Йӱдвел полушарий
Астрономий капын ужашыже йӱдвелыш экватор деч верланен.
Йӱдвел полушарий (рушла Северное полушарие) — Мландын экватор деч йӱдвел могыр ужашыже. Кеҥеж Йӱдвел полушарийыште пеледыш тылзе гыч сорла тылзе марте, а теле — теле тылзе гыч пургыж тылзе марте. Изи южтемдыш зонысо Кориолисын вийжылан верчын Йӱдвел полушарийыште тӱтан-влакат эре шола велыш, шагат умдо ваштареш, пӧрдыт. Йӱдвел полушарийыште Кечывалвел полушарий деч шукырак мланде лийын шога (67% да 33%).
Йӱдвел полушарийыште лийн шогышо континент да эл-влак тӧрлаташ
Континент-влак:
- Азий (кокла шотан игече) (Индонезий да Эрвел Тимор утларак Кечывалвел полушарийыште лийын шогат)
- Европа
- Йӱдвел Америка
- Кечывалвел Америкын пырчык ужашыже, Экватор деч йӱдвелнырак
- Пеле наре Африка, Конго деч йӱдвелнырак
Йӱдвел полушарийыште лийн шогышо Африка элла:
- Алжир
- Бенин
- Буркина-Фасо
- Гамбий
- Гана
- Гвинея-Бисау
- Джибути
- Египет
- Касвел Сахара
- Кабо-Верде
- Камерун
- Кений
- Кот-д'Ивуар
- Либерий
- Ливий
- Мавританий
- Мали
- Марокко
- Нигер
- Нигерий
- Сенегал
- Сомали
- Судан
- Сьерра-Леоне
- Того
- Тунис
- Уганда
- Рӱдӧ Африкан Республик
- Чад
- Экваторысо Гвиней
- Эритрей
- Эфиопий
- Кечывалвел Судан
Йӱдвел полушарийыште верланыше йӱдвел Океанийысе элла:
Йӱдвел полушарийыште лийн шогышо Кечывалвел Америка элла: