Кӱшыл Азъял (рушла Верхний Азъял) — Российыште Марий Элын Юлсер кундемыштыже верланыше Пӧтъял ял шотан илемыш пурышо ял. Калыкчот: 46 еҥ (2002 ий)[3], 195 еҥ (2010 ий).[4]

Ял
Кӱшыл Азъял
рушла Верхний Азъял
56°03′48″ с. ш. 48°37′47″ в. д.HGЯO
Эл Россий Россий
Федераций субъектше Марий Эл
Кундем Юлсер
Эртыш да географий
Икымше гана палемдыме 1763 ий
Шагат ӱштӧ UTC+3:00[d]
Калыкчот
Калыкчот 195 еҥ (2010)
Калык-влак марий
Инаныше-влак чимарий, танле
Официал йылме марий йылме да руш йылме
Цифрр идентификатор-влак
Телефон код +7 83631[1]
Почто индекс 425021[2]
Автомобиль код 12
Кӱшыл Азъял (Россий)
Точка
Кӱшыл Азъял
Кӱшыл Азъял (Марий Эл)
Точка
Кӱшыл Азъял
Кӱшыл Азъял (Юлсер кундем)
Точка
Кӱшыл Азъял

Верланыме вер

тӧрлаташ

Учимсола деч 2.5 километр йӱдвел-касвел могырно верланен.[5]

Ял лӱм нерген тыгай легенде уло. Ази лӱман марий Чачавий ватыже дене пырля суас-влак деч шылын куржыныт. Нуно изи эҥер воктене ямле верым муыныт. Вер келшен. Илемым чоҥеныт. Чачавий кожла эмыжым, поҥгым поген Телылан шапашым ямдылен, а Ази мландым куралын уржам ӱден шынден. Нӧшмым воктенсе илемыште илыше Эштывай кугыза деч налыныт. Шошым Чачавий йыгырым ыштен. Эргыштлан ачажын Ази лӱмжымак пуэныт: Кугу Ази, Изи Ази. Варажым кум ӱдыр: Ласкай, Сасканай, Унай да ик эрге Ор Ази («ор» — «у») шочыныт. Илем кугемын, ялыш савырнен, кудыжым эн изи эргыштын лӱмжӧ дене лӱмденыт — «Оразъял» (У Азъял рушла Новый Азъял). Кунам суас-влакын пижедылмышт чӱчкыдемаш тӱҥалын, шоҥго Ази тушман-влак деч кораҥашлан верчын вес верлам кычалаш тӱҥалын. Шоҥго Ази кугырак эргыже-влакым тура серан Пӧт эҥерын вес могыркыжо кусарен. Тушто каяш лийдыме пич кожла шоген. Ту могырко суас-влак коштын огытыл. Кугу Ази кӱшкырак купан верышке куснен. Илем кугемын, «Кӱшыл Азъял» (рушла Верхний Азъял) ялыш савырнен. Изи Ази ӱлкырак, тӧрверыш куснен. Илемым «Ӱлыл Азъял» (рушла Нижний Азъял) манын лӱмденыт. Ял йыр шуко памаш-влак да изи эҥеран корем-влак лийыныт.

Лӱмлӧ еҥ-влак

тӧрлаташ

Кылвер-влак

тӧрлаташ

Литератур

тӧрлаташ
  1. Волжский район: Сборник документальных очерков. — Йошкар-Ола: Комитет Республики Марий Эл по делам архивов, Государственный архив Республики Марий Эл, Администрация муниципального образования «Волжский район», 2003. — 320 с. ил. C. 231.

Важ-влак

тӧрлаташ
  1. Телефонные коды Республики Марий Эл.
  2. Справочник почтовых индексов / кодов ОКАТО /налоговых инспекций ФНС / адресов. Верхний Азъял (деревня).
  3. Деревня Верхний Азъял (Кушыл Азъял).
  4. Численность населения городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов. Волжский муниципальный район.
  5. Торалык Яндекс.Карте-влак ӱзгарын полышышт дене висалтын.
  6. Герои страны.
  7. Марийская биографическая энциклопедия : 3849 имен в истории Марийского края и марийского народа / авт. и рук. проекта В. Мочаев. - Йошкар-Ола, 2007. С. 339.
  8. Марийская биографическая энциклопедия : 3849 имен в истории Марийского края и марийского народа / авт. и рук. проекта В. Мочаев. - Йошкар-Ола, 2007. С. 339.
  9. Электронный банк документов «Подвиг народа в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.».
  10. Электронный банк документов «Подвиг народа в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.».