Юзыкайн, Александр Михайлович: версий-влак коклаште ойыртем

Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
Frhdkazan (каҥашымаш | надыр)
иТӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
1 корно:
{{Палыме еҥ
|лӱм = Александр Михайлович Юзыкайн
|оригинал лӱм = Александр Михайлович Юзыкайн
|сӱрет =
|сӱретын лопкытшо = 200px
|возымаш = Александр Юзыкайн =
|шочмаш дене лӱм = Александр Михайлович Юзыкайн
|тыршымаш алан = [[серызе]]
|шочын = 12.03.1929
|шочмо вер = [[ПошкыртРСФСР]], Эл[[Башкир АССР]], [[Краснокам кундем (Пошкырт Эл)|КраснокамКарснокам кундем]], [[Чормак]] ял
|гражданство = [[{{Флагификаций|Совет Ушем}}<br /> {{Флагификаций|Россий]]}}
|йоча-влак подданство =
|колен = 17.12.1996
|чап пӧлек да премий =
|сайтколымо вер = [[Йошкар-Ола]] = ола
|Commonsача =
|ава =
|пелаш =
|йоча-влак =
|чап пӧлек да премий = [[Марий Элын Калык серызыже]] (1996), [[Марий АССР-ысе тӱвыран сулло пашаеҥже]] (1984), [[Марий Эл Республикысе С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премий|Марий АССР-ысе Кугыжаныш премий]] (1988), Марий АССР Президиум Верховный Советын Чапкагазше (1979)
|Commons =
}}
{{Вес ыҥ-влак|Юзыкайн}}
'''Александр Юзыкайн''' (Александр Михайлович Юзыкайн) ({{Шочын|1929|03|12}}, [[ПошкыртРСФСР]], Эл[[Башкир АССР]], [[Краснокам кундем (Пошкырт Эл)|Карснокам кундем]](Эльян кундем), [[Чормак]] ял - {{Колен|17|12|1996}}, [[Йошкар-Ола]] ола) — [[марий]] [[серызе]], [[Марий Элын Калык серызыже]] (1996), [[Марий АССР-ысе тӱвыран сулло пашаеҥже]] (1984), [[Марий Эл Республикысе С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премий|Марий АССР-ысе Кугыжаныш премий]]ын лауреатше (1988).
 
== Илыш корныжо ==
Александр Юзыкайн [[1924]] ийын [[14 ӱярня|ӱярня тылзын 14-ше кечынже]] [[Башкир АССР]] [[Краснокам кундем (Пошкырт Эл)|Карснокам кундем]] [[Чормак]] ялеш кресаньык ешеш шочын.
Пошкырт Эл Краснокам район Чормак ялыште кресаньык ешеш шочын. Шке ялыштыже тунемын, вара Ӱлыл-Татьясе шымияш школышто. Латвич ияш Краснокамскысе педучилищыш тунемаш пурен. 1947 ийыште тунемын пытарен, Н.К. Крупская лӱмеш Марий кугыжаныш педагогик институтыш тунемаш пурен.
 
Кӱшыл шинчымашым погымеке Туныктышо-влакын квалификацийым нӧлтымӧ Марий институтышто методистлан ыштен, книга савыктышыште редакторлан тыршен, МарНИИ-ште изирак шанче пашаеҥлан ыштен, радиовещаний корреспондент да редакторлан, [[Ончыко (журнал)|«Ончыко» журналын]] литсотрудникшылан пашам ыштен.
28 ⟶ 34 корно:
 
Александр Юзыкайнын романже-влак: «Кугызан вуй» («На царской горке») ([[1967]]), «Маска вынем» («Медвежья берлога») ([[1972]]), «Тулото» («Костёр») ([[1978]]), «Эльян» ([[1979]]).
 
== Тӱҥ произведенийже-влак ==
#* Ямбатыр: поэма // Ончыко. 1955. № 2. С. 54—60.
#* Корнывожышто : пьеса [На перепутье : пьеса]. Йошкар-Ола, 1959. 52 с.
#* ЙÿлышоЙӱлышӧ вÿдвӱд : очерк-влаквл. да ойлымаш [Горящая вода : очерки и рассказы]. Йошкар-Ола, 1963. 76 с.
#* ИзийИзин : эрвел марий йомак [Сказка восточных мари]. Йошкар- Ола, 1964. 16 с.
#* Олма сад: драм, поэма // Ончыко. 1964. Mb 1. С. 25—69.
#* Мондалтше ава : йоча пьеса //Ц Ончыко. 1965. № 4. С. 88—108.
#* Тошто тÿнятӱня : йоча пьеса [В темном царстве : пьеса]. Йошкар-Ола, 1966.76 с.
#* Кугызан вуй : роман [На царской горке : роман]. Йошкар-Ола, 1967.76 с.
#* Маска вынем : роман [Медвежья берлога : роман]. Йошкар-Ола, 1972.256 с.
#* Начий : пьеса // Ӱжаран кастене. Йошкар-Ола, 1975. С. 79—90.
#* ТулоюТулото : роман [Костер]. Йошкар-Ола, 1978. 360 с. Эльян : роман. Йошкар-Ола, 1979. 400 с.
* Эльян : роман. Йошкар-Ола, 1979. 400 с.
#* Эҥыремышвот: койдарчык повесть // Ончыко. 1986. № 1. С. 7—48.
#* ГазэнхрГазэҥер: очерк // Ончыко. 1986. № 2. С. 68-8068—80; № 3. С. 66-7966—79.
#* Маска вынем : роман [Медвежья берлога : роман]. Йошкар-Ола, 1988.272 с272с.
 
== Руш йылмыш кусарыме произведенийже-влак ==
* Раненый цветок: пьеса / пер.А.Трошина. Йошкар-Ола, 1969. 52 с.
* Слепые и зрячие: роман / пер. А. Трошина. Йошкар-Ола, 1971.268 с.
* Медвежья берлога : роман / пер. Ю.Галкина. М., 1973. 312 с.; М., 1990. 320 с.
* Эльян : роман / пер. Н.Фомичева. М., 1982. 256 с.
* Отчужденные : роман / пер. В.Золотухина. Йошкар-Ола, 1982. 352 с.
* Медвежья берлога : роман / пер. Ю.Галкина. Йошкар-Ола, 1983. 304 с.
* Дубравы: роман. Кн. 2-я./пер. В.Михайловой. М., 1983. 272 с.
* Дубравы: роман. Кн. 2-я./пер. В.Михайловой. Йошкар-Ола, 1985. 272 с.
* Изим : сказка / пер. В.Летучего. Йошкар-Ола, 1987. 16 с.
 
== Илышыже да творчествыже нерген литератур ==
* Сандаков Г. Правда жизни // Восхождение. Йошкар-Ола, 1984. С. 136—154.
* Васинкин А. Поэтика военного романа // Героические годы. Йошкар-Ола, 1987. С. 92—105.
* Писатели Марийской АССР : биобиблиогр. справочник. Йошкар- Ола, 1988. С. 347-352.
* Писатель А. Юзыкайнлан — 60 ий // Ончыко. 1989. № 1. С. 98—100.
* Караев И. Туныктышем, йолташем // Ончыко. 1999. № 2. С. 149— 156.
* МБЭ. Йошкар-Ола, 2007. С. 415.
 
== Чап ==
* [[СССР Серызе-влак ушем]]ын йыжъеҥже (1957)
* Марий АССР Президиум Верховный Советын Чапкагазше (1979).
* [[Марий Эл Республикысе С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премий|Марий АССР-ысе Кугыжаныш премий]] (1988).
* [[Марий АССР-ысе тӱвыран сулло пашаеҥже]] (1984).
* [[Марий АССР-ын Калык серызыже]] (1996).
 
== Кылвер-влак ==
* [http://www.nbrkomi.ru/page/3387 Юзыкайн Александр Михайлович (12.03.1929 – 17.12.1996).]{{ref-ru}}
* [http://www.marimedia.ru/persona/14/ Юзыкайн Александр Михайлович.]{{ref-ru}}
* [http://finugor.ru/leaders/candidate/yuzykayn-aleksandr-mihaylovich Юзыкайн Александр Михайлович.]{{ref-ru}}
* [https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1688250 Юзыкайн, Александр Михайлович.]{{ref-ru}}
 
== Литератур ==
# [https://drive.google.com/file/d/10xXFllqEUItvk-ZNT9xjX8yHH4ojb1Jz/view Марийская биографическая энциклопедия : 3849 имен в истории Марийского края и марийского народа / авт. и рук. проекта В. Мочаев. - Йошкар-Ола, 2007. С. 415.]
# [https://vk.com/away.php?to=https%3A%2F%2Fdrive.google.com%2Ffile%2Fd%2F0B7Lz8oN3kXoPSUR6UUdVb2dCa3M%2Fview%3Fusp%3Dsharing&cc_key= Писатели Марий Эл: биобиблиографический справочник /П 34 сост.: А.Васинкин, В.Абукаев и др. — Йошкар-Ола:Марийское книжное издательство, 2008. — 752 с. С. 711-713.]
 
{{Навигаций
42 ⟶ 101 корно:
|Тукымвож =
}}
{{stub}}
 
==Фото-влак==
<gallery>
|Александр Юзыкайн
|Александр Юзыкайн
|Александр Юзыкайн
|Александр Юзыкайн
|Алеко ден Александр Юзыкайн
File:Ифалий Юзыкайн (пурлаште).jpg|Ифалий (пурлаште), Александр Юзыкайнын акаже
File:Михаил, Изий, Александр Юзыкайн (1941 ий).jpg|Изий да Михаил Васильевич Юзыкайн Александр эргышт дене 1941 ийыште
File:Изий, Михаил Васильевич, Александр, Алеко, Ифалий, Татьяна Юзыкайн (1944 ий).jpg|Изий да Михаил Васильевич Юзыкайн Александр, Алеко, Ифалий, Татьяна икшывышт дене, 1944 ий
File:Михаил Васильевич, Александр, Ифалий Юзыкайн (1939 ий).jpg|Михаил Васильевич, Александр, Ифалий Юзыкайн 1939 ийыште
|Семен Васильевич Юзыкайн, Александр Юзыкайна чӱчӱжо. Граждан сар годым Колчак армийыште кучедал колен
File:Юзай Юзыкайн (Александр Васильевич Юзыкайн) 01.jpg|Юзай (Александр) Васильевич Юзыкайн, 1885—1938, Александр Юзыкайнын чӱчӱжо, туныктышо, респрессийлалтын
</gallery>
== Сылнымут пашаже ==
Александр Юзыкайнын произведенийже-влак (роман-влак кокла гыч чыланат) руш йылмышкат кусаралтыныт, [[Йошкар-Ола]]ште да [[Моско]]што. Южо произведенийже-влак [[азербайджан йылме|азербайджан]], [[тувин йылме|тувин]], [[латыш йылме|латыш]], [[эстон йылме|эстон]], [[узбек йылме|узбек]], [[венгр йылме|венгр]], [[якут йылме|якут]], [[казах йылме|казах]], [[суас йылме|суас]], [[пошкырт йылме|пошкырт]], [[чуваш йылме|чуваш]] йылмылашке кусаралтыныт.
 
# Ямбатыр: поэма // Ончыко. 1955. № 2. С. 54—60.
# Корнывожышто : пьеса [На перепутье : пьеса]. Йошкар-Ола, 1959.
# Йÿлышо вÿд : очерк-влак. да ойлымаш [Горящая вода : очерки и рассказы]. Йошкар-Ола, 1963. 76 с.
# Изий : эрвел марий йомак [Сказка восточных мари]. Йошкар-Ола, 1964. 16 с.
# Олма сад: драм, поэма // Ончыко. 1964. Mb 1. С. 25—69.
# Мондалтше ава: йоча пьеса // Ончыко. 1965. № 4. С. 88—108.
# Тошто тÿня: йоча пьеса [В темном царстве : пьеса]. Йошкар-Ола, 1966.76 с.
# Кугызан вуй : роман [На царской горке : роман]. Йошкар-Ола,1967.76 с.
# Маска вынем : роман [Медвежья берлога : роман]. Йошкар-Ола,1972.256 с.
# Начий: пьеса // Ӱжаран кастене. Йошкар-Ола, 1975. С. 79—90.
# Тулою : роман [Костер]. Йошкар-Ола, 1978. 360 с. Эльян : роман. Йошкар-Ола, 1979. 400 с.
# Эҥыремышвот: койдарчык повесть // Ончыко. 1986. № 1. С. 7—48.
# Газэнхр: очерк // Ончыко. 1986. № 2. С. 68-80; № 3. С. 66-79.
# Маска вынем : роман [Медвежья берлога : роман]. Йошкар-Ола,1988.272 с.
==Кылвер-влак==
* [http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BD,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87 Александр Юзыкайн нерген рушла]
 
{{Марий сылнымут}}
 
[[Категорий:Марий серызе-влак]]
[[Категорий:С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премийын лауреатше-влак]]
[[Категорий:Марий Эл Республикын Калык серызыже-влак]]