Крайнов, Григорий Никандрович
Григорий Никандрович Крайнов (1958 пургыж 16, Марий АССР, Курыкмарий кундем Тодымваж ял)— марий шымлызе, историй шанче кандидат (1986), историй шанче доктор (1993), профессор (1995), Россий Гуманитар шанче Академийын академикше (2006), Россий Естествознаний шанче Академийын академикше (2007), РАЕ шанче да туныктышын сулло пашаеҥже (2007), Марий Эл Республикысе шанчын сулло пашаеҥже (2007), European Akademy of Natural History академик (2008),
| Григорий Никандрович Крайнов | |
|---|---|
| Шочын: | 1968 ий 16 пургыж (56 ий) |
| Шочмо вер: | Марий АССР, Курыкмарий кундем Тодымваж ял |
| Эл: |
 Совет Ушем Россий |
| Шанче алан: | историк |
| Шанче степень: | историй шанче доктор |
| Шанче чап лӱм: | профессор |
| Чап пӧлек да премий |
В.И. Вернадский лӱмеш шӧртньӧ медаль (2007), А. Нобель лӱмеш медаль (2007), «Российын лӱмлӧ шанчызыже-влак» оҥ тамга (2007) РАЕ шанчын да туныктышын сулло пашаеҥже (2007), Марий Эл Республикысе шанчын сулло пашаеҥже (2007), Марий Эл Республикысе Президентын Таумутшо (1997), Россий Федераций Виктержын Чапкагазше (1997) |
| Кышкар:Аҥа/Викицитатник | |
Илыш корныжо
тӧрлаташЙоча пагыт
тӧрлаташГригорий Никандрович 1958 ий пургыж тылзын 16-шо кечынже Марий АССР, Курыкмарий кундем Тодымваж ялыште шочын.
1965 — 1975 ийлаште Пӧртнур кыдалаш школышто шинчымашым поген. Тидын годымак историй да краеведений паша деке шӱмаҥын. Школысо этнографий тоштерлан материалым погаш полшен, возымо материалже райгазетыште савыкталтын. Вара самырык рвезе Йоласалысе СПТУ-м тунем лектын да механизаторын дипломжым кидыш кучен.
Тунеммаш
тӧрлаташМоло качымарий семынак армийыш каен, Мӱндыр Эрвелыште сапер батальонышто службым эртен. Армий деч вара 1978-ше ийыште Марий кугыжаныш университетын Историй да филологий факультет|историй пӧлкаштыже шинчымашым поген. Тыгодым шымлымаш паша деке кумылжо ылыжын. Мутлан, студент-влакын шымлыме паша кружокышто тале участник лийын. Тыге тудо Марий кугыжаныш да партий архивлаште шуко жапым эртарен, историй да краеведений материалым кычалын да шкежат возен. А икымше шанче пашаже-влак газет да журналлаште савыкталташ тӱҥалыныт. Тылеч посна Григорий Никандрович спорт деке шӱман лийын, самбо дене икымше разрядын норматившым шуктен, телымсе многоборьеште спорт мастер кандидат лӱмым сулен налын.
Рвезын мастарлыкшым, тыршымыжым ужын, вуз деч вара тудым историй кафедреш пашаш кодат. 1984-ше ийыште тудо Ленинградысе кугыжаныш университетыш шке специальностьшо дене аспирантурыш шинчымашым келгемдаш пурен да кок ий гыч историй наука кандидат лӱмым сулен налын. Вузышто туныктымыж годым Григорий Никандрович студент-влаклан оҥай занятийым ямдылаш, у деч уым темлаш тыршен, тудын лекцийышкыже чылан куанен коштыныт. Тыгодымак самырык преподаватель шымлымаш пашажым умбакыже шуэн. 1990-1993 ийлаште Санкт-Петербургысо кугыжаныш университетын политик историйым шымлыше кафедре пелен докторантурышто тунемын, туштак Российын историйже предмет дене лекцийым лудын, семинар занятийым вӱден. Мемнан элысе шуко олаште, тыгак Германийыште, Великобританийыште шанче конференцийлаште вийжым терген.
Шанче паша
тӧрлаташТиддеч вара МарГУ-н регионысо историй кафедрыште профессор должностьышто тыршен. Ятыр шанче-практик конференцийым эртарымылан вуйын шоген. 1998-2003 ийлаште Марий кугыжаныш технике университетыште ыштен, историй ден культура кафедрым вуйлатен. Тыгодым шуко палыме изданийлаште тудын пашаже-влак савыкталтыныт. 2004 ийыште тудым пӱрымаш корныжо Пошкырт Эл наҥгаен. Г.Н.Крайновлан Пӱрӧ оласе социал-педагогик академийын Отечественный историй кафедрыжым вуйлаташ ӱшаненыт. 2005 ий гыч – ты вузышто лектын шогышо «Вестник» журналын вуйын шогышо редакторжо сомылым шукта. Тылеч посна Москвасе авиаций университет пеленсе Российын технический вузлаштыже исторический образований дене вуз-влак кокласе рӱдерын кугурак шанче пашаеҥжылан шотлалтеш. 2005 ийыште Г.Н.Крайнов «Российын историйже» учебникын кумшо изданийжым луктын. 2007 ийыште отечественный наукым вияҥден толмыжлан тудым В.И.Вернадский, А.Нобель лӱмеш шӧртньӧ медаль-влак, «Российын палыме шымлызыже-влак» оҥеш пижыктыман значок дене палемденыт.
Чап
тӧрлаташ- Марий Эл Республикысе Президентын Таумутшо (1997)
- Россий Федераций Виктержын Чапкагазше (1997)
- Россий Гуманитар шанче Академийын академикше (2006)
- Россий Естествознаний шанче Академийын академикше (2007)
- В.И. Вернадский лӱмеш шӧртньӧ медаль (2007)
- А. Нобель лӱмеш медаль (2007)
- «Российын лӱмлӧ шанчызыже-влак» оҥ тамга (2007)
- РАЕ шанчын да туныктышын сулло пашаеҥже (2007)
- Марий Эл Республикысе шанчын сулло пашаеҥже (2007)
- European Akademy of Natural History академик (2008)