Кечышогымаш: версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
У лаштык '{{Solstice-equinox}} thumb|400px|[[Мланде (планет)|Мландын [[Кече (шӱдыр)|Кече]…' дене тӱҥалеш |
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
||
4 корно:
'''Кечышогымаш''' ({{lang-ru|''солнцестояние''}}) — [[астрономий|астрономический]] событий, [[Кече (шӱдыр)|Кечын]] рӱдыжӧ кава сферын эн тораште лийын шогышо [[Эклиптике|эклиптикын]] точкыжо-влак гоч эртыме жапше.
Идалык мучко кок кечышогымаш лиеш — [[Кеҥежымсе кечешогымаш|кеҥежымсе]] да [[Телымсе кечешогымаш|телымсе]]. [[Тӱнямбалсе жап]] дене (моло [[Шагат ӱштӧ|шагат ӱштылаште]] тиде кече-влак ик суткалан ойыртемалтын кертыт) [[Йӱдвел полушарий]]ыште ''телымсе'' кечышогымаш [[21 Теле|21]] але [[22 Теле|22 Телыште]] лиеш, а ''кеҥежымсе'' кечышогымаш — [[22 Пеледыш]]ыште (високосный ийлаште [[20 Пеледыш|20]] але [[21 Пеледыш]]ыште). [[Кечывалвел полушарий]]ыште — мӧҥгешла, Теле тылзысе кечышогымаш ''кеҥежымсе'' лиеш, а Пеледыш тылзысе — ''телымсе''.
Келшен толшо полушарийыште телымсе кечышогымаш кече эн кӱчык (эн кужу йӱдан) кече лиеш (полюс-влакын районлаже деч посна, куштыжо идалык мучкылан шкет лийын шогышо йӱдын кужытшо пел ий шуйналтеш ([[Полярный йӱд]]) да телымсе кечышогымаш — тиде [[Полярный йӱд]]ын покшелже). Вес келшен толшо полушарийыште кеҥежымсе кечышогымаш кече эн кужу (эн кӱчык йӱдан) кече лиеш (полюс-влакын районлаже деч посна, куштыжо идалык мучкылан шкет лийын шогышо кечын кужытшо пел ий шуйналтеш ([[Полярный кече]]) да кеҥежымсе кечышогымаш — тиде [[Полярный кече|Полярный кечын]] покшелже).
== Тугак ончо ==
| |||
