Душанбе
Душанбе (таджикла Душанбе, фарсила دوشنبه) — ола, Таджикистанын рӱдолаже.
| Ола | |||
| Душанбе | |||
|---|---|---|---|
| таджикла Душанбе | |||
 | |||
|
|||
| 38°34′04″ с. ш. 68°47′37″ в. д.HGЯO | |||
| Эл |
 Таджикистан |
||
| Хукуматын Председательже | Махмадсаид Убайдуллоев | ||
| Эртыш да географий | |||
| Негызлыме | XVII век|первая четверть XVII века | ||
| Икымше гана палемдыме | 1676 ий | ||
| Тошто лӱм-влак |
Дюшамбе (1924—1929) Сталинабад (1929—1960) |
||
| Ола | 1925 | ||
| Кумдык | 124,6 км² | ||
| Рӱдын кӱкшытшӧ | 706 м | ||
| Шагат ӱштӧ | UTC+5:00[d] | ||
| Калыкчот | |||
| Калыкчот | ▲ 863 400 еҥ (2020) | ||
| Чаклык | 5 305 еҥ/км² | ||
| Агломераций | 1 112 300 | ||
| Официал йылме | таджик йылме | ||
| Цифрр идентификатор-влак | |||
| Телефон код | +992 37 | ||
| Почто индекс-влак | 734000 | ||
| Автомобиль код |
СБ, ДБ (1959—1991) с 1999-2009 01РТ с 2009 01TJ |
||
| dushanbe.tj | |||
|
|
|||
 Медиафайлы на Викискладе | |||
1 Шорыкйол 2012 ийыште чот почеш олаште 747,6 тӱжем еҥ илен[1], всей ола воктен верланыше кишлакым шотыш налаш гын — 1,012 млн. Ола гоч Душанбинка эҥер йога. Олаште чӱчкыдын мланде чытырналтмаш шижалтеш. Мланде чытырналтмым Душанбесе сейсмологий станций эскера.
Эртымгорно
тӧрлаташМемнан курым деч кум-ныл шӱдӧ ий ончыч Душанбинка эҥерын серыштыже кугу акрет ола шоген. Ола йыр изи ял, сола-влак шочеденыт. Икымше гана Душанбе лӱман кишлак нерген 1676 ийыште кагазыште серыме. Душанбе кишлак корнывожышто негызлалтын, кажне шочмын ты верыште кугу пазар эртен, тышечак кишлакын лӱмжӧ (душанбе таджикла - шочмо). 1826 ийыште Таджикистанын кызытсе рӱдолаже Душанбе-Курган лӱмдалтын. 1917 ий марте олан кумдыкшо Эрвел Бухара элыш пурен, 1921 ийыште олашке Йошкар Армий пурен. Вес ийын олам басмач-влак сеҥеныт, но 14 Сӱрем 1922 ийыште большевик-влак адакат толыныт. Ты жап гыч Душанбе Таджик АССРын рӱдолаже статусым налын. 1929 ийыште элым Таджик ССРыш савыреныт. 1924-1929 ийлаште олам рушла Дюшамбе лӱмденыт, 16 Шыжа 1929 ийыште И.В.Сталин лӱмеш Дюшамбе Сталинабад лийын. 1961 ийыште угыч Душанбе лӱмым налын.
Пургыж тылын 1990 ийыште Душанбеште сар кредалмаш-влак эртеныт.
Калыкчот
тӧрлаташДушанбеште илыше калык-влак
| 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2000 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Таджик | 18,7 | 26,2 | 31,6 | 38,2 | 84,4 |
| Узбек | 10,3 | 10,3 | 10,0 | 10,6 | 9,1 |
| Руш | 47,8 | 42,0 | 38,6 | 32,9 | 5,1 |
| Суас | 5,5 | 5,1 | 4,8 | 4,1 | 0,7 |
| Киргиз | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,2 | 0,06 |
| Украин | 4,4 | 3,5 | 3,6 | 3,6 | 0,3 |
| Еврей | 3,9 | 3,1 | 2,4 | 2,0 | 0,02 |