Вуйдорык: версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
||
18 корно:
Кугу полушарийын шӱмжӧ ''кадыртыш''-влакым ышта, тиде кӱшеш тудын пайдале кумдык кугемдыме улеш.
Кадыртыш-влак (''вуйвем корно-влак'') коклаште ''вуйвем корем'' улыт.<ref>О.А.Сергеев. Марий анатомий мутер. Йошкар-Ола. 2004.</ref>
Шӱм ''сур эмен'' гыч ышталтеш, тудо йымалне кугу полушарийыште ''ош эмен'' олмедалтеш.
Сур эменыште нервный четлык-влакын ([[нейрон |нейрон]]-влакын) ''капышт'' ден тудын йыжыҥан укшышт олмедалтыт,
а ош эменыште - нерве ярым-влак (''миелин'' дене леведме нейрон-влакын ''аксонышт'').
Ош эмен сур эменын
Шӱм йымалне кугу полушарийын ош эменыжын келгеште вес сур эменым изи остров-влак улыт - базальный рӱдӧ-влак (базальный том-влак, пырче-влак; ''nuclei basales''). Нунын деран тӱрлӧ функций уло.
Кугу полушарийын шӱмжым тӱрлӧ йӧн да тӱрлӧ критерий дене сертышлан ужашлаш лиеш:
40 корно:
Кокла вемыште кӱлешан функциональный структур олмедалтыт - таламус ден гипоталамус.
Таламус кок симметричный пеле гыч ышталтеш - шола ден пурла, кузе эн шуко весе вуйвемын структур-влак мужыран улыт, чумыр налмаште айдемын капын ден тидын шотыштак вуйвемын кок-могыран симметрийыштлан келшышын.
Кажне таламусын пележе тӱжвач ончымаште компактный эллипсоид гай коеш (муно сынан улеш), да сур эменым рӱдӧ-влакын шукылык (икта 30) гыч шога.
Таламус шукта тӱрлӧ памаш гыч толен нервный сигналын тӱҥалтыш весемдымашым да нунын келшыше кугу полушарийын шӱмын сертыш-влакышке умбакыже колтымашым.
Гипоталамус вегетативный нервный системын ден эндокринный системын виктарыше рӱдер улеш.
<br>
| |||