Кече (жап): версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
У лаштык 'thumb|357px|[[Кече (астрономий)|Кече Мландымбалне (2-шо Вӱдшор т…' дене тӱҥалеш |
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
||
1 корно:
[[Файл:Daylight.png|thumb|357px|[[Кече (астрономий)|Кече]] [[Мланде|Мландымбалне]] (2-шо [[Вӱдшор]] [[тылзе]] 13:00 [[UTC]]). Кече ден [[йӱд]]ым ойырымо кундем-влак, йӱдвел полярный зона воктенсе вер эре волгыдо ([[полярный кече]]), кечывалвел полярный зона воктенсе вер эре пычкемыш ([[полярный йӱд]]).]]
[[Файл:Kechyn tainaltmyze.PNG|thumb|357px|[[Мланде]] [[Мландын экваторжо|экватор]]ын плоскостьшо [[Эклиптика|эклиптикын]] плоскостьшо деке тайналтмыже]]
[[Файл:Kechyshogymash Kechytӧr.PNG|thumb|400px|[[Мланде|Мландын]] [[Кече (астрономий)|Кече]] йыр пӧртын савырнымыже. [[Кеҥежымсе кечешогымаш|Кеҥежымсе]] да [[телымсе кечешогымаш]], [[Шошымсо кечытӧр|шошымсо]] да [[шыжымсе кечытӧр]].]]
5 ⟶ 6 корно:
[[Кече (жап)]] — [[Кече (астрономий)|Кече]] [[Кече лекмаш|лекме]] гыч [[Кече шичмаш|Кече шичме]] марте [[жап]].
Кечын кужытшо шекланыме верын [[географический широта]]же да [[ий]]ын пагытше деч зависитла. [[Ийын пагытше]] мучко кечын кужытшо вашталтмаш [[Мланде]] [[Мландын экваторжо|экватор]]ын плоскостьшо [[Эклиптика|эклиптикын]] плоскостьшо деке
▲Кечын кужытшо шекланыме верын [[географический широта]]же да [[ий]]ын пагытше деч зависитла. [[Ийын пагытше]] мучко кечын кужытшо вашталтмаш [[Мланде]] [[Мландын экваторжо|экватор]]ын плоскостьшо [[Эклиптика|эклиптикын]] плоскостьшо деке тайнымыжын следствийже, кудыжо примерно 23[[Градус, минут, секунд|°]]26[[Градус, минут, секунд|′]] лиеш: ий пагыт мучко [[Мланде|Мландын]] Кече йыр пӧртын савырнымыже годым Кечын коймо положенийже [[кава]] сферын [[кечывалвел полушарий]]же гыч [[йӱдвел полушарий]]ышкыже вончалтеш, сандене кечывал жапын Кече кӱкшытшӧ вашталтеш. [[Йӱдвел]] полушарийыште эн кӱчык кечылан [[телымсе кечышогымаш]] шотлалтеш, а эн кужу кечылан — [[кеҥежымсе кечышогымаш]], [[Шошымсо кечытӧр|шошымсо]] да шыжымсе [[кечытӧр]] годым Кече лач [[эрвел]]не летеш да [[касвел]]не шинчеш, кечын да [[йӱд]]ын кужытшо иктӧр лийыт.
[[Полярный круг]]ын кӧргыштыжӧ [[кеҥеж]]ым кечын кужытшо сутка деч утла лиеш, тидым [[полярный кече]] манын лӱмдат. [[Географический полюс|Мландын полюс-влакыштыже]] полярный кечын кужытшо эн кужу, куд тылзе утла лиеш (Йӱдвел полюсышто — примерно 18-ше Ӱярня тылзе гыч 26-шо Шыжа тылзе марте).
| |||
