Пчёлкина, Татьяна Александровна

Татьяна Пчёлкина (Татьяна Александровна Пчёлкина-Иванова) (1970 шорыкйол 6, Марий АССР, Морко кундем, Кабаксола ял) — марий серызе, почеламутчо, журналист, Марий Эл Республикысе Олык Ипай лӱмеш Кугыжаныш самырыктукым премийын лауреатше (2002), Россий Серызе-влак ушемынын йыжъеҥже (2012), Тӱнямбал Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (2013), Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже (2019).

Татьяна Александровна Пчёлкина-Иванова
Татьяна Пчёлкина
Шочмаш дене лӱм	Татьяна Александровна Иванова
Шочын	1970 ий 6 шорыкйол(1970-01-06) (54 ий)
Шочмо вер	Марий АССР, Морко кундем, Кабаксола ял
Эл	Совет Социализм Республик-влак Ушем  Россий
Тыршымаш алан	серызе
Йоча-влак	Ольга, Мария, Анастасия
Чап пӧлек да премий	Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже (2019), Марий Эл Республикысе Олык Ипай лӱмеш Кугыжаныш самырыктукым премий (2002), Марий Эл Республикын Тӱвыра, савыктыш да калык паша шотышто министерствын Чапкагазше (2004, 2008), Марий Эл Республик Кугыжаныш Погынын Таумутшо (2009), Марий Эл Республик Виктерын Чапкагазше (2013), Марий Эл Республик Тазалык аралымаш министерствын Таумутшо (2013).

Илыш корныжо

Татьяна Пчёлкина 1970 ийын шорыкйол тылзын 6-шо кечынже Марий АССР Морко кундем Кабаксола ялеш шочын.

Школышто тунеммыж годым Татьяна шуко марла книгам, газетым лудын шоген. Поэтессе эше школышто тунеммыж годымак почеламут-влакым сераш тӱҥалын. Икымше почеламутшо 4-ше классыште возалтын. Тудо олмапу пеледме жап нерген лийын. Шке возымо почеламутлажым, мыскаражым, кӱчык ойлымашыже-влакым «Ямде лий» редакцийыш колтылын. Йоча газетын юнкоржо лийын. Ик гана самырык поэтессын почеламутшым газетын икымше лаштыкыштыже савыктеныт. Тиде жапым поэтесса шке усталык корнышко шогалмыжлан шотла. Изиж годым Татьяна Александровна «Ямде лий» газетын эртарыме юнкор слётыштыжо кок гана лийын.

Татьяна Пчелкинан сылнымутыштыжо кугу верым йӧратымаш теме налын шога. Ты мотор шижмаш нерген тудо уто мут деч посна, эплын, эсогыл важмалдыкын пелештен колта ик почеламутыштыжо:

Мыйымат ончале
Йӧраталме пагыт,
Юарлен вашйӱкла,
Ужын савырнен.
Кумылемым налын,
Пыртак вожылалтын,
«Вученат мо?» манын,
Йодо ӱшанен.

Тудо йӧратымашым модышлан ок шотло, ӱдыр ден каче коклаште «ӱмыл эре коштеда» гынат, ончыкылык пиалан кечылан ӱшаным ок йомдаре. Тидын годым тудын кокланже шыдыжат овара: «Мылам огеш кӱл йӱштӧ кумыл, ала-куш йомо чон йӱкет. Арамак угыч мутым луктын, тетла ит вашке мый декем» манын колта.

Поэтессын почеламутлаже «Эрвий» альманахыште савыкталтыныт. Вич сборникше ош тӱням ужын. 50 утла почеламутшылан семым келыштарыме

2008 ийыште «Шымалык лиям» почеламут сборникше Эстонийысе родо-тукым кыл программе почеш ныл йылме (руш, марий, эстон, англичан) дене савыкталтын. Тиде ийынак книга «Марий Элын идалыкысе книгаже» конкурсышто сеҥыше радамыш лектын да «Книга сымыктышым шуарыме да аралымаште» («За сохранение и развитие искусства книги») номинацийыште палемдалтын.

Поэтессын почеламутшо-влак лирике сынан улыт, тидын годымак автор шочмо кушмо-верым, мландым йӧратыме нерген воза. Лачак тидын дене Татьяна Александровна шке стильжым ыштен. Тиде стильым нимогай поэт от луго. Шке почеламутшым тудо ӱдырамашын шӱм-чонжо, аван йӧратымашыже дене «ырыктен», калыклан, мландылан, шочмо-кушмо верлан чон гыч лекше йӧратымашыжым почеламутла гоч пӧлекла. Татьяна Пчёлкинан поэзийже илыш гаяк мудреч.

2002 ийыште Татьяна Пчёлкина Морко районысо Себеусад ялыште да И.С.Ключников-Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш коледжыште книга-влакшын презентацийыштым эртарен.

2004 да 2015 ийыште Сеҥымашын ХХХ идалыкше лӱмеш тӱвыра полатыште усталык касше лийын.

Татьяна Пчёлкина 60 наре мурын авторжо улеш. Эн палымыжлан «Кузе илет авай?» мурым шотлаш лиеш.

«Марий калык ила» мурыжо Марий калык погынын гимнже семын йоҥга, икымше гана тудо VIII погынышто, 2008 ийыште, «Ий полатыште» (Ледовый дворец) йоҥген.

2009 ийыште 20 мартыште Морко районысо тӱвыра пӧртыштӧ районын 85 ияш лӱмгечыжлан да Поэзий кечылан пӧлеклалтше усталык касым эртарен.

Кызыт 13 ий «Кугарня» газет лукмаште тырша. Одо, Татарстан, Киров, Пошкырт кундемлаште илыше марий-влакын илышышт нерген каласкала, рекламе сынан статья-влакым возкален шога. Шке жапыштыже Регион-влак кокласе социал институтышто (МОСИ) пиар да рекламе шотышто менеджерлан тунемын. Тыгак тудым массажист семын палат.

Татьяна Пчёлкина Александр пелашыже дене 27 ий пырля улыт, кум ӱдырым ончен куштат. Кугуракше – Ольга кооператив техникумышто тунемеш. Мария ӱдыржӧ М. Шкетан лӱмеш Марий кугыжаныш драме театрын актрисыже. Изирак Анастасия ӱдыржӧ школышто тунемеш, «Акварель» студийыште кушта.

2015 ийыште 23 январьыште Татьяна Пчёлкина «Муралтынем эн ныжыл мурым» усталык касым эртарен. Тудым шкенжын 45 ияш лӱмгечыжлан, 30 ий сылнымут аланыште тыршымыжлан да Шнуй Татьянан кечыжлан пӧлеклен.

Тӱҥ произведенийже-влак

Книга-влак

• Памаш сем: почеламут-влак. Йошкар-Ола: Мар. кн. савыктыш, 1992. 32 лашт.
• Мӧр чурий: почеламут-влак. Йошкар-Ола: Марий Эл республикысе тӱвыра да калык-влак кокласе пашам виктарыше министерстерсве; Республикысе усталык рӱдер; Марий Эл писатель ушем, 1999. 64 лашт.
• Кечын шӱмжӧ: почеламут-влак, поэме. Йошкар-Ола: Марий Эл республикысе тӱвыра да калык-влак кокласе пашам виктарыше министерстве; Республикысе усталык рӱдер. 2001. 56 лашт.
• Корнывожышто вашлиймаш. Йошкар-Ола: Мар. кн. савыктыш, 2008. 87 лашт.
• Ныжыл лийын толам. Йошкар-Ола, 2008. 61 лашт.

Моло вере савыкталтше произведенийже-влак

• Почеламут-влак // Марий Эл. 2000. 18 янв.
• Почеламут-влак // Ончыко. 2001. № 7. 156–160 лашт.
• Почеламут-влак // Ончыко. 2005. № 9. 45-47 лашт., 81–85 лашт.
• Почеламут-влак // Кугарня. 2006. 7 июль.
• Почеламут-влак // Кугарня. 2007. 20 апр.
• Почеламут-влак // У сем. 2008. №4. 121 лашт.
• Почеламут-влак // Марий Эл. 2010. – 23 янв. – 7 лашт.
• Почеламут-влак // Ончыко. 2011 № 5–6. 178-181 лашт.
• Почеламут-влак // Морко мланде. 2014. 19 сент. – 4 лашт.
• Почеламут-влак // Ончыко. 2015. № 10. 4–7 лашт.
• Пӧртыл угыч, ӱнарем: ойлымаш // Ончыко. 2016. № 2. 141–143 лашт.

Почеламутлан келыштарыме муро-влак

• «Кузе илет, авай?» («Как поживаешь, мама?») – Роза Искакова мура.
• «Шочмо-кушмо верыште» («На родной стороне») – Роза Искакова мура.
• «У ий дене» («С Новым годом») – Роза Искакова мура.
• «Кайышашлык корнына» («Дорога, по которой должны идти») – Роза Искакова мура.
• «Имне дене» («С конем») – Роза Искакова мура.
• «Марий калык ила» («Марийский народ живет») – марий эстрадын шӱдыржӧ-влак мурат.
• «Молан от тол?» («Почему не приходишь?») – Влад Николаев да Эльвира Попова мурат.
• «Лачак тый веле» («Только ты») – Влад Николаев да Эльвира Попова мурат.
• «Шупшалалтме там» («Вкус поцелуя») – Эльвира Попова мура.
• «Палем, пӧртылат» («Знаю, что возвратишься») – Эльвира Попова мура.
• «Шыма таҥем» («Нежный друг») – Эльвира Попова мура.
• «Мый ончем Морко велын сӧралжым» («Я смотрю на красоту Моркинской стороны») – Валерий Петров мура.
• «Кас ӱжара» («Вечерняя заря») – Валерий Петров мура.
• «Рвезе пагыт» («Молодость») – Валерий Семёнов мура
• «Пиалан улам» («Счастливая») – Алевтина Крылова мура.
• «Пиалан илем» («Живу счастливо» – Светлана Зыкова мура.
• «Ну, молан?» («Ну почему?») – Надежда Васканова мура.
• «Тыйымак йӧратен» («Лишь только тебя любя»). – Надежда Васканова мура.
• «Шошо пагыт» («Весна») – Станислав Шакиров мура.
• «Поро кас» («Добрый вечер») – Станислав Шакиров мура.
• «Ит чамане» («Не жалей») – Станислав Шакиров мура.
• «Тек тӱня пала чыла» («Пусть знает весь мир») – Василий Якимов мура.
• «У ий пӧлек» («Новогодний подарок») – Марий Эл радион пашаеҥже-влак мурат.
• «Кумло ий пырля илена» («30 лет вместе живем») – Лидия Васильева мура.
• «Вучем» («Жду») – Ирсен мура.
• «Мӧр олык» («Земляничная поляна») – Светлана Петрова мура.
• «Сайлан ӱшанем» («Верю в хорошее») – «Вената» дуэт мура.
• «Канде кава да Марий кундемем» («Голубое небо и край Марийский») – Лариса Сидоркина мура.
• «Каенат» («Ушёл») – Татьяна Денисова мура.
• «А мый йӧратем» («Я люблю») – Эльвира Трифонова мура. «Марий Эл Радион» хит парадше почеш кок пытартыш пурыжо «Идалыкын мурыжо» (2014 да 2015) улыт.

Вес йылмылаш кусарыме произведенийже-влак

Эстон йылмыш кусарыме

• Йӧратем ман шоно; Чон юалгымаш: стихи / пер. А. Валтона // Kuum ӧӧ. Таллин, 2005. 666-671 лашт.
• Helluses tulen (Ныжыл лийын толам); Tӓnu (Улметлан тау); Mustlane (Чыган ӱдыр); Alati koos (Эре пеленет); Jӓid kaldale (Сер воктене кодчыч); Helesinine sild (Ош каваште кӱвар); Kibuvitы (Локама); Vennale (Шокталте, шольым); V. Kolembile (Валентин Колумб шумлык) // Ныжыл лийын толам. Йошкар-Ола, 2008.

Руш йылмыш кусарыме

• Ожидая, живу; Волны плещутся о берег; Искупайся в моей волшебной воде; Расцвела невестой яблоня; Лесная осень; Жизнь покинуть не горюя; Искры малого огня; Ты тоже одинок; Две звезды грустят в небе // Ныжыл лийын толам. Йошкар-Ола, 2008.
• Вкус поцелуя; Охлаждение души; Спасибо, что ты есть / пер. Герм. Пирогова // Антология марийской поэзии в переводах Германа Пирогова. Т. II. Йошкар-Ола, 2011. С. 519–522.

Илышыже да творчествыже нерген литератур

• Анисимов Э. Поэтнурышто уэш пайрем // Ончыко. 1999. № 9. 4–15 лашт.
• Белкова С. Ныжыл чонан сылнымут мастар // Марий Эл. 2015. 29 янв. 16 лашт.
• Видякина А. «Шылташ ом тӧчӧ шкемын пиалем» // Марий Эл. 2000. 29 дек.
• Егоров В. Шӱм чоным йомартле мурызыжо // Ончыко. 2001. № 2. 175–177 лашт.
• Илибаева М. «Чоныштем кечыйол гай волгыдым шижам» // Марий Эл. 2004. 3 сент.
• Сабанцев Г. «Сылнымут огеш лий гын тӱняште, мо куан чонемым луштара?» // Марий Эл. 2002. 27 сент.
• Светлакова Т. Ангел радужной поэзии // Ончыко. 2008. № 11. 145–150 лашт.
• Эманова А. Кугу тӱняште изи пайрем // Кугарня. 2000. 15 дек.
• Эманова А. «Сылнымут огеш лий гын тӱняште, мо куан чонемым сылнешта?» // Кугарня. 2015. 16 янв. № 3 (1309). 8 лашт.
• Ябердина И. Шочмо кундем порын, шокшын вашлийын // Кугарня. 2009. 27 март. 7 лашт.

Чап

• «Ямде лий» газетын Антон Ивук лӱмеш премий (1985).
• Марий Эл Республикысе Олык Ипай лӱмеш Кугыжаныш самырыктукым премий («Мӧр чурий» да «Кечын шӱмжӧ» почеламут книга-влаклан) (2002).
• Марий Эл Республикын Тӱвыра, савыктыш да калык паша шотышто министерствын дипломжо ден пӧлекше (1998 ий гыч 2004 ий марте «Чолга шӱдыр» фестивальыште эн шуко мурылан почеламут автор семын палемдалтмылан) (2004).
• Марий Эл Республикын Тӱвыра, савыктыш да калык паша шотышто министерствын Чапкагазше (2004, 2008).
• Марий Эл Республик Кугыжаныш Погынын Таумутшо (2009).
• Марий Эл Республик Виктерын Чапкагазше (2013).
• Марий Эл Республик Тазалык аралымаш министерствын Таумутшо (2013).
• Россий Журналист-влакын ушемын «За верность национальным традициям» конкурсышто диплом дене палемдалтын (2013).
• Тӱнямбал Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (2013).
• «Ямде лий» йоча газетын «Почётан юнкоржо» (2014).
• «Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже» (2019).

Кылвер-влак

• Творческий вечер Татьяны Пчёлкиной!(руш)
• Корреспондент национального издания стала Заслуженным работником культуры Марий Эл. (руш)
• Татьяна Пчёлкина "ВКонтактыште".

Литератур

1. Писатели Марий Эл: биобиблиографический справочник / сост.: А.Васинкин, В.Абукаев и др. – Йошкар-Ола: Марийское книжное издательство, 2008. – 752 с. С. 513–514.
2. Светлакова Т. Ангел радужной поэзии // Ончыко. 2008. № 11. 145–150 лашт.
3. Эманова А. «Сылнымут огеш лий гын тӱняште, мо куан чонемым сылнешта?» // Кугарня. 2015. 16 янв. № 3 (1309). 8 лашт.