Шабдаров, Иосиф Архипович: версий-влак коклаште ойыртем

'''Шабдар Осып''' (Иосиф Архипович Шабдаров) (1898-1937)-Шемер кокла гыч лекше керек-могай писательынат сылнымут вийже шочмо калыкын илышыже, пашаже, тудын исторический пÿрымашыже дене чот кылдалт шога. Тидын нерген Шабдар Осыпын творчествыжат раш ойла. Шабдар Осып – марий литературлан пенгыде негызым пыштыше – влак кокла гыч иктыже. Тудын ойпогыжо шуко йыжыҥан – уста поэт, тале прозаик, драматург, литератур критик да публицист . М.Шкетан, Н.Игнатьев семынак, Шабдарын сылнымут усталыкшым Октябрь революций помыжалтен, революций тургым курымышто шочмо калыкын тöрсыр корныжым, тӱрлӧ илыш йулажым мондалтдымын, сылнын сӱретлен. 1918 ий гыч туналын, тудо коло ий мучко сылнымут пашаште тыршен, шочмо литературым кушташ, вияҥден колташ ятыр вийым пыштен. Тиде жапыште шуко почеламутым, икмыняр повестьым, романым, литературно-критический статья-влакым возен. Тудын творчествыже куан шÿлыш, волгыдо лиризм ойып дене шыҥдаралтын.

 

Шабдар Осып Шернур кундемысе Изи Лужалу ялыште 1898 ий ӱярня тылзын 27 кечыштыже йорло кресаньык ешеш шочын. Тудын ачаже, Архип Тимофеевич, ял озанлык, столяр пашам ыштен. Писательын аваже – Мусий Марья – тулык ӱдыр, Чодыраял гыч лийын. Мария Мусиевна самырыкше годымак шодо пуалме дене черланен колен. Неле паша дене лунчыргышо, пелесокыр ачаже ныл шочшыжо – кум эргыже да ик ÿдырже – дене кодын. Осып изирак эргыже лийын. Тулыкеш кодмек, Осып шуко неле – йöсым, йуштö – шокшым ужын.

«Илышем» лӱман статьяштыже Иосиф Архипович тыге шарна: «Мыйым ончен –куштен шогышо нигоат лийын огыл. Ты жапыште авам пӱртӱс лийын: кеҥежым олыкышто, пасушто, чашкерлаште вуй орам дене тӱрлӧ мурым (южгунам шке гыч шонен лукмым) мурен коштам ыле, адак пошкудо кугызан, ачамын йомакыштым колышташ моткоч йоратенам».