Васинкин, Аркадий Афанасьевич: версий-влак коклаште ойыртем
Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
иТӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
иТӧрлымашын возен ончыктымашыже уке |
||
11 корно:
|гражданство = {{Флагификаций|Совет Ушем}}<br /> {{Флагификаций|Россий империй}}
|подданство =
|колен =
|колымо вер = [[Йошкар-Ола]] ола
|ача =
22 корно:
}}
'''Аркадий Васинкин''' (Аркадий Афанасьевич Васинкин), ({{Шочын|1950|07|30}}, [[Марий АССР]], [[Марий Тӱрек кундем]], [[Лӱсэҥер]] ял — {{Колен|
== Илыш корныжо ==
28 корно:
[[Оршанка|Оршанкыcе]] туныктышо-влакым ямдылыше училищым тунем пытарен. Вараже шочмо Арбор школышто туныкташ толын. Тунамак школ директор тудлан икымше тӱҥалтыш классым тыгай шомак дене пуа:
{{Cquote|
Туныкто лудаш, возаш, шотлаш. Икымше кече дечак классым кидыш нал, {{comment|тӱшкаш|коллективыш}} чумыро. Умаште нулевой класс улмышт годым школ илышлан тунем шукетен огытыл, шала улыт, дициплине уке…
Но идалык сайын эртен, салтакыш каяш жап толын. Салтакыш каяш ямдылалтше рвезе педагогым школ директор отсрочкым налын кода, а вараже, тунемме ий мучаште, тудым пӱтынь школ дене салтакыш ужатат. Армийыште танк водитель лиеш.
Салтак гыч пӧртылмекше, шочмо йылмым, [[сылнымут]]ым йӧратыше да тудым умбакыжат шымлаш кумылаҥше специалист [[1972]] ийыште, [[Марий кугыжаныш университет]] почылтмеке, {{comment|эртымгорно-филологий|историко-филологический}} факультетыш Марий йылме да {{comment|сылнымут|литтератур}} {{comment|пӧлкаш|отделенийыш}} тунемаш пурен. Университетыште - сай тунемше студент-влак радамыште лиеш. Аркадий вич ий жапыште сылнымутым шымлыме пашалан утыр шӱмешкен да [[1977]] ийыште МарНИИ-шке пашаш толеш да шым ий «языкшым касара», «киш подышто» шолеш. Ни пачер, ни оласе прописке уке, шым ий {{comment|тӧртыкдымын|закондымын}} илен пашам ышта.
{{Cquote|
Пеш чот чоныш вита да чодыраш куржам ыле. Чонем лушкымеш йӱкын мӱгырен шортам ыле, вара шулдыргышо пашашке ошкылынам}}
Тыште изирак [[шанчызе]] гыч тӱҥалын институтын сылнымут пӧлкажым вуйлатыше марте кушкын. [[Моско
▲Тыште изирак [[шанчызе]] гыч тӱҥалын институтын сылнымут пӧлкажым вуйлатыше марте кушкын. [[Моско|Москвасе]] Тӱнямбал сылнымут институтышто асптрантурышто тунемын, Марий да Юл кундемысе серызе-влакын [[Кугу Авамланде Сар]] нерген возымо произведенийлашт негызеш кандидатлык диссертацийым сайын арален. Аркадий Афанасьевич МарНИИ-ште сылнымут пӧлкам вуйлаташ тӱҥалмешке, эн ончычак кадр йодышым шотыш кондаш да пӧлкам йол ӱмбак шогалташ кӱлмым палемда. А тиде тыглай паша огыл. Самырык-влакым туныкташ, могай корно дене виктарен колташ шонаш кӱлын.
Шымлыме пашаште Аркадий Афанасьевич Васинкин прозым шымлаш кумылаҥын. Но тиде моткоч кугу теме, коло ий наре жапым авалтышаш да ятыр лӱмлӧ серызын {{comment|усталыкыжым|творчествыжым}} айлышаш. Тиде шотышто Аркадий Афанасьевич тыге каласкала:
{{Cquote|
Критике шотышто, серызежын возымыжо критик чоным тарвата гын, возаш проблеме уке, кид шке ручкам куча. Кызыт моткоч кумылым тарватен возат прозышто Юрий Артамонов, Феликс Майоров, Анатолий Мокеев, Валерий Бердинский. Геннадий Алексеевын усталык нерген уже возенам.}}
Аркадий Васинкин чумыр усталык пашажым иктешлен ончалаш гын, жаплен палемдаш кӱлеш: шагал огыл ыштыме. Шанче лӱмым сулен налаш диссертаций темыже тыгай лийын «Роман о Великой Отечественной войне в литературах народов Поволжья». Тыгай шонымаш арам огыл толын, вет тудо ончычат Сар жапысе марий сылнымут нерген ятыр шымлымаш пашам ыштен. Чылаже шӱдӧ кумло наре шымлымаш пашам савыктен луктын гын, сылнымутын тӱрлӧ могыржымат, шуко авторын тусталыкыжым лончылен, {{comment|периодический изданийлаштат|марлаже кузе?}}, МарНИЙын сборниклаштат, школ хрестоматийлаштат посна ужаш але серызе нерген возымыжым савыктен луктын. Аркадий Афанасьевич «Героические годы» лӱман шымлымаш книгам савыктен. Пытартыш жапыште [[Колумб, Валентин Христофорович|Валентин Колумбын]] усталыкым шымлен, шӱдӧ витле лаштыкан
▲Аркадий Васинкин чумыр усталык пашажым иктешлен ончалаш гын, жаплен палемдаш кӱлеш: шагал огыл ыштыме. Шанче лӱмым сулен налаш диссертаций темыже тыгай лийын «Роман о Великой Отечественной войне в литературах народов Поволжья». Тыгай шонымаш арам огыл толын, вет тудо ончычат Сар жапысе марий сылнымут нерген ятыр шымлымаш пашам ыштен. Чылаже шӱдӧ кумло наре шымлымаш пашам савыктен луктын гын, сылнымутын тӱрлӧ могыржымат, шуко авторын тусталыкыжым лончылен, {{comment|периодический изданийлаштат|марлаже кузе?}}, МарНИЙын сборниклаштат, школ хрестоматийлаштат посна ужаш але серызе нерген возымыжым савыктен луктын. Аркадий Афанасьевич «Героические годы» лӱман шымлымаш книгам савыктен. Пытартыш жапыште [[Колумб, Валентин Христофорович|Валентин Колумбын]] усталыкым шымлен, шӱдӧ витле лаштыкан "Поэтический мир Валентина Колумба" монографийым тӱрыс ямдылен шуктен.
[[2006]] ийыште Аркадий Афанасьевич МарНИИ гыч Марий кугыжаныш университетыш куснен, докторантурыш тунемаш пурен. Тиде жапыштак ятыр вес паша-влакым серен, а пытыртыш ик ий жапыште тудо {{comment|«Марий Эл Серызе-влак»|рушла «Писатели Марий Эл»}} биоблиографический {{comment|полшыкым|справочникым}} ямдылымаште тыршен. Чаманен каласаш логалеш, тиде пашаже мучаш марте ыш шукталт. Но тудын поро пашажым, суапле лӱмым шарнен, йолташ ден {{comment|коллегыже|марлаже кузе?}}-влак тиде сомылым мучаш марте сӧрат.
62 ⟶ 57 корно:
== Литературоведеский пашаже-влак ==
* Тӱшкан каҥашыме: С.Г.Чавайн ден М.Шкетанын юбилейышт // Марий коммуна. 1978. 1 янв.
* В ногу со временем: к 70-летию со дня рождения П.Першута // Мол. коммунист. 1979. 6 окт.
* О жанре научной фантастики в марийской литературе // Проблемы реализма в марийской литературе. Йошкар-Ола, 1979. С. 128—143.
* Очерки и рассказы марийских писателей периода Великой Отечественной войны // Проблемы жанра в марийской литературе. Йошкар-Ола, 1981. С. 106-122.
* Марий проза сар нерген // Ончыко. 1982. № 3. С. 100—106. Ответственность за слово: навстречу VI съезду писателей республики. О проблемах современного состояния прозы // Мар. правда. 1983. 28 окт.
* Чавайн лӱмеш лудмаш // Марий коммуна, 1983. 11 окт.
* Серебряная нить: о новой книге К.Васина // Мар. правда. 1984. 1 марта. * Илыш йогын дене таҥ тошкалын // Марий коммуна, 1986. 3 июль. Ей вечно светить... : к 150-летию со дня гибели А.С.Пушкина // Мар. правда. 1987. Ю февр.
* Тихий критик сегодня не в почете // Марийская правда. 1988. 25 окт.
* Книга уло, сылнымут ок кой // Марий коммуна, 1990. 13 нояб.
* Малые жанры в литературах народов Поволжья периода Великой Отечественной войны // Малые жанры прозы в лит. народов Поволжья и Приуралья. Ижевск. 1989. С. 51—59. * Писатель и его книги // Красноперов А. Страда. Йошкар-Ола, 1989. С. 5—10.
* Марийская литература периода Великой Отечественной войны // История марийской литературы. Йошкар-Ола, 1989. С. 246—267.
* Эн тӱҥжӧ — айдеме пӱрымаш // Василий Юксерн. Ойпого. Йошкар-Ола, 1989. С. 5—10.
* Ончылмут // Валентин Колумб: «Ӱмырем арам шым эртаре» : шарнымаш-влак. Йошкар-Ола, 1995. С. 5—10.
*
* Сылнымут каван яндар йӱкан турийже // Марий Эл. 1995. 29 аир.
* Ӱмыр шӱдыр : Н.Арбанын творчествыж нерген // Ончыко. 1995.
* Кӱслен кылже мура адакат : В.Колумбын «Илыше вӱд» поэмыж нерген // Ончыко. 1996. №
* Кӹзӹтшӹ мары литература // Мары литература. Йошкар-Ола, 1996. С. 241-250.
* Нелылыкым чумыр вий дене сеҥаш куштылго : И.Горныйын творчествыж нерген //Ончыко. 1997. №
* Илыш воштончышна могайрак : кызытсе марий проза нерген // Ончыко. 1996. №
* У шинча дене ончалман : А.Асаевын творчествыж нерген //Ончыко. 1996. № 3. С. 3—16.
* Сасканай: эпос але поэма : И.Смирновын творчествыж нерген // Ончыко. 1996. № 7. С. 69—79.
90 ⟶ 87 корно:
* «Ото» — начало начал // Мар. правда. 2000. 8 дек.
* Национальные особенности современной марийской прозы // Финно-угроведение. Йошкар-Ола, 2000. № 2. С. 91—97.
* Разговор с ровесником : о творчестве А.Спиридонова // Ончыко. 2000.
* В них — душа народа : послесловие к книге А.Красноперова «Сыновья». Йошкар-Ола, 2001. С. 376—386.
* Мутын чеверже, верже, эрже : Г.Алексеевын творчествыж нерген // Ончыко. 2002. № 8. С. 181—191.
99 ⟶ 96 корно:
* Рано угасшая звезда : к 70-летию В.Колумба //Лит. Россия. 2005. 22 аир.
* Горькая правда о пережитом : о творчестве нашего земляка В. П. Игумнова //Лит. Россия. 2005. 29 окт.
* Сарсаде садерын сандугасше : Сем. Николаевын творчествыж нерген // Ончыко. 2004. №
* Кавашке кӱзаш шочыт мландыште // В.Абукаев-Эмгак. Пьесе- влак. Йошкар-Ола, 2005. С. 347—366.
* Марийская литература периода Великой Отечественной войны // Листая страницы войны. Йошкар-Ола, 2005. С. 31—44.
107 ⟶ 104 корно:
== Илышыже да творчествыже нерген литератур ==
* Сабитов С. Новое исследование о романе : о защите канд.
* Сабитов С. Рвезе вий ушнен // Марий коммуна. 1984. 11 февр. Соловьёв А. Ачален эргыже // Марий Эл. 1995. 11 нояб.
* Анисимов Э. Шымлымаш кумыл эреак лийын... // Марий Эл. 2000. 7 апр.
* Абукаев-Эмгак В. Туныктышо, ученый // Марий Эл. 2000. 28 июль. Александров-Арсак А. Критике корно — шыгыр // Ончыко. 2000.
* Абукаев-Эмгак В. Эре чоҥешташ тыланем // Кугарня. 2000. 28 июль. Тихонов О. Поэтлан — чапкӱ : А.Васинкинын «Поэтический мир В.Колумба» моногр. нерген // Кугарня. 2005. 21 окт.
* Пехметова С. Эр йӧрталтше шӱдыр // Марий Эл, 2005. 1 нояб. Пантелеева В. О родном и вселенском : рец. на кн. А.Васинкина «Поэтический мир В.Колумба» // Лит. Россия. 2006. 7 июля.
* МБЭ. Йошкар-Ола, 2007. С. 67.
| |||