У Роҥго кундем: версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
||
57 корно:
|Примечания =
}}
[[Файл:Карта Марий Эл.png|thumb|320px| Марий Эл Республик]]
'''У Роҥго кундем''' ({{lang-ru|''Советский район''}}) — [[Марий Эл Республик]]
Кундем рӱдӧ — У Роҥго ({{lang-ru|''Советский''}}) ола сынан кугыял
== Ял-влак ==▼
== Географий ==
Кундем Марий Эл покшелне верланен. [[Йӱдвел]]не — [[У Торъял кундем|У Торъял]] кундем дене, [[эрвел]]не — [[Кужэҥер кундем|Кужэҥер]], [[кечывалвел]]-[[эрвел]]не — [[Морко кундем|Морко]], [[кечывалвел]]не — [[Провой кундем|Провой]], [[касвел]]не — [[Маскасола кундем|Маскасола]], [[йӱдвел]]-[[касвел]]не — [[Ӧрша кундем]]-влак дене {{comment|пошкудылана|соседствует}}.
Кумдык — 1421 км² (але 142100 [[га]]).
=== Чодра ===
У Роҥго кундемын 25 % мландыштыже (35000 га) чодра кушкеш. Кож, пӱнчӧ, куэ, шопке-влак тӱҥ шотышто шогат.
=== Вӱд ===
Район кумдыкым 869 га вӱд да куп-влак айлат. Тӱҥ шотышто изи эҥер-влак йогат. Эн келге эҥерлан тыште Изи Кундыш да Изи Какшан шотлалтыт.
=== Минерал ресурс-влак ===
Полезный ископаемый-влак кокла гыч [[известняк]], [[торф]], [[чакарок]], [[ошма]] уло.
== Эртымгорно ==
[[1917]] ий марте кундемын кумдыкшо Озаҥ губернийын Царевококшайскысе уездыш, да [[Виче вел|Вятский губернийын]] Уржумысо да Яраҥысе уездлашке пурен.
[[15 Шорыкйол]] [[1921]] ийыште Марий Автоном областьын ревкомжо почеш кум кантон ышталтын: Козьмодемьянскысе, Краснококшайскысе да Шернурысо. Кундемын мландыже Краснококшайскысе да Сернурысо кантонлаште лийын.
[[25 Шорыкйол]] [[1935]] ийыште ВЦИКын кӱштыкшӧ почеш Марий автоном областьыште Ронгинский район ышталтын. Рӱдер — [[Роҥго]] сола.
[[1953]] ийыште район рӱдерым Фокино солашке кусарат, [[1958]] ийыште — Советский (У Роҥго) кугыялышке.
[[23 Пургыж]] [[1960]] ийыште РСФСР Кӱшыл Каҥаш Президиумын Кӱштыкшӧ почеш Ронгинский район Советский район лӱмым налын.
== Калык ==
[[1 Шорыкйол]] [[2005]] ийысе шотлымаш почеш кундемыште 30 400 еҥ илен. Нунын кокла гыч У Роҥгышто — 10 600 еҥ.
== Административ шеледымаш ==
Районышко Советский {{comment|ола шотан илем|городское поселение}} да 7 {{comment|ял шотан илем|сельское поселение}} пура:
* [[Алексеевский]] ял шотан илем
* Верх-Ушнурысо ял шотан илем
* Вятское ял шотан илем
* Кадамысе ял шотан илем
* Кельмаксоласе ял шотан илем
* Кужмарасе ял шотан илем
* Кукмарасе ял шотан илем
* Михайловский ял шотан илем
* Оршинский ял шотан илем
* Роҥгысо ял шотан илем
* Солнечное ял шотан илем
* Чкаринское ял шотан илем
▲=== Ял-влак ===
* [[Шоптырэнер]]
== Экономика ==
=== Промышленность ===
* Советский мебельно-деревообрабатывающий комбинат
* Роҥгысо кӱ карьер
* Спирт завод
=== Пурлык-влак ===
Кундемыште тӱвыра, пӱртӱс да историйысе 55 памятник уло:
* 9 археологический памятник
** Абаснурысо курган тӱшка
** Колянурысо курган тӱшка
** Прокопьевскысе курган тӱшка
** Семейкинысе курган группа
** Алексеевскысе курган тӱшка
** Верхушнурысо шӱгар
** Роҥгысо шӱгар
** Тапшер кумалтыш.
* 2 архитектур да градостроительство памятник
* 22 исторический памятник
* 22 ландшафтный памятник
* 31 кӱсото, марий-влак тушто кумалыт, [[Ош Поро Кугу Юмо|Ош Поро Кугу Юмылан]] надырым пыштат.
* Оршинский черке ([[XVIII курым]])
== Кылвер-влак ==
* [http://portal.mari.ru/sovetsk/default.aspx Республика Марий Эл. Официальный интернет-портал. Муниципальное образование «Советский муниципальный район».]
* [http://sovetskiyroo.narod.ru/ У Роҥго кундемын туныктымаш пӧлкаже]
{{Марий Эл}}
| |||