Токмурзин, Илья Михайлович: версий-влак коклаште ойыртем

Токмурзин учительский семинарийым экстерн дене ямдылалтын пытара, туныктышо лÿмым пуышо дипломым налеш. Но учитель лияшыже ок верешт: 1915 ийыште кандаш тылзе окоплаште коштеш, ныл гана наступленийыште лиеш. [[1916 ийыний]]ын сусырга, госпитальыште кия. [[1918]] ий февраль марте фронтышто лиеш, ик жап гый отпускыш мöнгыжö пöртылеш.<br />

Ошо-влакым поктен колтымеке, мöнгыжö уэш пöртылеш да 1919 ийыште февральыште шукертак шонымо туныктымо пашашкыже пура. Тунемме ий пытымек, Илья волостной исполнительный комитетын председательжылан сайлат. Волисполкомышто кок тылзе наре шога.<br />
Вара [[1918-1922 ийлаштеий]]лаште руш [[Зуево-Ключевский тÿналтыш школыштошкол]]ышто тырша [[(кызыт Удмурт АССР, Каракулинский районышрайон]]ыш пура).<br />
[[1922-1927 ийлаштеий]]лаште [[Татар АССР, Матвеевский районысорайон]]ысо ( Мензелинский) [[Калтак ял школымшкол]]ым вуйлата.<br />
[[1927-1930 ийлаштеий]]лаште [[Татар АССР Красный Бор (кызыт Агрыз) районысо Буймо шымияш школыншкол]]ын пашажым виктара,.<br />
[[1930-1931]] тунемме ийыште [[Марий АССР Звенигово районысорайон]]ысо [[Красногорск леспромхоз школыштошкол]]ышто-завуч,.<br />
[[1931-1936]] ийлаште [[Башкир АССР-ысе Ушмен шымияш школын директоржодиректоръъжо лиеш (тиде школ кызыт Краснокам районыш пура). <br />
[[1936]] ийын шыжым Илья Михайлович адакат ончыч ыштыме [[Буймо школышшкол]]ыш толеш да [[1941]] ий марте ( ноябрькылме) кыдалаш школым вуйлата. Тиде ийынак трудармийыш налыт. Тушеч идалык гыч пöртылешат, Ныргындыш ялыштыже лу ий школым виктара, марий йылмым да литературым туныкта.<br />