Орава: версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
и Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q446 (translate me) |
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке Тег-влак: Чарыме через визуальный редактор |
||
2 корно:
'''Орава''' але южгунам '''Тыртыш''' — йыргешке гай ӱмбач койышо ыштендыш, {{comment|шке рӱдыж йыр|вокруг своей оси}} пӧрдеш.
Мутлан «орва» деч общеславянский лийын *kolo (урлык. п *kolese) деке лектым да праиндоевропейский вож далее *kʷel - со значением «пӧрдын савырне». Кӱсынлымӧ манаш йылме огеш лӱм-влак праиндоевропейский, а шкеже шонен луктеш орава ха-ха-ха, моштем индоевропысо йылме-влак, калыкшат икте-весе деч тораште калыкышкат, ик тамга когнат орава
Мут дене «ораваже» мут ышталтмаш «орва».
== Машинашке ==
Кӱчкыемдымаш-влакыште автомобилестроение терминологий, пышкемым гына манын орва кокла верланыше орававуч шине ден шоген (рис.), — шого, шке черетыштыже, из того, шин шындалтын, диск але да имым, того орававуч дене уша.
Туге гынат, тиде йӱла манын орва пеш шуко значенийже автолюбитель «тыртыш тыртышан» («марла диск-влак», «легкосплавной диск-влак», да тулеч молат).
Тӱҥ шотышто машина лийын да пу гыч ыштыме имне орва орава экипаж икымше деч ойыртемалтын огыл. Оравапӱй ораватогым пу да металл гыч орава вара толеш, а тыгак металл кӱртньывоштыр дене пидме, мотоцикл гай. Резинке шинан тасма гай улыт тӱрлӧ янлык, варажым, кушмына семын писылык, нунын вашталт пневмошина, могай кӱкшытыш вошт профиль 1960 ийлан эре кугем толаш, кугем комфортабельность грузоподъемностьышт да машина кудалыштман. Грузовикыште лийын тасма резинке вашлият эше 1920 ийыште, а таче да кучылталтше шай кашташ сарзе автомобиль керт — гусматика, икымше тӱнямбал сар жапыште бронеавтомобиль икымше гана ямдылыме.<ref>[https://megaservice.by/blog/5-prichin-iznosa-shin/ Шин шӱтлымек лугыч: мер амаллан да лӱдыкшыдымылык]</ref>
1920 гыч тӱнал-металл-влак диск дене ий эркын-эркын вашталтыш лиеш спицовывать штампованный орава тыртыш, тыглай производствын да шулдырак. Ынде лу ий кыдалне нуно тыгай лийыт стандартыште электроникым ыштыше, но верын-верын, сша-ште, мутлан, «спицовка» машинам налын эртарыме шергакан шӱй даҥыт 1950-х — 1960 ийыште завод оборудований але ешартыш семын веле опция (посна случайлаште да 1980-е — 1990 викиклатыште, мутлан, завод темлалтеш диск-влак Cadillac Deville Brougham спицованный 1996 ий марте). Таче тудын дене классический эн ончыч автомобиль да лоурайдер субкультура მტკვარი.
1960 ийыште шочын спорт опция семын тореш, куштылго гыч тӱрыснек чокрак сплавым левыктыше, алюминий але магниевый. Автомобиль нуным шуко мо таче веле ок пойдаралт.
== Важ-влак ==
<references />
[[Категорий:Чыла]]
| |||