У пучымыш

У пучымыш (вес лӱм-влак: Кышал, Немыр) — ик марий пайремже.

Пайремын шарлыме кумдыкшо

У пучымыш пайремым чыла марий калык пайремла.

Эртарыме жап

У пучымыш але Кышал уржа-сорла пашам пытарымеке, шыжа-кылме тылзыште, 21 шыже деч ончыч эртаралтеш. Южо вере тиде пайремым Покро деч ончычсо шуматкечын увертарат, а южо вере Озаҥысе 4 кылме деч ончыч толшо шуматкечын але тиде кече деч вара, кугарнян, эртарат.

Пайремын кӱлешлыкше

У пучымыш пайрем ялысе калыкын илышыштыже кугу верым налын шога. Тудо шыже паша тургымым иктешла да йӱла почеш у шурным кочкаш тӱҥалаш йӧным ышта. Пайрем йӱла порылык шӱлыш, тауштымо кумыл дене эрта.

Пайрем йӱла радам

Пайрем кышкарышке тауштен, тоштыеҥым шарнен кумалмаш, пайрем ӱстел, мурен-куштымаш шыҥдаралтын. Южыжо колышо родо-тукымышт лӱмеш сортам чӱктен пелештеныт. Кумалтыш Перке Кугу Юмылан да Кинде Перке Юмылан вуйым савыме лийын. Пайремлан шӱльӧ пучымышым шотленыт, тамле шергинде кӱэшталтын. Оза-влак родыштым, еш йолташыштым, юмын таҥыштым унала ӱжыныт. Пучымышым тамлымеке, кӱслем, шӱвырым шоктен, жапым веселан эртареныт. Тиде пайремыште калык мыняр шукырак, туран оза оҥчыкыжым уланрак, поянрак лиеш манын шоненыт. Вет шултыш киндым да совла пучымышым кочшо уна кок пачаш шукырак шке почешыже кода. Пайрем кечын кажне суртоза пакчаш лектын, шыжывучым пуалтен да шке куанле пайремже нерген молыланат увертарен. Пайрем йӱлам шуктымо годым агун озамат кинде да пучымыш дене сийленыт.

Негыз

• О. А. Калинина "Марий пайрем-влак. Полшык", Йошкар-Ола, 2006