Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
|
|
|
'''Тиштер''' (грек. ἀλφάβητος) — {{comment|возыктыш|письменность}} тӱрлык, кӱемалтше тамга-влак дене чоҥалтеш, йылмыште кучылталтше чыла тиште-влак. Тиштерыште ик тамга - буква - ик йӱкым ончыкта. Но кутырымо йылмыште чӱчкыдын йӱк буквалан келшен огыт тол. Тиштер пиктографий тиште деч ойыртемалтеш. Пиктографий возымашштевозымаште ик тамга ала могай {{comment|[[умыл]]ым|понятийым}} ончыкта (шемер калыкын {{comment|клин возымаш|клинопись}}). Морфем да логографий возымашште ик тамга ик морфемым (китайысе возымашште) але мутым ончыкта. Тиштерын икмыняр тӱрлыкшӧ уло:
{{comment|Консонант-вокал|консонантно-вокалистический}} тиштер - {{comment|йӱкпале|буква}}-влак {{comment|йоҥйӱкымат|гласныйымат}}, {{comment|соҥйӱкымат|согласныйымат}} ончыктат.
Консонант тиштер - буквайӱкпале-влак {{comment|соҥйӱкым|согласныйым}} гына ончыктат. Гласный{{comment|Йоҥйӱк|гласный}}-влакым посна тамга системе-дене палемдат.
БукваЙӱкпале-влакым тиштерыште пеҥгыдемдыме радам дене шогалтыме. Тиде радам почеш [[мутер]], [[энциклопедий|энциклопедийлаште]] мут-влакым вераҥдат.
Тӱрлӧ йылмыште тӱрлӧ йӱк-влак улыт. Сандене тиштер-влакат кугыт дене ойыртемалтыт. Гиннесс рекорд книгашкекнагашке кхмер йылмын тиштерым пуртеныт - 72 буквайӱкпале тушто уло. А эн шагал буквайӱкпале ротокас йылмын тиштерыштыже - 12 (a, e, g, i, k, o, p, r, s, t, u, v). Тиштерын эн тошто букважейӱкпалыже - «о». Мемнан эрекурым деч ончыч 1300 ийыште финикий тиштерыште тудым пуртеныт да тачат шуко йылмыште тиде буквайӱкпале кучылталтеш. Но финикий йылмыште тиде буквайӱкпале дене согласный йӱкымсоҥйӱкым палемденыт, тачысе «о» тудын деч шочын.
[[Категорий:Возыктыш]]
|
