Википедий

Юзыкайн, Алексей Михайлович: версий-влак коклаште ойыртем

Интерактивная навигация по истории
← Ончычсо тӧрлатымаш-влакВес тӧрлатымаш →
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
ВизуальныйВики-текст
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
1 корно:
{{Палыме еҥ
|лӱм = АлекоАлексей Михайлович Юзыкайн
|оригинал лӱм = Алексей МихайловичАлеко Юзыкайн
|сӱрет = Алеко Юзыкайн - Алексей Михайлович Юзыкайн - Aleko (Aleksey) Yuzykayn.jpg
|сӱретын лопкытшо = 200px
|возымаш = Алеко Юзыкайн
|шочмаш дене лӱм = Алексей Михайлович Юзыкайн
|тыршымаш алан = [[серызе]], [[журналист]]
|шочын = 20.04.1943
|шочмо вер = [[ПошкыртРСФСР]], Эл[[Башкир АССР]], [[Краснокам кундем (Пошкырт Эл)|КраснокамКарснокам кундем]], [[Чормак]] ял
|гражданство = [[{{Флагификаций|Совет Ушем}}<br /> {{Флагификаций|Россий]]}}
|подданство =
|колен = 15.05.2004
|колымо вер = [[Пошкырт Эл]] [[Краснокам кундем (Пошкырт Эл)|Краснокам кундем]] [[ЧормакЙошкар-Ола]] ялола
|ача =
|ава =
|пелаш =
|йоча-влак =
|чап пӧлек да премий = Марий АССР Президиум Верховный Советын Чапкагазше (1983)
|сайт =
|Commons =
}}
{{Вес ыҥ-влак|Юзыкайн}}
'''Алеко Юзыкайн''' (Алексей Михайлович Юзыкайн) ({{Шочын|1943|04|20}}, [[Пошкырт Эл|Пошкырт Республик]] [[Краснокам кундем (Пошкырт Эл)|Краснокам кундем]] [[Чормак]] ял — [[({{Колен|15 Ага]] [[|05|2004]] ий}}, [[Пошкырт Эл|Пошкырт РеспубликЙошкар-Ола]] [[Краснокам кундем (Пошкырт Эл)|Краснокам кундем]] [[Чормак]] ялола) — [[марий]] [[серызе]], [[журналист]], [[Совет УшемСССР Журналист-влак ушем]]ын йыжъеҥже.
 
{{Навигаций
== Илыш корныжо ==
|Портал =
Алеко Юзыкайн [[1941]] ийын [[20 вӱдшор|вӱдшор тылзын 20-шо кечынже]] [[Башкир АССР]] [[Краснокам кундем (Пошкырт Эл)|Карснокам кундем]] [[Чормак]] ялеш кресаньык ешеш шочын. [[1961]] ийыште Арлан кыдалаш школым пытармеке комсомол путевко почеш [[Стерлитамак]] олаште химий заводым чоҥымашке каен. Асфальтировщиклан, электриклан ыштен. Кум ий [[Тыныс тептеҥыз]]ысе сарзыфлотышто служитлен. 1965 ийыште [[Озаҥ кугыжаныш университет]]ышке тунемаш пурен.
|Викимутер =
|Викитунемкнага =
|Викицитатник =
|Викитеке = Алеко Юзыкайн
|Викитӱрлык-влак =
|Викиувер =
|Викиклат = :Category:Yuzykayn
|Метавики =
|Проект =
|Тукымвож =
}}
== Ӱмыргорно ==
[[Пошкырт Эл|Пошкырт Республик]] [[Краснокам кундем (Пошкырт Эл)|Краснокам кундем]] [[Чормак]] ({{lang-ru|''Еноктаево''}}) ялыште [[20 Вӱдшор]] [[1943]] ийыште шочын. [[1961]] ийыште Арлан кыдалаш школым пытармеке комсомол путевко почеш [[Стерлитамак]] олаште химий заводым чоҥымашке каен. Асфальтировщиклан, электриклан ыштен. Кум ий [[Тыныс тептеҥыз]]ысе сарзыфлотышто служитлен. 1965 ийыште [[Озаҥ кугыжаныш университет]]ышке тунемаш пурен.
 
Пашагорныжым [[Морко район]]ысо "Колхозная правда" газетын литератур шотышто пашаеҥже семын тӱҥалын. Кӱшыл туныктыш шотышто дипломым налмеке, 1969 ий гыч "[[Ямде лий (газет)|"Ямде лий"]]" пионер-влаклан газетыште тӱҥалтышыште вуйыншогышо секретарьлан да вара тӱҥ редакторлан 20 ий наре тыршен. 1930 ийлаште савыкталтше "[[Пионер йÿк]]" журналым угыч савыкташ тӱҥалмын инициаторжо лийын (1986 ийыште). Тиде журналын (1996 ий гыч - "[[Кече (журнал)|«Кече»]]") тӱҥ редакторжылан 1998 ий марте пашам ыштен. 1998–2002 ийлаште "Родничок" лӱман рушла йоча газетым шочыктен да савыктен. Алеко Юзыкайнлан кӧра 1992 ийыште "[[«Марла календарь]]"» савыктышым уеш савыкташ тӱҥалме (ончыч [[1907]]–[[1913]]1907–1913 ийлаште савыкталтын). Шкеже тудо Марла календарьын 3 номержым лукто – 1992, 1995 да 1997 ийлаште.
 
15.05.2004 ийыште каен, Чормак ялысе шӱгаралаште тойымо.
 
== Паша ==
Марий калык коклаште талантан уста организатор, мер пашаеҥ, журналист да серызе семын палыме. "[[«Ямде лий]]"» газетыште ыштыме годым регулярлын Марий самырык корреспондент слет-влакым эртарен. Шуко [[марий юнкорын]] туныктышыжо лийын. Нунын коклагыч ятыр лӱмлӧ журналист, шанчыеҥ, профессионалле серызе, тӱвыра пашаеҥ лектын: [[Тимиркаев, Анатолий ТимиркаевТимиршинович|А.Тимиркаев]], [[Сабанцев, Геннадий СабанцевЛеонидович|Г.Сабанцев]], [[Абукаев-Эмгак, Вячеслав АбукаевАлександрович|В.Абукаев]], [[Галина Шкалина|Г.Шкалина]], [[Руслан Бушков|Р.Бушков]], [[Галина Макарова|Г.Макарова]], [[Соловьёв, Юрий СоловьевИльич|Ю.Соловьев]], [[Козлов, Владимир КозловНикифорович|В.Козлов]].
 
1980-2000 ийлаште активлын марий мер толкыным шуарымаш пашаште тыршен. "[[«У Вий]]"», "[[«Марий ушем]]"», "[[«Мер каҥаш]]"» ушем-влакым (уеш) шочыктымаште изи огыл надырже уло. Тугак "[[«Ошмарий-чимарий]]"» [[«Марий Юмынйӱла]]» икымше рӱдерын почмаштыже да чумыр [[«Марий Юмыйӱла]]мЮмыйӱлам» угыч калык илышыш пӧртылтымаш да официаллын пеҥгыдемдымаш пашаште надырже поснак кугу.
 
== Сылнымут ==
48 ⟶ 39 корно:
Газет ден журналысе савык-влакшым чӱчкыдын А.Михайлов лӱм дене кидпыштен луктын.
 
=== Тӱҥ савыкпроизведенийже-влак ===
#* Ошла воктене ; ОпкеӦпке ; Пурла ден шола ; Юрик шолагай мурым мура : йоча-влаклан ойлымаш-влак // [[Ончыко]]. 1975. № 3. С. 98—102 л.
#* Лудыш аршаш : ойлымаш-влаквл. [Гроздья рассказов]. [[Йошкар-Ола]], 1978. 48 лс.
#* Пушеҥге пушеҥгылан эҥерта : повесть [Дерево опирается на дерево]. [[Йошкар-Ола]], 1985. 168 лс.
#* Марий... кöкӧ ме улына : йоча-влаклан / Алеко ден [[Эрик Юзыкайн]]. [[Йӱвӓскӱлӓ]], 1999. 60 лс.
#* Чоноҥгыр : марий калык сылнымут. Йошкар-Ола, 1994. 116 лс.
#* Юзо тÿнятӱня = Волшебный мир : мар. нар. сказки на мар. и рус. яз. / сост. А. ЮзыкайнАЮзыкайн. Йошкар-Ола, 2002. 144 лс.
 
== Илышыже да творчествыже нерген литератур ==
=== Интервотышто улшо текст-влак (лудаш лиеш) ===
* Гимаев Л. Пӱртӱсым эскераш туныкта // Марий коммуна. 1979.3 фев.
* [http://www.suri.ee/r/mari/chumb99.html Чумбылат]
* Васинкин А. Уэмдыме традиций // Марий коммуна. 1985. 20 сент.
* [http://wikisource.org/wiki/%D0%AE%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%BE_-_%D0%90%D0%B2%D0%B0_%D1%88%D3%A7%D1%80_%D0%B3%D1%8B%D1%87_%D0%BA%D1%83%D1%81%D0%BD%D1%8B%D1%88%D0%BE_%D0%BA%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BB "АВА ШӦР ГЫЧ КУСНЫШО КУМЫЛ"]
* Ябердина И. Паша шуко ышталтын, но сомыл эше ятырак // Кугарня. 2003.18 апр.
* [[commons:|Пушеҥге пушеҥгылан эҥерта : повесть]]
* Саламлена!//Ончыко. 2003. № 3. С. 129—139.
<gallery>
* Семенов В. Шокшо-шолшо шӱман Алеко // Марий Эл. 2003. 19 апр.
* Пчёлкина Т. Ош тӱняшке толна лач шкенан жапна годым... // Кугарня. 2004. 28 май.
* МБЭ. Йошкар-Ола, 2007. С. 415.
 
== Чап ==
</gallery>
* [[СССР Журналист-влак ушем]]ын йыжъеҥже.
* [[commons:File:Алеко-повесть-Кумылем ок код.pdf|Кумылем ок код, кочай... // Ямде лий, 1998 ий]]
* Марий АССР Президиум Верховный Советын Чапкагазше (1983)
* [[commons:|Марий... кӧ ме улына]]
<gallery>
 
== Чапкагаз-влак ==
</gallery>
 
== Тудын нерген да лӱмеш ==
=== Савык-влак ===
* [[Леонид Гимаев|Гимаев Л.]] Пӱртӱсым эскераш туныкта // [[Марий коммуна]]. 1979. 3 пургыж.
* [[Аркадий Васинкин|Васинкин А.]] Уэмдыме традиций // [[Марий коммуна]]. 1985. 20 идым.
* Ябердина И. Паша шуко ышталтын, но сомыл эше ятырак // [[Кугарня]]. 2003. 18 вӱдшор.
* Саламлена! // [[Ончыко]]. 2003. №3. 129-139 л.
* Семенов В. Шокшо-шолшо шӱман Алеко // [[Марий Эл]]. 2003. 19 вӱдшор.
* [[Татьяна Пчелкина|Пчелкина Т.]] Ош тӱняшке толна лач шкенан жапна годым... // [[Кугарня]]. 2004. 28 ага.
* МБЭ. [[Йошкар-Ола]], 2007. 415 л.
=== Интервотышто ===
* [http://aboutmari.com/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%BE_%D0%AE%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BD Алеко Юзыкайн нерген рушла]
===Шарнымаш-влак===
*[[commons:File:Алеко Юзыкайн нерген Гельсий Зайниев.pdf|Гельсий Зайниев - Алеко. Лӱмдымӧ лӱмлӧ айдеме]]
*[[commons:File:Алеко Юзыкайн нерген Альбертина Иванова.pdf|Альбертина Иванова - Икымше сылнымут университет]]
*[[commons:File:Алеко Юзыкайн нерген Анатолий Тимиркаев.pdf|Анатолий Тимиркаев - Мемнан жапъеҥ]]
*[[commons:File:Алеко Юзыкайн нерген Юрий Соловьев.pdf|Юрий Соловьев - Эреак самырык]]
*[[commons:File:Алеко Юзыкайн нерген Регеж-Горохов.pdf|Василий Регеж-Горохов - Марий чоным аралаш тыршен]]
*[[commons:File:Алеко Юзыкайн нерген Виталий Петухов.pdf|Виталий Петухов - Шылдырвлӓм шӓрӓш палшышы]]
*[[commons:File:Алеко Юзыкайн нерген Вячеслав Кольцов.pdf|Вячеслав Кольцов - Пиалан йолгорно]]
*[[commons:File:Алеко Юзыкайн нерген Геннадий Гордеев.pdf|Геннадий Гордеев - «Ӓйвӓт улыда...»]]
*[[commons:File:Алеко Юзыкайн нерген Лидия Семенова.pdf|Лидия Семенова - Ӱмырлан йоча койышан]]
*[[commons:File:Алеко Юзыкайн нерген Светлана Архипова.pdf|Светлана Архипован шарнымашыже]]
*[[commons:File:Алеко Юзыкайн нерген Геннадий Сабанцев.pdf|Геннадий Сабанцев - Йоча чонан кугыеҥ, але чытамсыр кумылан редактор]]
*[[commons:File:Алеко Юзыкайн нерген Елизавета Егоркина.pdf|Елизавета Егоркина - Соты шӹдӹр ганьы ылын]]
*[[commons:File:Алеко Юзыкайн нерген Елена Логинова-Нестеренко.pdf|Елена Логинова-Нестеренко]]
 
===Лӱмешыже===
*[[commons:File:Itkualekolle-Ulla Valovesi.wav|финн чийӱлам кучышо Улла Валовеси Алеко Юзыкайнын каен колтымыжлан шортыммурым мура]]
 
== Фото-влак ==
<gallery>
File:Алеко Юзыкайн Арлан школышто тунеммыж годым.jpg|Алеко Юзыкайн Арлан школышто тунеммыж годы (кокымшо пурла гыч)
File:Изий, Михаил Васильевич, Александр, Алеко, Ифалий, Татьяна Юзыкайн (1944 ий).jpg|Изий да Михаил Васильевич Юзыкайн Александр, Алеко, Ифалий, Татьяна икшывышт дене (1944 ий)
|Михаил Васильевич Юзыкайн 1965 ий
|Алеко Юзыкайн
|Алеко Юзыкайн
|Алеко Юзыкайн (3.03.1963)
|Алеко Юзыкайн 6.11.1966
|Алеко Юзыкайн
|Алеко Юзыкайн
|Алеко Юзыкайн
|Алеко Юзыкайн
|Алеко Юзыкайн
|Алеко Юзыкайн
|Алеко Юзыкайн
|Алеко Юзыкайн
|Алеко Юзыкайн
File:Алеко Юзыкайн (Алексей Юзыкайн, Aleko Yuzykayn, Aleko Juzõkain) марий юнкор-влак дене пырля 01.jpg|Алеко Юзыкайн марий юнкор-влак дене пырля
|Александр Юзыкайн ден Алеко Юзыкайн
|Алеко Юзыкайн да Ямде лий редакций (1980 мучаш-1990 тӱҥалтыш)
File:Марий юнкор слет.jpg|Марий юнкор слет (1983 ий)
File:Алеко Юзыкайн ден Валентин Исенеков Ямде лий газетын юнкоржым саламлат.jpg|Алеко Юзыкайн ден Валентин Исенеков юнкорым саламлат
File:Алеко Юзыкайн ден Валентин Исенеков.jpg|Алеко Юзыкайн (пурлаште) ден Валентин Исенеков (шолаште)
|thumb|Алеко Юзыкайн (пурлаште), Петр Апакаев (покшелне), Валентин Исенеков (шолаште)
|Алеко Юзыкайн ден Валентин Исенеков (1980 тӱҥалтыш)
|Алеко Юзыкайн ден Валентин Исенеков юнкор-влакым саламлат
| Анна Ивановна Петухова, Зоя Витальевна Иванова, Алеко Юзыкайн. Фотон шеҥгелныже Алеко Юзыкайн кидше дене возымо: "Пиалан Ямде лий жап"
|Зоя Витальевна Иванова, Алеко Юзыкайн
|Валентин Исенеков, Анна Петухова, Алеко Юзыкайн
File:Алеко Юзыкайн, Петр Апакаев, марий юнкор-влак.jpg|Алеко Юзыкайн, Петр Апакаев, марий юнкор-влак
File:Марий юнкор слет - Алеко Юзыкайн 1.jpg|Марий юнкор слет
File:Алеко Юзыкайн Артек лагерьыш кайышеш пионер-влак дене.jpg| Алеко Юзыкайн «Артек» лагерьыш кайышаш пионер-влак дене
File:Марий юнкор слет - Алеко Юзыкайн 2.jpg|Марий юнкор слет
|Марий юнкор слет (1985 ий)
|Марий юнкор слет
|Ямде лий гзетын пашаеҥже-влак (шола гыч пурлашке) В.П. Соломин, А.М. Юзыкайн, Е.Я. Егоркина, В.Б. Исенеков - Медведево район Шеклянур школысо тунемше-влак коклаште 1977 ийыште
|Марий юнкор слет
|Марий юнкор слет
|Алеко Юзыкайн, Валентин Исенеков, Юрий Соловьев, марий юнкор-влак
|Алеко Юзыкайн Марий юнкор слетым вӱда (28.11.1981)
|Алеко Юзыкайн ден Геннадий Гордеев (1998 ий)
|Алеко Юзыкайн ден Геннадий Сабанцев (1987 ий, шошо)
|Алеко Юзыкайн ден Семен Вишневский (23.05.1980)
|Алеко Юзыкайн ден Геннадий Алексеев Анатолий Тимиркаевым Олык Ипай лӱмеш премийым налме дене саламлат (1984 ий)
|Алеко Юзыкайн, Сергей Маков, Олег Герасимов ӱдыржо ден
|Эрик Юзыкайн
|Алеко Юзыкайн "Ямде лий" редакций пашаеҥ-влак дене (шола гыч): Людмила Ягодарова, Фаина Лебедева, Елизавета Егорова, Светлана Архипова (Григорьева)
|Эрик Юзыкайн и Алеко Юзыкайн
File:Мендияр, Михаил, Петр-Эрай, Элья-Йӱкеч (Йукеч), Виктор-Алеко, Эрик Юзыкайнмыт.jpg|Мендияр, Михаил, Петр-Эрай, Элья-Йӱкеч (Йукеч), Виктор-Алеко, Эрик Юзыкайн
|Чормак, Краснокам район, Пошкырт
|Алеко Юзыкайн
</gallery>
 
== Суаптар да чаплӱм ==
* Журналист ушемын еҥже
* МАССР Кӱшыл Каҥаш Вуйверын Чапкагазше (1983)
<gallery>
File:Грамота министра просвещения МАССР.jpg|Грамота министра просвещения МАССР Юзыкайну А.М.
181 ⟶ 87 корно:
</gallery>
 
== Кылвер-влак ==
== Инфопамаш (негыз) ==
* [http://aboutmari.com/wiki/Алеко_Юзыкайн Алеко Юзыкайн.]{{ref-ru}}
* Писатели Республики Марий Эл / сост. А.А. Васинкин, В.А. Абукаев-Эмгак, Л.А. Абукаева, Ю.И. Соловьев. - Йошкар-Ола, 2008.
 
* Эрик Юзыкайнын да Михаил Юзыкайнын шке архивышт.
== Алеко Юзыкайн — интернетыште (лудаш лиеш) ==
* [http://www.suri.ee/r/mari/chumb99.html Чумбылат.]
* [http://wikisource.org/wiki/Юзыкайн_Алеко_-_Ава_шӧр_гыч_куснышо_кумыл Юзыкайн Алеко - Ава шӧр гыч куснышо кумыл.]
 
== Литератур ==
# [https://drive.google.com/file/d/10xXFllqEUItvk-ZNT9xjX8yHH4ojb1Jz/view Марийская биографическая энциклопедия : 3849 имен в истории Марийского края и марийского народа / авт. и рук. проекта В. Мочаев. - Йошкар-Ола, 2007. С. 415.]
# [https://vk.com/away.php?to=https%3A%2F%2Fdrive.google.com%2Ffile%2Fd%2F0B7Lz8oN3kXoPSUR6UUdVb2dCa3M%2Fview%3Fusp%3Dsharing&cc_key= Писатели Марий Эл: биобиблиографический справочник /П 34 сост.: А.Васинкин, В.Абукаев и др. — Йошкар-Ола:Марийское книжное издательство, 2008. — 752 с. С. 709-710.]
# Эрик Юзыкайнын да Михаил Юзыкайнын шке архивышт.
 
{{Навигаций
|Портал =
|Викимутер =
|Викитунемкнага =
|Викицитатник =
|Викитеке = Алеко Юзыкайн
|Викитӱрлык-влак =
|Викиувер =
|Викиклат = :Category:Yuzykayn
|Метавики =
|Проект =
|Тукымвож =
}}
 
[[Категорий:Марий серызе-влак]]
[[Категорий:Марий журналист-влак]]
"https://mhr.wikipedia.org/wiki/Юзыкайн,_Алексей_Михайлович" гыч налме