Тиштер: версий-влак коклаште ойыртем

'''Алфави́т''' (грек. ἀλφάβητος) — {{comment|тиште|письменность}} тӱрлык, кӱемалтше тамга-влак дене чоҥалтеш. Алфавитыште ик тамга - буква - ик йӱкым ончыкта. Но кутырымо йылмыште чӱчкыдын йӱк буквалан келшен огыт тол. Алфавит пиктографий тиште деч ойыртемалтеш. Пиктографий возымашште ик тамга ала могай понятийым ончыкта (шемер калыкын {{comment|клин возымаш|клинопись}}). Морфем да логографий возымашште ик тамга ик морфемым (китайысе возымашште) але мутым ончыкта. Алфавитын икмыняр тӱрлыкшӧ уло:

{{comment|Консонант-вокал|консонантно-вокалистический}} алфавит - буква-влак гласныйымат, согласныйымат ончыктат.

Консонант алфавит - буква-влак согласныйым гына ончыктат. Гласный-влакым посна тамга системе-дене палемдат.

Буква-влакым алфавитыште пеҥгыдемдыме радам дене шогалтыме. Тиде радам почеш [[мутер]], [[энциклопедий|энциклопедийлаште]] мут-влакым вераҥдат.

Тӱрлӧ йылмыште тӱрлӧ йӱк-влак улыт. Сандене алфавит-влакат кугыт дене ойыртемалтыт. Гиннесс рекорд книгашке кхмер йылмын алфавитшым пуртеныт - 72 буква тушто уло. А эн шагал буква ротокас йылмын алфавитыштыже - 12 (a, e, g, i, k, o, p, r, s, t, u, v). Алфавитын эн тошто букваже - «о». Мемнан эре деч ончыч 1300 ийыште финикий алфавитыште тудым пуртеныт да тачат шуко йылмыште тиде буква кучылталтеш. Но финикий йылмыште тиде буква дене согласный йӱкым палемденыт, тачысе «о» тудын деч шочын.