Актуганов, Игорь Витальевич
Игорь Актуганов (Игорь Витальевич Актуганов) (1975 идым 4, Марий АССР, Провой кундем, Эҥервож — 21 кылме 2021, Марий Эл, У Роҥго кудем) — марий актёр, Марий Эл Республикысе Олык Ипай лӱмеш Кугыжаныш самырыктукым премийын лауреатше (2006), Марий Эл Республикын Калык артистше (2017).
| Игорь Витальевич Актуганов | |
|---|---|
| Игорь Актуганов | |
| Шочмаш дене лӱм | Игорь Витальевич Актуганов |
| Шочын | 1975 ий 4 идым |
| Шочмо вер | Марий АССР, Провой кундем, Эҥервож ял |
| Колен | 2021 ий 21 кылме (46 ий) |
| Чап пӧлек да премий | |
Илыш корныжо
тӧрлаташ1975 ийыште идым тылзын 4-ше кечынже Провой кундем Эҥервож ялеш шочын. 1993 ийыште Лушмара кыдалаш школым пытарымеке, Марий республикысе тÿвыра да сымыктыш колледжын актер отделенийышкыже тунемаш пурен, тыгодымак шке мастарлыкшым Марий самырык театрыште шуараш тÿҥалын. Икымше гана театрын сценышкыже П.Эсенейын «Янлык суд» йомакше почеш шындыме спектакльыште лектын. Тушто тудо Мераҥын рольжым модын. Тыгодымак тудлан Г.Гордеевын «Ӧртöмö он» трагедийыштыже сарзын рольжым ÿшаненыт. Но пел ий гыч самырык рвезым армий радамышке налыт. Армийыште кок ий служитлымеке, Игорь Актуганов театрышке пöртылын. Пашам ыштыме жапыштак Российысе Театр Искусство Академийын актер отделенийыштыже мастарлыкым нöлтен да 2005 ийыште ты вузым пытарыме нерген (ожно кÿчыкынжö ГИТИС маналтын) дипломым налын.
2021 ий 21 ноябрьыште ӱмыржӧ лугыч лийын[1].
Театр паша
тӧрлаташТы жаплан И.Актуганов Марий самырык театрыште 60 наре рольым чоҥен. Нунын коклаште йомакысе герой-влакат, комедийысе мыскара персонаж-влакат, драматиизм шÿлышан образ-влакат вашлиялтыт. Мутлан, Л.Филатовын «Про Федота стрельца - удалого молодца» йомакыштыже Царьын образшым келыштара гын, А.Болдиновын «Не улетай» йомакыштыже Пырысын, а А.Бадулин ден А.Чуткон пьесышт почеш шындыме «Приключение Чиполлино» спектакльыште Чиполлинон, К.Абрамцевын «Самая лучшая морковка» йомакыштыже Кочан образшым мастарын почеш. Палемдаш уто огыл, И.Актуганов театрын тачысе репертуарыштыже улшо чыла гаяк йомакыште модын шога.
И.Актуганын творчествыштыже вес йыжыҥ – мыскара жанр. Ты жанрыште артистын талантше эшеат кумдан почылтеш. Теве тудо М.Шкетанын ныл кÿчык пьесылаже негызеш шындыме «Эх илышет, шеремет...» комедийыште Айдушын, Эчукын, Каритонын да Регистраторын койдарчык койышыштым мастарын почын пуа гын, В.Абукаевын «Шем ордан ош поран» трагифарсыштыже И.Актуганов милиционерын, ты авторынак «Изуремыште кугу сÿан» мыскара пьесыштыже Лаймырын, Т.Миннуллинын «Йоргасола каче-влак» комедийыште Сакарын рольжым модеш. А. Петровын «Адак омсашке тÿкалат» ден «Пупкин ÿдырым налеш» фарсыштыже гын тудо тÿҥ герой комерсант Пупкинын чын тÿсшым мастарын койдара. Каласаш кÿлеш, поснак Пупкинын рольышто И.Актуганов шкенжын комедийный актер талантшым пеҥгыдемден ончыкта.
Мöҥгешла, А.Арбузова «Жестокие игры» пьесыж почеш шындыме спектакльыште Терентийын образышке келге драматизм шÿлышым пурта. Тыгаяк келге шонышым пышта актер А.Островскийын «Гроза» драмыштыже Тихонын образшым чоҥымаште, Л.Петрушевскаян «Уроки музыки» (Витя), З.Долгован «Вис-вис пушан орлыкем» (Петро), Г.Гордеевын «Пеледыш лÿман мурызо» (Саша) пьесыж почеш шындыме спектакльлаште. Но поснак ойырен палемдыман И.Актугановын М.Горькийын «На дне» драмыштыже Актёрын образшым чоҥымо мастарлыкшым. Арам огыл тиде спектакль дене Марий самырык театрын артистше-влак 2006 ийыште Тюмень олаште эртыше «Золотой конёк» тÿнямбал фестивальыште «Эн сай актер ансамбль» номинацийыште сеҥымаш чапым сулен налыныт. Тиде сеҥымаште И.Актугановынат надырже кугу.
Моло-паша-влак
тӧрлаташИгорь Актугановын ойыртемалтше йӱкшылан кӧра тудым чӱчкыдын ятыр проектлашке йӱкым пышташ ӱжыт, Марий Эл Радиошто икмыняр передачым вӱден, концертлаште шуаралтын. Муро аланыштат шкенжым талын ончыктен, икмыняр мурым йӧҥгалтарен.