторык чытырналтмым налын (Ватыже сусырген огыл). Эмлызе-влак тудлан спорт пашажым мучашлаш темленыт. Но эмлалтмеке тудо садыгак модаш шонен пыштен. 2 тылзе гыч, Сорла тылзын икымше ошкылым ыштен кертын.