Масканур (У Торъял кундем, сола)

Масканур села

Географий верланымаш

Масканур села У Торъял посёлок дечын йудвел- эрвел могырыш 15 меҥге тораште верланен. Асфальт корно посёлок ден селам ушен шога. Изи Талман эҥер воктене кӱшакаште верланен. 150 метр тораште Масканурка лӱман эҥер йога. Тыгак тораштак огыл Бахтино ял верланен тушто Шнуй Пантелеймон лӱмеш памш лектын шога. Масканур лӱм кок мут гыч ышталтын маска нур медвежье поле села лӱм марий гынат, но илыше- влакше руш лийыныт.

Эртымгорно

Масканур селаште 1874 ийыште 8 пӧрт лийын , тушто 17 пӧръеҥ да 27 ӱдырамаш илен. Черке пелен школ пашам ыштен. Тушто 1915 ийлан 24 эрге тунемын. Черке библиотекыште 342 том книга лийын . 1920 ийыште Марий автономий шочмеке,Масканур села Шернур кантон составышке пурен. 1923 ий гычын селаште кресаньык влакын йочаштым туныктымо школ почылтын . 1941 ий марте школ кок этажан пу пӧртышто верланен улмаш 4 классыште шинчымашым икшыве влак налын шогеныт. 1925 ийыште селаште 30 еҥ илен чыланат руш лийыныт. Потребитель влакын ушемышт пашам ыштен , тыгак мӱкшым ончышо влакын товариществе пашам ыштен. 30 ийлаште селасе кресаньык - влак "Красное знамя" лӱман колхозыш чумыргеныт. Кугу Ачаэл Сар годым фронтышко села гычын 14 еҥ каен 8 пӧртылын огытыл. Селаште тыгак 22 эвакуированный ен илен. 1970 ийыште Масканур селаште 58 пӧръеҥ да 80 ӱдырамаш илен. 1999 ийыште 150 сурт пече лийын, тушто 212 пӧръеҥ да 229 ӱдырамаш, 238 руш, 185 мари да 18 ен моло национальность тӱшкаш пурышо влак иленыт.

Иоанн Богослов лӱмеш черке

1845 ийыште Масканур селаште черке приход почылтын да Иоанн богословлумеш шокшо пу черке чоҥалтын . Иоанн богослов Иисус Христосын тукым шольыжо. Тудо апостол- влак кокла гыч шкетын гына шке колымашыж дене ош туня гыч каен, а моло апостол влак индыралт коленыт. Иоанн богослов тыгак апокалипсис - тӱня мучаш нерген текстын авторжо улеш. 1851-1859 ийлаште кӱ черкым чоҥеныт да 1859 ийыште освятитленыт. 1871 ийыште пу черке угычын чоҥалтын да кум шнуй еҥын лумжым нумалаш тӱҥалын: Василий Великий, Григорий Богослов да Иоанн Златоуст. Кӱ черкым уло села дене кидйымалне улшо материал гычын чоҥеныт. Шун растворым ышташ манын, памаш гыч вӱдым нумалыныт, сандене кӱ полат пеҥгыде лектын. 1915 ийысе "Ведомость о церквях" лӱман документ почеш Масканур селаште 6 попын сурт печыже лийын .Нунын кокла гыч ик суртшо черкын лийын а молыжо поп- влакын. Тыгак 20 курым тӱҥалтышлан черке деч посна , селаште 3 лапке да 1 кабак лийын. Черке пелен школ пашам ыштен, икшыве влак шинчымашым погеныт. 1933 ийыште Иоанн Богослов лӱмеш черкым петыреныт , тудын олмышто шурно склад , а вара МТСын мастерскойжо верланен улмаш . Уэшын службым 1947 ийыште черкыште эртараш туналыныт. 2008 ий 19 октябрьыште Йошкар- олинский да Марийский епископ Иоанн , Иоанн Богослов лӱмеш черкыште шнуй литургийым эртарен. Тиде литургий храм йыр коштмо крестный ход дене мучашлалтын.

Кызытсе жап

Селаште эн шуко Смирнов, Егошин, Сидоркин, Домрачев, Новосёлов тукым лӱм улеш. Икымше телефон 1978 ийыште селашке толын шуын. Телевизор да тӱрлӧ быт технике кажне пӧртышто лийын. 2 рӱдӧ урем влак асфальт дене шарыме улыт, тыгак У Торъялыш села гыч автобус кудалыштеш. Селаште вӱд пучым, газым шупшмо. Тӱвыра пӧрт , медпункт , кыдалаш школ , селасе библиотек , магазин , кочмо вер , Сбербанкын отделенийже пашам ыштат.

Кылвер-влак

• wanders-k.ru - "Команда Кочующих"