Петухов, Виталий Альбертович

Виталий Петухов (Виль Мамут, Кыйыр Витали) (Виталий Альбертович Петухов) (1954 пургыж 9, РСФСР, Марий АССР, Курыкмарий кундем, Кугу Сӧреманэҥер ял – 12 шорыкйол 2016) – курыкмарий серызе, почеламутчо, журналист, РСФСР Журналист-влак ушемын йыжъеҥже (1979), СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1990), Марий Эл Республикын сулло журналистше (1993), Марий Эл Республикысе С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премийын лауреатше (1997), Марий Эл Республикын Калык серызыже (2014).

Виталий Альбертович Петухов
Виталий Петухов (Виль Мамут, Кыйыр Витали)
Шочын 1954 ий 9 пургыж(1954-02-09)
Шочмо вер РСФСР, Марий АССР, Курыкмарий кундем, Кугу Сӧреманэҥер ял
Колен 2016 ий 12 шорыкйол(2016-01-12) (61 ий)
Колымо вер
Эл
Тыршымаш алан журналист, редактор, серызе, прозаик
Чап пӧлек да премий

Илыш корныжо

тӧрлаташ

Виталий Петухов 1954 ийын пургыж тылзын 9-ше кечынже Марий АССР Курыкмарий кундем Кугу Сӧреманэҥер ялеш шочын. Кузнецово кыдалаш школым тунем лекмеке, 1971 ийыште пединститутыш историко-филологический факультетыш тунемаш пурен.
1975 ий гыч Куженер районысо «Заря» газет редакцийыште журналист пашаже тӱҥалын. Тыште тудо тыглай корреспондент гыч тӱҥ редактор марте кушкын.
Икымше поэтический ошкылжо Курыкмарий районысо «Ленин корны» газетеш, 1969 ийыште «Ямде лий» республикысе йоча газетеш почеламут-влак савыкталтме дене кылдалтын. Умбакыже «Ончыко» журналыште, коллективный сборниклаште почеламутлаже чӱчкыдын савыкталтыныт. Посна книга дене «Шылдыран ивлӓ» (1982), «Со пуры лижӹ!» (1990) Марий книга савыктыш полшымо дене лектыныт. «У сем» журналеш тӱрлӧ ийыште савыктыме тыгай поэме-шамычше уло: «Ӹлӹмӹ жепем», «Кугилӓ», «Шам», «Атаман». Руш йылмышке кусарыме икмыняр почеламутшо сборниклаште савыкталтыныт: «Середина земли родной» («Свременник», 1987), «Край марийский, земля Онара» («Советский писатель», 1989). В. Петухов финн-угор поэт-влакын почеламутыштым, тӱрлӧ статьям да публицистикым курыкмарий йылмышке ятыр кусарен.
80-ше ийлан пелыж гыч В.Петухов прозылан шукырак жапым ойыраш тӱҥалын. Тудо «Ӓкрӓм», «Пӹсӹ пикш, тангыла янгеж» роман-влакым возен да 1998 ийыште С.Чавайн лӱмеш Марий Эл республикын Кугыжаныш премийым сулен налын. Тудо тыгак эше «Ончыко» журнал премийын лауреат да А.С. Пушкинын 200 ий лӱмгечыжлан пӧлеклалтше творческий конкурсышто сеҥыше лийын.
Журналистикыште сай пашам ыштымыж дене «заслуженный журналист Республики Марий Эл» лӱмым налын.
1979 ий гыч Российысе журналист ушемын членже, 1991 ий гыч Российысе писатель-влак ушемын членже лийын.
12 январь 2016 ийыште Виталий Петуховын ӱмыржӧ кӱрылтын.

Тӱҥ произведенийже-влак

тӧрлаташ

Руш йылмыш кусарыме произведенийже-влак

тӧрлаташ
  • Стихи / пер. С.Золотцева, А.Смольникова // Соловьиный родник. Йошкар-Ола, 1984. С. 340–344.
  • Видение осени ; Туманное утро ; Молодые ; Земляничное лето ; Сын села, родство я это берегу / пер. С.Золотцева // Середина земли родной. М., 1987. С. 313–317.

Илышыже да творчествыже нерген литератур

тӧрлаташ

Кылвер-влак

тӧрлаташ

Литератур

тӧрлаташ
  1. Марийская биографическая энциклопедия : 3849 имен в истории Марийского края и марийского народа / авт. и рук. проекта В. Мочаев. – Йошкар-Ола, 2007. С. 280.
  2. Писатели Марий Эл: биобиблиографический справочник / сост.: А. Васинкин, В. Абукаев и др. – Йошкар-Ола: Марийское книжное издательство, 2008. – 752 с. С. 495–497.

Важ-влак

тӧрлаташ
  1. Указ Главы Республики Марий Эл от 19 февраля 2014 г. № 25 «О присвоении почетного звания «Народный писатель Республики Марий Эл» Петухову В.А.»