Казаков, Николай Иванович

Миклай Казаков (Николай Иванович Казаков), (1918 шорыкйол 15, РСФСР, Чарла уезд, Кӱчыкэҥер ял (кызыт Кӱчыкэҥер сола) – 12 пургыж 1989, Марий АССР, Йошкар-Ола ола) – серызе, почеламутчо, кусарыше, журналист, редактор, СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1939), Марий АССР-ын Калык почеламутчыжо (1960), III степенян Сталин премийын лауреатше (1951), 1941–1945 ийласе Кугу Ачамланде сарын участникше.

Николай Иванович Казаков
Миклай Казаков
Файл:Файл:Казаков, Николай Иванович.jpg
Шочмаш дене лӱм	Николай Иванович Казаков
Шочын	1918 ий 15 шорыкйол(1918-01-15)
Шочмо вер	РСФСР, Чарла уезд, Кӱчыкэҥер ял (кызыт Кӱчыкэҥер сола)
Колен	1989 ий 12 пургыж(1989-02-12) (71 ий)
Колымо вер	Марий АССР, Йошкар-Ола ола
Эл	Совет Социализм Республик-влак Ушем
Тыршымаш алан	серызе, почеламутчо, кусарыше, редактор, журналист, прозаик
Чап пӧлек да премий	Марий АССР-ын Калык почеламутчыжо (1960), РСФСР Президиум Верховный Советын Чапкагазше (1978), Марий АССР Президиум Верховный Советын Чапкагазше (1946, 1968, 1977)

Илыш корныжо

Миклай Казаков 1918 ийын шорыкйол тылзын 15-ше кечынже РСФСР Чарла уезд Кӱчыкэҥер (кызыт Кӱчыкэҥер сола) ялыште кресаньык ешеш шочын. Марий туныктыш институтым 1939 ийыште пытарен, Литератур институтым 1955 ийыште пытарен. "Ямде лий" газетыште журналист пашам ыштен. Кугу Ачамланде сарыште лийын. Илымыже годым 36 книга савыкталтын.

Тӱҥ произведенийже-влак

• Почеламут сборник [Стихи]. Йошкар-Ола, 1938. 80 с.
• Илаш весела : йоча почеламут-шамыч [Жить весело : стихи для детей]. Йошкар-Ола, 1940. 36 с.
• Отважный комсомол : почеламут-вл. [Стихи]. Йошкар-Ола, 1940. 120 с.
• Тул коклаште : почеламут-шамыч [В огне : стихи]. Йошкар-Ола, 1943.156 с.
• Мемнан уремыште пайрем : почеламут сб. [На нашей улице праздник : сб. стихов]. Йошкар-Ола, 1945. 64 с.
• Волгыдо кече : почеламут сб. [Светлые дни : сб. стихов]. Йошкар- Ола, 1948. 152 с.
• Ме Москвашке мийышна : йоча-шамычлан поэма [Мы были в Москве : поэма для детей]. Йошкар-Ола, 1948. 88 с.
• Поэзий : ойырен налме почеламут ден поэма-шамыч [Избранные стихи и поэмы]. Йошкар-Ола, 1951. 304 с.
• Чевер шошо : йоча-вл. почеламут сб. [Прекрасная весна : стихи для детей]. Йошкар-Ола, 1957. 48 с.
• Шӱмбел мландем : почеламут-вл. [Земля родная : стихи]. Йошкар- Ола, 1962. 84с.
• Ший оҥгыр : почеламут-нп. [Серебряный колокольчик: стихи]. Йошкар-Ола, 1964. 40 с.
• Шинчаваш ончен : почеламут-вл., поэма [С глазу на глаз : стихи, поэма]. Йошкар-Ола, 1965. 128 с.
• Эрикын каникулжо : повесть [Каникулы Эрика]. Йошкар-Ола, 1966.100 с.
• Шӱм теҥыз : почеламут-вл. [Море сердца : стихи]. Йошкар-Ола, 1968. 140 с.
• Мӱндыр мландыште : йоча почеламут-вл. [ В стране далекой : стихи для детей]. Йошкар-Ола, 1969. 28 с.
• Тыгерак ме кушкына: почеламут-вл. [Так мы растем : стихи]. Йошкар-Ола, 1970. 40 с.
• Корно ӱжеш : почеламут, муро, мыскара [Дорога зовет : стихи, песни, юмор]. Йошкар-Ола, 1972. 144 с.
• Оксина : ойлымаш-вл. [Аксинья: рассказы]. Йошкар-Ола, 1976.64 с.
• Лирика : почеламут-вл. [Стихи]. Йошкар-Ола, 1977. 144 с.
• Эх, Ивукшат! : йоча илыш гыч [Эх, Ванюшка! : из жизни детей]. Йошкар-Ола, 1979. 96 с.
• Мемнан пӱрымаш : почеламут-вл. [Наша судьба : стихи]. Йошкар- Ола, 1988. 160 с.
• Йӧратыме поэзий йолташем : поэма, почеламут-вл. [Поэзия – любимая подруга : поэма, стихи]. Йошкар-Ола, 2003. 268 с.

Моло йылмылаш кусарыме произведенийже-влак

• Поэзия – любимая подруга : стихи. М., 1951.96 с.
• Избранные стихи. М., 1952. 132 с.
• Стихи / пер. на венгер. П. Иштвана // Новый мир. Будапешт, 1954. № 12. С. 16.
• Шӧртньӹ пеледӹшвлӓлӓн : стихвлӓ [Золотым цветочкам : стихи] / пер. с лугомар. Г.Матюковского. Козьмодемьянск, 1954. 48 с.
• Детям : стихи / пер. на рус. А.Мосунова. Йошкар-Ола, 1959. 56 с.
• Избранное : стихи. Йошкар-Ола, 1960. 92 с.
• В стороне моей марийской. М., 1968. 80 с.
• Так мы растем : стихи / пер. на рус. А.Мосунова и В.Новикова. Йошкар-Ола, 1971. 40 с.
• Дорогой жизни : стихи и поэмы. Йошкар-Ола, 1975. 160 с.
• Стихи / пер. на венгер. 3. Йеке, Г. Девечери, Л. Сабо, Л. Кардоша, Д. Тандори // Медвеёнок. Антал. лит. финно-угор. нар. СССР. Будапешт, 1975. С 747–752.
• Лесные напевы : стихи / пер. Б.Сиротина. М., 1976. 96 с.
• Каникулы Эрика: повесть / пер. на рус. В.Муравьева. М., 1977. 96 с.
• Стихи / пер. Б.Сиротина // Между Волгой и Уралом. Ижевск, 1977. С 277–281.
• Поющее дерево : стихи. М., 1978. 160 с.
• Стихи/пер. В.Панова // Дружба. Йошкар-Ола, 1981. С. 7–9.
• В стороне моей марийской : стихи. Йошкар-Ола, 1982. 96 с.
• Стихи / пер. В.Матвеева, М.Светлова, П.Шубина // Между Волгой и Уралом. Саранск, 1982. С. 57–58.
• Избранное : стихи и поэмы. М., 1984. 296 с.

Литератур-критике пашаже-влак

• Мастарлык верч : лит.-крит. ст.-вл. [За мастерство]. Йошкар-Ола, 1960.84 с.
• Шонымо ой : ст., рец., шарнымаш-вл. [Размышления : ст., рец., воспоминания]. Йошкар-Ола, 1973. 144 с.
• Поэтын поянлыкше : ст., рец., шарнымаш [Сила поэта : ст., рец., воспоминания]. Йошкар-Ола, 1984. 140 с.
• «Я – нестареющий поэт...» : о творчестве И.Осмина ; Слово о нашем друге : о творчестве Г.Матюковского // Восхождение : лит. портр. мар. писателей. Йошкар-Ола, 1984. С. 88–100 ; 169–181.
• «Тул волгенчыла штык модын...» : о творчестве Ф.И.Маслова // Арслан тукым. Йошкар-Ола, 1985. С. 171–175.

Илышыже да творчествыже нерген литератур

• Долматовский Е. Молодая книга : [«Поэзия – любимая подруга»] // Выдающиеся произведения советской литературы. 1950. М., 1952. С. 414–421.
• Асылбаев А. Миклай Казаковын поэзийже // Марий литература нерген. Йошкар-Ола, 1957. С. 120–129.
• Кадыков Н. Поэзия Миклай Казакова. Йошкар-Ола, 1960. 112 с.
• Вишневский С. Мастарлык – писательын вийже // Ончыко. 1966. № 3. С. 106–111.
• Колумб В. Шӱм дене мутланымаш // Ончыко. 1968. № 1 С. 101–102.
• Колумб В. С сердцем наедине // Волга. 1972. № 8. С. 173–178.
• Советские писатели : автобиогр. // Т. 4. М., 1972. С. 235—239 ; Литературный энциклопедический словарь. М., 1987. С. 611.
• Бахметьева С. Дорогой жизни // Лит. обозрение. 1977. № 3. С. 47–48.
• Чукреев В. Поэзия – любимая подруга //Лит. Россия. 1977. 25 нояб.
• Исенеков В. Чапландарен совет айдемым // Арслан тукым. Йошкар-Ола, 1985. С. 133–138.
• Писатели Марийской АССР : биобиблиогр. справочник. Йошкар-Ола, 1988. С. 116–122.
• История марийской литературы. Йошкар-Ола, 1989. С. 382–394.
• М.Казаков – мемнан пелен : шарнымаш-вл. / В.И. Осипов чумырен. Йошкар-Ола, 1993. 176 с.
• Юксерн В. Миклай Казаков // Нигӧ ок мондалт, нимо ок мондалт (Шӓрнӹмӓш, очерк, публицистика. Йошкар-Ола, 1994. С. 78–110.
• Зайниев Г. Муро дене нӧлтышын чоннам // Усталык памаш : лит.-краевед. очерк-вл. Йошкар-Ола, 2003. С. 110–140.
• Поэзия Миклая Казакова. Новое осмысление традиций // Манаева-Чеснокова С.П. Художественный мир современной марийской поэзии : моногр. Йошкар-Ола, 2004. С. 65–69.
• Зайниев Г. «Йывыртымаш – илышын озаже...» : Миклай Казаков да марий сылнымут журнал // Ончыко. 2006. № 11. С. 95–106.
• МБЭ. Йошкар-Ола, 2007. С. 157–158.
• Галютин Ю. Кум йӱштэрге // Ончыко. 2008. № 1 С. 65–67.

Чап

• «Паша Йошкар Тисте» орден (1951).
• I степенян Ачамланде сар орден.
• «Чап Тамга» орден (1965).
• «1941-1945 ийласе Кугу Ачамланде сарыште Германийым сеҥымылан» медаль.
• «Пашаште чапланымылан» медаль.
• III степенян Сталин премийын (1951).
• Марий АССР-ын Калык почеламутчыжо (1960).
• РСФСР Президиум Верховный Советын (1978).
• Марий АССР Президиум Верховный Советын (1946, 1968, 1977).

Кылвер-влак

• Государственный архив Республики Марий Эл. Опись 2 — Казаков Николай Иванович (1918-1989) – лауреат государственной премии, народный поэт Марийской АССР.(руш)

Негыз

1. Писатели Марий Эл: биобиблиографический справочник / сост.: А.Васинкин, В.Абукаев и др. – Йошкар-Ола: Марийское книжное издательство, 2008. – 752 с. С. 303–307.
2. Энциклопедия Республики Марий Эл – Йошкар-Ола, 2009. – 872 с. ил. С. 411. (ISBN 978-5-94950-049-1).
3. Марийская биографическая энциклопедия: 3849 имен в истории Марийского края и марийского народа / авт. и рук. проекта В. Мочаев. – Йошкар-Ола, 2007. С. 157–158.