Дудина, Зоя Михайловна: версий-влак коклаште ойыртем

Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
21 корно:
}}
 
'''Зоя Дудина''' (Зоя Михайловна Глушкова) ({{Шочын|1962|11|3}}, [[Марий АССР]], [[Шернур кундем]], [[Купсола (Марийсола ял шотан илем)|Купсола]] ял) — [[марий]] [[серызе]], [[почеламутчо]], [[журналист]], [[кусарыше]], [[Россий Серызе влак ушем]]ын йыжъеҥже (2002), [[Россий Журналист-влак ушем]]ын йыжъеҥже (2009), [[Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже]] (2000), [[М.А. Кастрен Обществын премийже|М. А. Кастрен Обществын премийжын]] лауреатше (2000), «Марий Элын идалыкысе книгаже» конкурсын лауреатше (2006), [[Марий Эл Республикысе С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премий|Марий Эл Республикысе С. Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премий]]ын лауреатше (2013), [[Н.Лесков лӱмеш премий|Н. Лесков лӱмеш премий]]ын лауреатше (2015).
 
== Илыш корныжо ==
29 корно:
Ачаж ден аваже «Марисолинский» совхозышто пашам ыштеныт, куд икшывым ончен куштеныт йол ӱмбак шогалтеныт.
 
1970-ше ийыште Марисола школышко тунемаш каен. Икымше почеламутым лу ияш, «Ший оҥгыр» кружокыш коштмыж годым возен. Тиде кружокым З. В. Ермакова , Марий Эл Республикын сулло туныктышыжо, вӱден. 1977-ше ийыште Зоя Дудина икымше гана писатель-влакын «Сылнымут шыже» семинарыштышт лийын. Тиде ийлаште почеламутшо-влак изи огыл подборко дене "«Ямде лий"» газетыште лектыныт.
 
1980-шо ийыште З. М. Дудина Марий кугыжаныш университетын руш да марий филологий пӧлкашкыже тунемаш пурен. Тыштат тудо сылнымутым серен, «Рия-Рия» фольклор ансамбльыш коштын.
 
1985-ше ийыште Марий книга издательствыште пашам ышташ тӱҥалын. 2005—2014 ийлаште «Марий Эл» газет редакцийыште сылнымут йодышым вӱден, 2014-20152014—2015 ийлаште Я.Эшпай лӱмеш Марий кугыжаныш филармонийыште сылнымут да драматургий йодышым виктарен. Кызыт сулен налме канышыште.
 
1995-ше ийыште лекше «Марисолан мут сылныже» сборникыште икымше гана школ да студент жапыште возымо почеламутшо-влакым савыктен.
43 корно:
Зоя Дудинан кумшо книгаже 2004-ше ийыште лектын. Тиде почеламут аршаш марла да рушла савыкталтын. Поэтын книгаже руш да моло родо-тукым йолташыже-влаклан пӧлек семын лийын. Почеламутым рушлаш Анатолий Спиридонов кусарен.
 
Поэтын творчествыштыже кумда верым кусарыме паша налын шога. Тудо К. Сануковын, А. Ивановын «''История марийского народа''», Г.Сепеевын «Этнография марийского народа» книга-влакыштым марлаш кусарен. [[Пушкин, Александр Сергеевич|А. С. Пушкинлан]] 200 ий темме лӱмеш «''Сказка о рыбаке и рыбке''» йомакшым марлаҥден. Тидланат Кастрен лӱмеш ушем премий дене палемден. 2003-шо ийыште руш поэт Н. Заболотскийын шочмыжлан 100 ий темме лӱмеш витле наре почеламутшым кусарен.
 
Зоя Дудинан уым кычалмыжат поэзийыштыже раш коеш. «Муралте, авай, марий мурым» шепкамуро-влак книгаже тидым раш ончыкта. Ончалаш гын, марий малтыме муро пеш шагал. Александр Китиков латкум муро нерген гына ойлен. Садлан тиде жанрым ятыр вияҥдыман. Ош Кугу Юмылан пӧлеклыме циклым шерын лекташ гын, тыштат уым кычалме шижалтеш. Тымарте тидым нигӧ шерын огыл. Кумалтыш мутлан эҥертен, кугу циклым возен. Нуно тыгак идалык мучко толын шогышо пайрем негызеш возалтыныт.
 
Зоя Дудинан поэзийыштыже содержаний да сылнылык шотышто моткоч кумда мастарлыкым ужына. Тудын поэзийже виян пылдыме каваште кӱдырчым кӱдыртыкта, ложгышо йӱран игечыште чевер кечым ужыкта, кӱлеш гын, илышым тоен пышта, а колышым шӱгар гыч кынелта. А чыла тидым шке шӱм-чон вошт колтыде сераш огеш лий. Чын, курымашлык тема: илыш — колымаш, йӧратымаш — ужмышудымаш, поро — осал, ошо — шеме — эрелан айдемым терген-терга да тергаш тӱҥалеш. Тидым кажне айдеме чон вошт колта, но чыла тидым поэзийыш шыҥдарен моштышо поэт шагал.
 
Зоя Дудинан поэзийыштыже Аван, Ӱдырамашын яндар, но вургыжшо, тыматле, но коржшо, кугешныше, но вийдыме, виян, но пӧръеҥ огыл шӱм-чонжо, мутат уке, ик тӱҥ верым налеш. Тидын деч посна вес темымат кумдан почеш. Ик тыгай шерге теме — шочмо кундем, ял, ача-аван суртшо. Йӧратымаш лирикат изи огыл верым налеш. Поэтесса пӱртӱсын ямжымат ужын мошта, тудым сӱретлаш сылне чиям муэш.
57 корно:
=== Книга-влак ===
* Мый шкежат суксо омыл: почеламут-влак. – Йошкар-Ола: Марий книга савыктыш, 1998. –  96 с.
* Колыштса шӱшпык чон шортмым: почеламут-влак, сонет аршаш.–Йошкар – Йошкар-Ола: Марий книга савыктыш, 2000. – 96 с.
* Эрелан йӧратыме тат: почеламут-влак. – Йошкар-Ола: Марий Эл Республикысе самырык лудшо-влаклан В. Колумба лӱмеш книгагудо РМЭ, 2004. – 64 с.
* Ойырымо ойпого : почеламут-влак. [Избранное: стихи]. – Йошкар-Ола: Марий полиграфавыктыш комбинат, 2006. – 256 с.