Сапаев, Эрик Никитич: версий-влак коклаште ойыртем

Контентым кораҥдыме Контентым ешарыме
JBradley (каҥашымаш | надыр)
Тӧрлымашын возен ончыктымашыже уке
1 корно:
[[Файл:Sapaev.jpg|200px|thumb|Эрик Сапаев]]
'''Эрик Сапаев''' ({{Шочын|4|03|1932}}, [[Йошкар-Ола]] - {{Колен|25|02|1963}}, [[Йошкар-Ола]]) — [[марий]] [[семлызе]], [[Совет Ушем]] семлызе-влак ушемын еҥже (1959 ий гыч), [[Олык Ипай лӱмеш кугыжаныш премий|Марий комсомолын Олык Ипай лӱмеш премийжын]] лауреатше (1968).
Икымше сем шинчымашым [[Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледж|Культпросветшколышто]] налын. [[СкрипкаСкрипке]] дене шокташ тунемын. 1953 гыч [[Озаҥысе кугыжаныш консерваторий]]ыште композицийлан тунемын. Консерваторий деч вара Йошкар-Олаште сем училищыште туныктен. "Акпатыр" лӱман икымше марий [[Опера|оперым]] возен.
 
== Ӱмыргорно ==
10 корно:
Репрессий деч вара Эрикын аваже Вера Евдокимовна Сапаева йоча-влак дене пырля марийжын шочмо верышкыж, [[У Торъял кундем]] [[Чобык]] ялыш илаш куснен. Тыште Эрик школыш коштеш, пырдыжгазетым сӱретла, шуко лудеш.
 
Йоча пагытыштак Эрик шкеак скрипкаскрипке, гармонь, балалайка дене шокташ тунемын, марий сем-влакым нунын дене шоктен.
 
5-ше класс гыч Немда школыш тунемаш куснен. А 7 класс деч вара, ачажын корнышкыж шогалаш шонен пыштымеке, У Торъялысе педагогике училищыш тунемаш пура. Но [[1948]] ийыште [[Теле (пагыт)|телым]] тудын илышыже йӧршын вашталтеш.
 
=== Сем тӱняшке икымше ошкыл ===
Ик кастене, Шорыкйол тылзын уло еш дене погынен, мӧҥгыштӧ чылан шинченыт. Теле канышлан Эрик училище гыч скрипкамскрипкым конден да тудын дене шоктен. Трук пӧртыш Эрикын йолташыже да тудын дене пырля ала могай шоҥго пӧръеҥ пуреныт.
Пӧръеҥ - йолташын туныктышыжо - Георгий Сергеевич Гусев лийын. Уна Эрикым иктаж-могай семым шокташ йодын. Эрик шӱвыр семым йоҥгалтарен. Вара эше икмыняр [[марий]] да [[руш]] калык семым.
Самырык эргым толшо уна моктен да музык училищыш тунемаш пураш ӱжын. Изиш шоналтымеке, Эрик келшен да эрдене, уна-влак дене пырля, кум сукыр пареҥгиндым налмеке, сем шинчымаш тӱняшке тошкалын.
 
=== Сем училищыште ===
Моштымашыжым кӱкшын аклен, Сапаевлан училищын педагогшо Л.Н. Сахаров деке келгырак шинчымашым погаш кошташ темлат. СкрипкаСкрипке специальность дене Сахаров тудым факультатив семымын туныкташ тӱҥалеш. Да лишыл жапыште Эрик марий [[поэт]]-влакын возымо [[почеламут]]ыштлан семым келыштараш тӱҥалеш. Валентин Никитич туныктышыжо варажым тыгерак ойлаш тӱҥалеш:
{{Цитате|... да ты жапыште Эрик марий почеламут-влак негызеш мурым возгалаш тӱҥалеш. Урокышко мыланем эре у сочиненийжым конда да ончыкта ыле. Мый тудым эре моктенам да шкежат тидлан куаненам...}}
Сапаев симфоний оркестрыште да калык семӱзгар оркестрыште шуаралтеш. Пытартышыжлан тудо У Торъял кундемысе ойган да куштымаш сем-влакым воза.
 
Училищын пытартыш курсышто тунеммыж годым Сапаев туныкташ тӱҥалеш. Педагогике училищыште скрипкаскрипке классым вӱда.
 
Училищыште тунеммыж годым Сапаев тӱҥ жанрлан шкаланже мурым ойырен. Тиде жанрыштак тудын тӱҥ ойыртемже - лирике чоҥалтеш.
69 корно:
* Симфониетта (1958)
* Торъялысе сюита (Торъяльская сюита) (1961)
==== СкрипкаСкрипке оркестрлан ====
* Мелодий (1952)
* Танец (1954)
81 корно:
* Вариаций-влак (Вариации) (1956)
==== Кылан семӱзгар-влаклан ====
* СкрипкаСкрипке ден фортепианолан поэме (1954)
* СкрипкаСкрипке ден фортепианолан пьесе-влак (1957)
* Альтлан поэме (1955)
* Струнный квартет (1961)