Олимпий модмаш: версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
кириллик ӱ-м шындышым |
кириллик ӧ |
||
13 корно:
Римлян-влак толмо дене Олимпий модмаш-влак шке сыныштым палынак йомдареныт. [[Христиан тын]]ым налме деч вара нуно [[чий тын]] дене кылдалтшылан шотлалташ тӱҥалыныт да [[394]] ийыште император Феодосий I нуным чараш кӱштен.
== Олимпий модмашым угыч
[[Файл:Baron Pierre de Coubertin.jpg|thumb|200px|Барон [[Пьер де Кубертен]]]]
Олимпий шонымаш акрет таҥасымашым чарыме деч вара
[[1766]] ийыште археологический кычалмашым эртарыме деч вара Олимпий Олаште спорт да храм полат-влакым верештыныт. [[1875]] ийыште археологический шымлымаш да кычалмаш [[немыч]]-влакын вуйлатымышт почеш шуйнен. Ты пагытыште [[Европо|Европышто]] акрет жапым романтико-идеалистический семын онченыт. Олимпийысе шонымашым да тӱвырам угыч
Кубертенын шонымыж почеш, француз салтак-влак [[1870]]-[[1871]] ийласе Франко-прусский сарыште начар тазалыкыштлан
[[1894]] ий [[Пеледыш]] тылзын 16-23 кечылаштыже [[Сорбонн]] олаште ([[Париж]] университет) эртаралтше конгрессыште Кубертен шке шонымашым да {{comment|ыҥым|идейым}}
[[Файл:Athens 1896 report cover.jpg|thumb|left|200px|Икымше Олимпий модмаш-влакын плакатше]]
Икымше Олимпий модмаш-влак кугу сеҥымаш дене эртеныт. Тушто 241 атлет (41 эл) гына лийыныт гынат, модмаш-влак акрет Греций пагыт годсек эн кугу спорт сомылкаш савырненыт. Грецийысе официал еҥ-влаклан да калыклан тиде моткоч келшен, садлан нуно модмаш-влакым Грецийыште ончыкыжат эре эртараш
Икымше сеҥымаш деч вара Олимпий модмаш икымше нелылыкымат чытен. [[1900]] ийысе Парижысе (Франций) II Олимпий модмаш да [[1904]] ийысе Сент-Луисысе (Миссури, США) III Олимпий модмаш [[тӱнямбал ончер]] дене ушнен шоген. Спорт таҥасымаш-влак тылзе дене шуйненыт да ончышо калыклан оҥай лийын огытыл. Сент-Луисысе модмаште утларакше американ спортъеҥ-влак лийыныт, молан манаш гын Европысо калыклан теҥыз гоч вончаш технический амаллан
[[1906]] ийын Афиныште (Греций) эртыше Олимпий модмаште спорт таҥасымаш да лектыш тӱҥ верым айленыт. Ончыч ИОК ты модмаш-влакым Олимпийысылан шотлен гын (кеч нуно кажне кок ий гыч эртаралтыныт, а ныл ий гыч огыл), кызыт нуно Олимпий модмашлан огыт шотлалт. [[1906]] ийысе модмашым южо [[спорт]] [[эртымгорно]] [[шанчезе|шанчызе-влак]] олимпий шонымашын утаралтмаш семын ончат, молан манаш гын нуно модмаш-влаклан яра да кӱлдымыш савырнаш пуэн огытыл.
|