сӱрем
Шч Кш Вр Из Кг Шм Рш
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31        
             
2024 ий

9 сӱрем (9 июль) — григориан кечышот почеш идалыкын 190-ше (кужемдыме ийлаште — 191-ше) кечыже. Идалык пытыме марте 175 кече кодеш.

Пайрем да памятный дате-влак тӧрлаташ

Лӱмгече тӧрлаташ

  • Танле (православный) лӱм-влак: Давид, Дионисий (Денис), Иван, Тихон, Павел
  • Католик лӱм-влак: Вероника, Зенон.

Событий-влак тӧрлаташ

Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 9 кечысе событий-влак

  • 1791 — руш-войска-влак Мачинский кучедалмаште турок-влакым кырен шалатеныт.
  • 1877 — Уимблдонышто икымше теннис турнир эртен.

Марий тӱняште тӧрлаташ

  • 1992 — Марий АССР-ын Кӱшыл Погынжо Республикын чапмурыж нерген постановленийым пеҥгыдемден.

Шочыныт тӧрлаташ

Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 9 кечынже шочшо-влак

  • 1932Вадим Иванович Охотин, руш серызе, туныктышо.
  • 1946 — Вениамин Гурьевич Кусуткин, озанлык вуйлатыше, Марий Эл Республикын сулло рационализаторжо. Ончыч шочмо Курыкмарий кундемысе ял озанлык кучемыште инженерлан тыршен. Вара колхоз председатель, почмо акционер ушем вуйлатыше лийын. 4 изобретенийын авторжо. Экономике академийын академикше.
  • 1954 — Сергей Павлович Домрачев, Марий АССР-ын илыш коммунал озанлыкын сулло пашаенже. Тиде уста вуйлатышын паша корныжо У Торъялысе водоканал предприятий дене кылдалтын. Район кӧргысӧ муниципал пашаште Сергей Павлович кугу пагалымашым сулен. У Торъял районысо погынын 4-ше да 5-ше созыв-влакын депутатше. Россий Федерацийысе илыш коммунал озанлыкын почётан пашаеҥже.
  • 1960 — Рудольф Антонович Григорьев, ял озанлык вуйлатыше да мер пашаеҥ. 25 ий утла ончычак уста специалист шочмо Юлсер кундемысе «Москва» колхозышто тыршаш тӱҥалын. 1994-ше ий гыч вуйлатышыже лийын да кызытат тиде сомылымак шуктен шога. Районысо погынын депутатше.
  • 1956 — Василий Васильевич Блинов, чоҥышо да администраций вуйлатыше. Паша корныжо У Торъял кундемысе корно чоҥымо ушем дене кылдалтын. Тиде пашаште кыртмен тыршымыжлан Василий Васильевичым сулло чоҥышо лӱм дене палемденыт. 2007-ше ий гыч тудо У Торъял кундемысе администрацийын вуйлатышыже.
  • 1959 — Татьяна Николаевна Степанова, калыкыште Морко Таня семын палыме, тӱвыра пашаеҥ, Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже. Морко кундем Изи Шӱргӧ ялыште шочын. 1997-ше ий гыч калык усталык рӱдерыште администраторлан пашам тыршен ышта.
  • 1986 — Ольга Евгеньевна Петрова, спортсменка, футболист. Морко посёлкышто шочын. 9 ияш годымжак Ольга футбол дек шӱмаҥын да рвезе-влак командыште модаш тунемын. 9-ше класс деч вара тудо Рязаньысе командыште модаш тӱҥалын, шуаралтын. Россий кубокын ший призёржо да сеҥышыже. Российын самырык сборныйыштыже модмыж дене Европысо чемпионатын сеҥышыже радамыш лектын. Россий спорт мастер.

Коленыт тӧрлаташ

Тугак ончо: Категорий:Сӱрем тылзын 9 кечынже колышо-влак

Калык пале тӧрлаташ

  • Православийыште таче Давидым шарналтат. Тиде кечын изимӧрым, снегым погеныт да телылан ямдыленыт. Эсогыл, лышташыжым телылан лӱмын коштеныт, а вара чайым шолтен йӱыныт.
  • Марий калык саскан да шудын эмлыме вийжылан моткоч ӱшана. Моло калык дене таҥастарымаште фитотерапий марий-влак коклаште эн кумдан кучылталтеш. Таче гын вис-вис да шӧршудо нерген посна каласыме шуэш: нелын сусыргымо да шӱй погынымо годым шӧршудо але вис-вис гыч ямдылыме вартышым йыгеныт. Но кеч-могай саскам але шудым еҥ шинча деч тоен араленыт. Тиде кечын игечымат эскерыныт. Йӱр йуреш гын, сентябрь марте ночко лиеш. Ояр гын, лишыл шым арня сай игече озаланаш тӱҥалеш.