Игнатьев, Никон Васильевич

Никон Васильевич Игнатьев
Никон Васильевич Игнатьев
	Аргус, Никон Игнатьев
Шочмаш дене лӱм	Никон Васильевич Игнатьев
Шочын	1895 ий 1 вӱдшор
Шочмо вер	Россий империй, Озаҥ губерний, Чыкма уезд, Салымсола ял
Колен	1941 ий 4 ӱярня (45 ий)
Колымо вер	Биробиджан лагерь
Эл	Совет Социализм Республик-влак Ушем;
Тыршымаш алан	серызе

Аргус, Никон Игнатьев (Никон Васильевич Игнатьев) (1895 вӱдшор 1, Россий империй, Озаҥ губерний, Чыкма уезд, Салымсола ял — 4 ӱярня 1941, Биробиджан) — курыкмарий серызе, кусарыше, СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1934).

Илыш корныжо

Никон Игнатьев курыкмарий сылнымутлан негызым пыштыше серызе-классик. Тудо 1895-ше ийыште 1 вӱдшор тылзыште Курыкмарий кундемыште Салымсола ялыште шочын. Эн ончыч пошкудо Картук школышто тунемын, вара Шурдӱҥ воктене улшо монастыр пеленсе кок классаш школыш пурен, но окса укелан кӧра тунем пытарен огыл.

1919-ше ийыште Наркомнацын ӱжмыж почеш Никон Васильевич Озаҥыш каен да «Незерын шамакшы» лӱман икымше курыкмарий газетым лукташ тӱҥалын. Икмыняр жап гыч газетым Чыкма олашке кусареныт. Игнатьев тыштат тыршен да тидын годымак ятыр серен.

Тӱҥ произведенийже-влак

Кавашты мастарвлӓ : очерк [Мастера-кожевники]. Козьмодемьянск, 1932. 40 с.
Вурс мардеж : роман [Стальной ветер]. Йошкар-Ола, 1932. 152 с.
Комсомол ӹдӹр : повесть [Дочь комсомола]. Козьмодемьянск, 1933.68 с.
Савик : мыскара роман [Савик : сатир, роман]. М., 1934. 144 с. ; Йошкар-Ола, 1958. 180 с.; 1979. 112 с.
Комсомол ӹдӹр : повесть [Дочь комсомола]. Йошкар-Ола, 1959. 78 с.
Туан сӓндӓлӹк : роман [Родина]. Йошкар-Ола, 1961. 116 с.
Мондыдымы : шайыштмашвлӓ [Незабываемое : рассказы]. Йошкар-Ола, 1963. 48 с.
Комсомол ӹдӹр: повесть [Дочь комсомола]. Йошкар-Ола, 1964. 84 с.
Айырен нӓлмӹ произведенийвлӓ [Избранные произведения]. Йошкар-Ола. 1-шӹ т.: Лыдышвлӓ, поэмӹвлӓ, шайыштмашвлӓ, очерквлӓ, пьесӹвлӓ, статьявлӓ [Т. 1 : Стихи, поэмы, рассказы, очерки, пьесы, статьи]. 1969. 366 с.; 2-шы т.: Роман, юмор, шайыштмашвлӓ, сатира [Т. 2 : Роман, юмор, рассказы, фельетоны, сатир, обозрения]. 1970. 364 с. ; 3-шы т. : Романвлӓ, повестьвлӓ, шайыштмашвлӓ [Т. 3 : Романы, повести, рассказы]. 1971. 548 с.

Комсомол ӹдӹр : повесть [Дочь комсомола]. Йошкар-Ола, 1980. 112 с.; Йошкар-Ола, 1990. 68 с.

Айырен нӓлмӹ произведенийвлӓ [Избранные произведения]. Йошкар-Ола, 1995. Т. 1 : Роман, повесть, лыдышвлӓ, шайыштмашвлӓ, очерквлӓ, пьесӹвлӓ, статьявлӓ [Роман, повесть, стихи, рассказы, очерки, пьесы, статьи]. 466 с. ; Т. 2 : Романвлӓ, повесть, шайыштмашвлӓ, фельетонвлӓ, сатирический обозренийвлӓ, статьявлӓ [Романы, повесть, юмор, рассказы, фельетоны, сатир, обозрения, пьесы, статьи]. 488 с.

Руш йылмыш кусарыме произведенийже-влак

Старое умирает : повесть / пер. С.Захарова // Солнце над лесами. Йошкар-Ола, 1970. С. 122-152 ; 1979. С. 117-146.
Стальной ветер : романы, повесть / пер. Вл. Муравьева. Йошкар- Ола, 1981.304 с.

Илышыже да творчествыже нерген литератур

Апатеева Т. Никон Васильевич Игнатьев (1895—1943) // Очерки истории марийской литературы. Ч. Н. Йошкар-Ола, 1960. С. 101—137; Ончыко. 1960. № 4. С. 86—89.
Ильяков Н. Никон Игнатьев ; Кадыков Н. Революцийын салтакшы ; Шорин П. Салымсола гӹц Казань якте ; Швед М. Акпарс годшы курган вӹлнӹ ; Цветков
Н. Никон Васильевичӹм ӓшӹндӓрӹмӓш ; Кедрова А. Писатель-классик // Соты ӹлӹмӓш. Йошкар-Ола, 1970. С. 30-70.
Костатеев Г. Никон Игнатьев // Кушмы корнына. Йошкар-Ола, 1981. С. 29-35.
Апакаева Р. Чапланыше ялын мурызыжо // Ончыко. 1985. № 2. С 100-103.
Н. В. Игнатьев школышто : туныктышылан пособий. Йошкар- Ола, 1987. 32 с.
Писатели Марийской АССР : биобиблиогр. справочник. Йошкар- Ола, 1988. С. 98-101.
История марийской литературы. Йошкар-Ола, 1989. С. 174—187.
Н.В.Игнатьев : очерк, фотографийвлӓ, картинвлӓ, ӓшӹндӓрӹ- мӓшвлӓ : тымдышывлӓн^ пособий / Т.Г.Апатеева йӓмдӹлен. Йошкар-Ола, 1992. 40 с.
«Протаскивал буржуазно-националистическую идеологию...» // Трагедия народа. Т. 2. Йошкар-Ола, 1997. С. 105—118.
Бурков Л. Гуманистические идеи в творчестве Н.В.Игнатьева ; Егоров В. Фельетоны Н.Игнатьева ; Федосеева Н. Природа конфликта в пьесах Н.Игнатьева ; Кашутина Е. Роль литературно-художественного музея им.Н.В.Игнатьева в развитии горномарийской литературы // Горные марийцы на рубеже веков. Йошкар-Ола, 2002. С. 20-23; С. 35-39; С. 58—61; С. 137—138.
МБЭ. Йошкар-Ола, 2007. С. 149.

Кылвер-влак

Литератур

Писатели Марий Эл: биобиблиографический справочник / сост.: А.Васинкин, В.Абукаев и др. — Йошкар-Ола: Марийское книжное издательство, 2008. — 752 с. С. 266-269.