Ключников-Палантай, Иван Степанович
Иван Степанович Ключников-Палантай, марла — Палантай Сапан Йыван (24 Вӱдшор 1886, Провой кундем Какшамарий ял — 11 Пеледыш 1926, Моско) — марий семлызе, профессионал марий музыклан негызым пыштыше еҥ.
Иван Степанович Ключников-Палантай | |
---|---|
Палантай Сапан Йыван | |
| |
Шочмаш дене лӱм | Ключников Иван Степанович |
Шочын | 1886 ий 24 вӱдшор |
Шочмо вер | Провой кундем Какшамарий ял |
Колен | 1926 ий 11 пеледыш (40 ий) |
Колымо вер | Моско |
Эл | |
Тыршымаш алан | семлызе |
Илышкорно
тӧрлаташИван Палантай 1886 ий 24 Вӱдшорышто Провой кундемысе Какшамарий ялеш шочын. Озаҥ оласе сылнысем училище пеленсе регент-влакым ямдылыше курсым 1909 ийыште да Петербургысо Придворный капелла пеленсе дирижор-влак курсым 1915 ийыште тунем пытарен. Тыгак Моско консерваторийыште тунемын.
1909-1915 Палантай Пермь губернийысе Усолье да Лысва олалаште ила да пашам ышта.
1918 ийыште Чарлаш (Краснококшайскыш) пӧртылеш, учитель семинарийыште мурымашым да музыкым туныкта.
Палантайын Краснококшайск педтехникум пелен чумырымо хоржо 1923 ийыште Совет Российысе хор Олимпиадыште лийын да кӱкшӧ мастарлыкым ончыктен: Пятницкийын хоржо деч вара кокымшо верым сеҥен налын.
1925 ийыште Марий автоном велын 5-ияш лӱмгечыжым пайремлаш чот ямдылалтыныт. Палантай 180 еҥан хорым пайремыште мураш ямдылен.
Пытартыш концерт 1926 ийын 1 ӱярняште эртен, тушто Палантайын пайремлан лӱмын возымо "Йывырте" мурыжо йоҥген.
Палантай шуко оҥай хор произведенийым возен да ятыр марий калык мурым хорлан келыштарен: "Йывырте", "Мурызылан","Куаныме муро", "Кӱсле" да молат.
Чот нелын черланымыжлан кӧра Палантай 11 Пеледыш 1926 ийыште Москошто колен. Иван Степановичым Ваганьковский шӱгарыште тоеныт. 1972 ийыште колоткажым Йошкар-Олаш конденыт да Туруновский шӱгарште угыч тоен пыштеныт.
Шымлызе-влак кок умылтарымашым пуат. Иван Степановичын йӧратыме туныктышыжо Бобров лийын. А тудын кочаже Палантай лӱман лийын. Иван Степанович шке туныктышыжым пагален, шарнен. Сандене тудын тукымлӱмжым налын манын иктышт ойлат. А весышт — Палантай псевдонимым семлызын кугезе тукымжо дене умылтарат.
Негыз
тӧрлаташ- "Марий Эл" газет, 26.04.2004, 25.04.2006.