Матюков, Геннадий Иванович: версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
||
1 корно:
'''Матюковский Геннадий Иванович''' ([[1926]] [[14 Пургыж]] — [[1994]] ) — [[марий]] калыкын уста [[почеламутчо]]. Тудо курык марлат, олык марлат моткоч устан возен. Г.И. Матюковский [[Курыкмарий кундем]]ышто [[Кыльыкал]] [[ял]]ыште кресаньык ешеш шочын. Шке ялысе тӱҥалтыш школ деч вара Йоласал кыдалаш школышто тунемын. Почеламутым школыштак возаш тӱҥалын. Варажым, [[1941]] ий тӱҥалтыште нуныжо «Счастливый ыльымаш» альманахеш лу почеламутан циклым савыктеныт.
Г.И.Матюковский изинек чулым, кожмак лийын, кугыеҥ-влак дене пырля чыла кресаньык пашам ыштен. Сылнымутым йӧратыше, тунемаш да почеламутым возаш кумылаҥше, [[1942]] ийыште тудо Марий педагогический институтыш тунемаш пурен. [[Кугу Ачаэл сар|Сар]] жапыште институт [[Чыкма]]се педучилищын пӧртеш верланен, а педучилищым Юриныш кусареныт. 2-шо курсышто студент изиш веле тунемын. [[1943]] ий [[Кылме]] тылзыште тудо армийыш каен. Мӱндыр эрвелыште авиацийыште служитлаш тӱҥалын. Армийыште лийыж годым почеламут ден поэме-влакым возен. А [[1944]] ийыште «Сеҥымаш корно дене» поэмыже республиканский конкурсышто 2-шо верым налын. Тыгай лӱм денак самырык почеламутчо [[1945]] ийыште икымше почеламут сборникым луктын.
Геннадий Иванович Матюковский [[1945]] ийыште сарыште [[Японий]] ваштареш кучедалын. [[1947]] ийыште, армий гыч толмек, Марий пединститутыш пӧртылын, ик жапыштак [[Моско]]што Горький лӱмеш литературный институтышто заочно тунемаш тӱҥалын. Студент жапыште шуко почеламутым возен. Да [[1949]] ийыште «Мир верц» сборникым да посна книга дене «Петю» поэмым луктын. Пединститутым пытармек, Марий шанче-шымлыше институтышто ыштен, вара Марий АССР серызе ушемын ответственный сектетарьжылан сайлалтын. [[1953]] ий гыч профессиональный [[серызе]] лийын, газет редакцийыштат пашам ыштен. Тидын годым шуко возен, почеламут сборник-влакым савыктен луктын. [[1967]] ийыште Москоште кок ияш Высший литературный курсым пытарен. Вара адакат Серызе ушемын ответственный сектетарьже, а [[1970]] ий гыч правленийын председательже лийын. «Пачемыш» журналымат вуйлатен шоген. 70-ше ийлаште тыгай книгаже-влак лектыныт: «Ида вашталте мылам шӱмым», «Кум эргы», «Шӱдыр аршаш», 80-ше ийлаште – «Туан сандалык», «Сеҥымаш корно дене» роман. Пытартыш ийлаште «Калевала» карело-финский эпосым марлаш кусарен. Тылеч посна Г. Матюковский шуко критический статьям, очеркым, ойлымашым возен. Курык марий серызе-влакын ойпогыштым иктыш чумырен, тӱрлӧ сборникым луктын. «Знак Почета» орден да медаль-влак дене палемдалтын, [[1971]] ийыште «Ида вашталте мылам шӱмым» сборниклан Марий АССР Кугыжаныш премийым налын. Чылаже коло утла книган авторжо. [[1980]] ийыште Марий АССРынн калык почеламутчо лӱмым пуымо.
Г.Матюковскийын илышыже 1994 ий 22 Шорыкйол тылзыште кӱрылтын.
1972 ийыште [[С. Г. Чавайн лӱмеш кугыжаныш премийын лауреатже]] лийын.
1980 ий гыч [[Марий Элын Калык
[[Категорий:Марий серызе]]
[[Категорий:Марий Элын Калык серызе]]
[[Категорий:Чавайн лӱмеш кугыжаныш премийын лауреатше]]
| |||