Алтимат фрисби: версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
иТӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
иТӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
||
1 корно:
'''Алтимат фрисби''' ({{lang-en|Ultimate Frisbee}} гыч) -- диск дене спорт модмаш.
[[Файл:Алтимат фрисби дене танасымаш.jpg|240px|thumb|Таҥасымаш]]
== Модмаш нерген ==
[[Файл:Алтимат диск.jpg|240px|thumb|Модмо диск]]
Диск дене спорт модмаш. Алтиматыште ваш-ваш кок команде таҥасат. Тыште [[футбол]], [[баскетбол]], [[регби]] — модмаш-влакысе йула пурен. Телым модмаш пасум баскетбол зал алмашта, кенежым — мини-футболлан келыштарыме [[стадион]].
Кажне командыште шым ен. Икте весылан чонештыше дискым шуа, дискым кучымо годым куржталаш огеш лий. Дискым тавалыше-влакын пасушт мучаш марте колтен шукташ кӱлеш, да тушто мландыш пышташ. Тавалышын капшым эҥерташ ок лий, дискым кид гыч поген огыт нал. Мо эн оҥайже, алтимат фрисби модмашыште судья уке. Тудын пашажым модшо-влак шке шуктат. Чыла виктарчык пудыртымашым, фол-влакым модшо-влакак эскерат.
== {{comment|Виктарчык|Правиле}} ==
{{comment|Модмашын шӱлышыжӧ|Дух игры}} — эн тӱҥ виктарчык. Тыге ойлалтеш: «Эн ончыч {{comment|тавалышым|противникым}} пагале». Сандене алтимат фрисби эн ончыч шӱмытӧ ныжылгылыкым вияҥда. Футболышто, баскетболышто, регбиште модшо-влак кучедалаш тыршат, судья огеш уж гын, виктарчыкымат пудыртат. Алтиматыште тыге огыт ыште. Нигӧат тыланда штрафым тыште ок пу, молан манаш гын, виктарчыкым нигӧат ок пудырто. Эн оҥайже — тиде кӧргӧ шонымашым чылан пагалат да тудын почеш модыт.
Мутат уке, модмаш годым тӱрлӧ лийын кертеш. Туге гынат [[фол]]-влак улыт, да адакшым нунын нерген модшо-влакак увертарат. Мутлан, модмо годым Васли Метрим кид гычыж кучен. Васли моло-влаклан тидын нерген каласа, да Метри ок келше гынат, садак дискым Васлилан пӧртылтат, да модмаш ик ошкылтышлан шеҥгеке кая. Нигӧмат пасу гыч поктен огыт колто. Ала-кӧ каласа: нимогай штраф уке гын, садак шолып шойышташ лиеш. Лиеш, такшым шояче-шамыч дене тыште огыт мод. Але те шойышташ шонеда, але Алтимат фрисби модмаш дене пайдаланен кертыда.
12 ⟶ 13 корно:
== Эртымгорно ==
[[Файл:Россий Кубокышто.jpg|240px|thumb|left|Россий Кубокышто]]
[[1968]] ийыште америкысе Мэплвуд олаште школ газетын редушемже у спорт модмашым шонен луктын. Тиддеч ончыч чоҥештылше дискым йол дене гына чумен модыныт. Футбол фрисби манме модмаш лийын. Джоуэл Сильвер лӱман айдемын вуйлатымыж почеш командысе модмаш тӱняшке лектын, тудымак ме таче ужына. Сильвер тунамак каласен: «Иктаж кунам уло туняште алтимат фрисби дене модаш тӱҥалыт». Кумло ий эртен, Алтимат дене 42 элыште модаш тӱҥальыч. 100 тӱжем дискым ваш-ваш пасушто кышкат, [[АУШ|Америкыште]], [[Швеций]]ыште, [[Норвегий]]ыште да [[Японий]]ыште Фрисби программымылан кугыжаныш виктер оксам ойыра.
[[1967]] ийште Америкыште икымше фрисби команде чоҥалтын. Тунам ик командыште 20, 30 еҥат модын. Дискым кидыште кучен, спортсмен-влак пасушто куржталыныт, кучедалашат логалын. Но изиш жап эртен, Сильвер виктарчыкым вашталтен. Виктарчыкым пудыртымаш дене кӱчык ӱчашымаш лектын. Мо тыгае фол? [[Баскетбол]]ышто — тиде кунам ик модшо весым пералта але тӱка. Сильвер шоналтен: «
Чыла виктарчыкым пеҥгыдемдыме, да 1968 ийыште икымше модмаш эртен. [[Газет]]лаште статья-влак савыкталташ тӱҥальыч. Тушто тыгерак возымо ыле: «Совет ушемлан да Америкылан фрисби дене модман, а ваш-ваш ракеты дене моктаныман огыл». Тачысе кечын калык кокласе таҥасымаш-влакат эртат. [[Марий Эл]]ыштат алтимат фрисби команде уло. «Йошкин кэтс» маналтеш. Командым чоҥымо деч вара «Йошкин кэтс» [[Россий]]ыште кугу пагалымашым сулен налын.
| |||